تخفیف مجازات جرایم مواد مخدر

قانون مبارزه با مواد مخدر، در سال ۱۳۶۷ تصویب شد و هدف آن مقابله با برخی از جرایم مرتبط با مواد مخدر بود.
این قانون در طی سال‌های بعد، به‌ویژه سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۹۹، اصلاحاتی را تجربه کرد.
طبق این قانون، فعالیت‌هایی همچون تولید، وارد یا صادر کردن، نگهداری، حمل، توزیع، و ایجاد مراکز مصرف مواد مخدر، به عنوان جرم محسوب می‌شود و متخلفان مجازات مربوطه را دریافت می‌کنند.

با این وجود، به جرم های مرتبط با مواد مخدر نیز توجه می شود که در برخی شرایط ممکن است قاضی دادگاه حکم به تخفیف مجازات در این جرایم صادر کند.
چرا که مجازات های جرایم مرتبط با مواد مخدر عموما سنگین هستند، اطلاع از شرایط تخفیف مجازات بر اساس قانون جدید بسیار ضروری است.
آیا قانون جدید تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر را تنظیم کرده است؟

به مناسبت فوق، در ادامه این مقاله، قصد داریم به بررسی جنبه‌ها، شرایط و میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر بر اساس قانون جدید بپردازیم.
همچنین نحوه درخواست این تخفیف را توضیح خواهیم داد.
به علاوه، یک نمونه لایحه‌ی تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر نیز ارائه خواهیم کرد.

جهات تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید

برای اولین بار در سال ۱۳۶۷، قانونی بنام قانون مبارزه با مواد مخدر به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید.
این قانون مقرر می‌کرد که فعالیت‌هایی همچون تولید، واردات یا صادرات، نگهداری، حمل، توزیع و ایجاد مراکز استعمال مواد مخدر جرم شناخته شود و برای آنها مجازات تعیین شود.
در سال ۱۳۹۹، قانون جدیدی در خصوص مواد مخدر به تصویب رسیده که در آن، مجازات جرایم مرتبط با مواد مخدر افزایش یافت.

براساس این قانون، جرایم مربوط به مواد مخدر به عنوان جرایم تعزیری محسوب می‌شوند.
مقدار و میزان مجازات این جرایم در شرع تعیین نشده است؛ اما قاضی دادگاه براساس جرم و مجرم، حکم مجازات را تعیین می‌کند.
در مجازات تعزیری، ممکن است تخفیف در مجازات اعمال شود که در مجازات‌های حدی امکان آن وجود ندارد.
از این رو، سوال پیش می‌آید که جهت‌های تخفیف در مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید چیست؟

با توجه به جنبه های جدید مرتبط با کاهش مجازات در جرم مواد مخدر در قوانین جدید باید بگوییم که در تبصره ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر ذکر شده است که همه محکومان به مجازات مواد مخدر که بلافاصله پس از صدور حکم دادگاه با نهادهای امنیتی و سازمان‌های اجرایی همکاری می‌کنند و این همکاری منجر به کشف شبکه‌های مواد مخدر می‌شود، دادگاه مجازات جرم مواد مخدر را کاهش خواهد داد.

بنابراین، در خصوص مسئله‌ی تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید، می‌توان گفت که همکاری موثر با سازمان‌های مربوطه می‌تواند منجر به کاهش مجازات گردد.
بعضی اعتقاد دارند که امکان استناد به صورت تخفیف مجازات که در ماده 38 قانون مجازات اسلامی آمده است، نیز در حوزه‌ی جرایم مواد مخدر وجود دارد و قاضی دادگاه می‌تواند با استناد به این مواد، میزان مجازات مرتکبان جرم مواد مخدر را کاهش دهد.

به نظر می‌رسد که این امر غیرقابل انجام است و مجازات‌های مربوط به مواد مخدر، تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.
بنابراین، تخفیفات در مجازات جرایم مواد مخدر تنها برای موارد خاصی اعمال می‌شوند که در ادامه شرایط تخفیف این مجازات‌ها را بررسی خواهیم کرد.

شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

«قانون مبارزه با مواد مخدر»، به صورت کامل، تشریح کارایی مجازات‌های مرتبط با جرایم مواد مخدر را ارائه می‌دهد.
این مجازات‌ها به عنوان مجازات‌های تعزیری محسوب می‌شوند و از این رو، در شرایط خاص ممکن است امکان تخفیف در مجازات جرایم مواد مخدر وجود داشته باشد.
اما سوالی که مطرح می‌شود، آن است که چگونه شرایط تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر در قانون جدید است؟

با توجه به "ضوابط تسهیلات تخفیف در جرایم مرتبط با مواد مخدر"، باید توضیح دهیم که طبق ماده 38 قانون مبارزه با مواد مخدر، دادگاه می‌تواند در صورت وجود عوامل تسهیل‌کننده، تخفیف در مجازات‌ها را اعمال نماید.
این عوامل شامل همکاری با نیروی انتظامی یا سازمان‌های اجرایی مربوطه است و به گونه‌ای می‌باشد که منجر به شناسایی شبکه‌های موجود گردد.
بنابراین، به استناد به "تسهیلات تخفیف مجازات" که در ماده 38 قانون مجازات اسلامی در خصوص این جرایم ذکر شده است، تسهیلات مربوطه لغو می‌شود.

تحت این شرایط، دادگاه مختصری که مسئول حکم دادن برای جرایم مربوط به مواد مخدر است، ممکن است با درخواست نیروی انتظامی و یا سازمان‌های ذی‌ربط، در اسناد و مدارک موجود در پرونده مبنی بر قبلی بودن حکم، تخفیفی در مجازات جراحت دهد.

یکی از شرایط تسهیلات تخفیف در موارد جرم مواد مخدر، این است که اگر دادگاه حکم اعدام را صادر کرده باشد، درخواست عفو و تسهیلات در مجازات باید به کمیسیون عفو ارسال شده و برای آن تصمیم گیری شود.
بنابراین، دادگاه نمی تواند حکم تخفیف مجازات اعدام را بدون درخواست کمیسیون عفو، صادر کند.

میزان تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

یکی از پرسش‌های اساسی که درباره کاهش مجازات در جرایم مواد مخدر مطرح می‌شود، این است که در صورت برقراری شرایط تخفیف مجازات ، دادگاه به چه اندازه، مجازات قانونی متخلف را کاهش می‌دهد؟ برای پاسخ به این پرسش، در این بخش، قصد داریم میزان کاهش مجازات در جرایم مواد مخدر را توضیح دهیم.

در خصوص تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر، قانون مبارزه با مواد مخدر در ماده 38 تعیین کرده است که در صورت وجود شرایط و جوانب مخففه، دادگاه می‌تواند تا نصف حداقل مجازات جرم، مجازات تعزیری را تخفیف دهد.
به این معنا که اگر برای یک جرم، حداقل مجازات ده سال حبس تعزیری پیش‌بینی شده باشد، دادگاه می‌تواند آن را به نصف کاهش داده و تخفیف دهد.
البته، دادگاه ملزم به تخفیف نصف مجازات نیست؛ بلکه می‌تواند آن را تا میزان نصف آن تخفیف دهد.

لازم به ذکر است که اگر در قانون جدید، تعیینی در مورد مجازات وجود نداشته باشد، دادگاه می‌تواند همان مجازات را تا نصف آن تخفیف دهد.
به علاوه، میزان تخفیف در مجازات جرایم مواد مخدر، در صورت صدور حکم حبس ابد، برابر با ۱۵ سال است.
در نتیجه، تخفیف در احکام حبس ابد نیز به میزان ۱۵ سال خواهد بود.
همچنین، در ادامه، روش درخواست تخفیف در مجازات مرتبط با مواد مخدر را تشریح خواهیم کرد.

نحوه درخواست تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

شرایط اعمال تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر، به صورت استنادی به عناصر و ملاحظات خاصی انجام می‌شود.
دادگاه می‌تواند با استفاده از تفکیک کننده‌ها و اجزای شناخته شده، متهم را دریافت کیفر خاصی یا مجازات خاصی قرار دهد.
برخی از الزامات هستند که باید برآورده شوند تا تخفیف مجازات در نظر گرفته شود.
تخفیف‌ها می‌توانند به صورت کلی برای تمام مرتکبان جرم اعمال شوند یا در موارد خاص تنها به یک شخص خاص اختصاص یابد.
تصمیم‌گیری دادگاه باید با ارائه دلایل و مستندات قانونی درست وقوع یابد تا به عنوان یک تصمیم قانونی محکم و اثربخش تلقی شود.

در خصوص روش درخواست تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر، بایستی توضیح داد که طبق ماده 38 قانون جدید مبارزه با مواد مخدر، بر اساس شرایط و مشخصات موجود، دادگاه مربوطه مجاز است که میزان تنبیهات قابل تعزیر را تا نصف حداقل تنبیه تخفیف دهد.
در این راستا، خود متهم نیز می‌تواند با تهیه وثیقه ای به شرح نمونه لایحه تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر و ضبط آن از طریق خدمات الکترونیکی قضایی، درخواست داده و دریافت حکم تخفیف مجازات را تقاضا نماید.

یادآوری می‌شود که طبق تبصره ماده ۳۸، همه محکومانی که پس از صدور حکم با نیروی انتظامی یا سازمان‌های مسئول هم‌کاری می‌کنند و این همکاری باعث کشف شبکه‌های مواد مخدر می‌شود، نیروی انتظامی یا سازمان مربوطه می‌توانند از دادگاه صادرکننده حکم، درخواست صدور حکم تخفیف مجازات داشته باشند.
در صورتی که این درخواست صادر شود، دادگاه می‌تواند با مشاهده اسناد، حکم قبلی را اصلاح و مقدار مجازات را به نصف تخفیف دهد.

نمونه لایحه تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر

در بین شرایط و قوانین موجود برای مجازات جرایم مربوط به مواد مخدر، یکی از شرایط مهم تخفیف مجازات است.
به این تفصیل که متهم می‌تواند با تقدیم اسناد و مدارک لازم و با استناد به قانون جدید مبارزه با مواد مخدر، از دادگاه، درخواست تخفیف مجازات را بکند.
بنابراین، پس از بررسی موضوع و شرایط لازم، دادگاه می‌تواند میزان مجازات متهم را کاهش دهد.
این کار معمولاً با ارائه یک نمونه لایحه تخفیف مجازات در جرایم مواد مخدر انجام می‌شود.