کارت ضابط قضایی

انجام کارهای متعددی در حوزه قضایی به همکاری و کمک نیروهایی نیاز دارد که به صورت عملی در فرآیند تعقیب و بازداشت متهمان شرکت می‌کنند.
در قانون آیین دادرسی کیفری، این موضوع مورد توجه قرار گرفته است و علاوه بر مراجع قضایی که مسئول رسیدگی و صدور حکم درباره متهمان هستند، استفاده از نیروهایی تحت عنوان "ضابط قضایی" نیز تداوم دارد.

کارآگاهان قضایی با اخذ کارت ضابط قضایی تحت نظارت دادستان، آموزش های لازم را می‌بینند و سپس می‌توانند به انجام وظایف خود بپردازند.
این کارآگاهان قضایی شامل نیروهایی نظیر بسیج و سپاه نیز می‌شوند.
اما به دلیل محتوای کاری آنها که وجود کارت ضابط قضایی را ضروری می‌کند، بررسی شرایط دریافت کارت برای کارآگاهان قضایی از جمله نیروهای بسیج و سپاه ضرورت دارد.

بنابراین، در این مقاله قصد داریم درباره "کارت ضابط قضایی" صحبت کنیم و به بررسی آن بپردازیم.
همچنین، شرایط، نحوه و مراحل دریافت این کارت را به شما توضیح خواهیم داد.
در ادامه، به ویژه، قصد داریم "کارت قضایی سپاه و بسیج" را نیز بررسی کنیم.

کارت ضابط قضایی چیست

قبل از بررسی وظایف یک ضابط قضایی، می‌توانیم در ابتدا در مورد تعریف و نقش این عنصر صحبت کنیم.
در قوانین آیین دادرسی کیفری، علاوه بر قاضی و مقامات قضایی دیگر مانند دادستان، بازپرس و دادیار که نقشی در رسیدگی به جرم و صدور رای در دادگاه‌های کیفری دارند، ضابطان قضایی یا ضابطان دادگستری نیز وجود دارند.
ضابطان قضایی در کشف جرم، حفظ آثار و ادله جرم، شناسایی و جلوگیری از فرار متهمین، انجام تحقیقات مقدماتی و سایر وظایف مشابه نقش داشته و مؤثرند.
این افراد، در سیستم قضایی به عنوان عنصری مهم شناخته می‌شوند و در حفظ امنیت و امانت عدالت سهم مهمی دارند.

ضابطان قضایی به دو دسته تقسیم می‌شوند.
ضابطان قضایی عمومی که در همه امور نیروی انتظامی مانند فرماندهان و افسران تحت تأثیر قرار می‌گیرند و ضابطان قضایی خاص که در برخی امور مشخص مانند ماموران زندان در امور زندانیان فعالیت می‌کنند.
اما براساس ماده ۳۰ قانون آیین دادرسی کیفری، برای داشتن عنوان ضابط قضایی لازم است که فرد متقاضی، مهارت‌های لازم برای انجام وظایف خود را با طی دوره‌های آموزشی تحت نظر مراجع قضایی و دادستان، به اتمام برساند.

پس از اتمام دوره‌های ضروری، متقاضیان کارت ویژه ضابط قضایی را دریافت خواهند کرد.
این کارت، بر اساس عملکرد و فعالیت‌های آنها صادر می‌شود و به عنوان مبنای اعتبار فعالیت‌هایشان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طبق قوانین، بدون داشتن کارت ضابط قضایی، ممنوع و بی‌اعتبار استفاده از تحقیقات و اقدامات صورت گرفته توسط ضابطان قضایی محسوب می‌شود.

کارت ضابط قضایی چیست؟کارت ضابط قضایی، یک کارت است که نشانگر وثاقت و مورد اعتماد بودن فرد موردنظر است.
این کارت نشانگر این است که فرد موردنظر مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به یک ضابط دادگستری را دارا می‌باشد.
برای اثبات مشروعیت اقدامات ضابط دادگستری، ارائه کارت ضابط قضایی الزامی است.
در ادامه، شرایط دریافت این کارت مورد بحث قرار خواهد گرفت.

شرایط گرفتن کارت ضابط قضایی

در قسمت قبل، توضیح داده شد که حمل و نقل کردن کارت شِخص وظیفه‌دار قضایی، اساس قانونی برای فعالیت عوامل قضایی است.
به همین دلیل، بر اساس ماده 30 قانون مراجعه به دیوان کیفری، وزیر عدل، وزیران اطلاعات و دفاع و همچنین رئیس نیروهای پلیس مکلفند با همکاری ریاست قوه قضاییه، آیین‌نامه‌ای تهیه کنند که براساس آن، شرایط اعطای عنوان وظیفه‌دار قضایی مشخص شود.
در این راستا، در سال ۱۳۹۸ آیین‌نامه اجرایی اعطای عنوان وظیفه‌دار عدلی به تصویب رسیده است.

بر اساس آیین نامه فعلی، ضابطان دادگستری می بایست با حضور در دوره های آموزشی مربوطه، کارت ویژه ضابط دادگستری را دریافت نمایند.
این کارت، که همچنین با نام کارت ویژه ضابط قضایی شناخته می شود، شامل تصویر، هویت، شماره شناسایی منحصر به فرد و حوزه فعالیت فرد متقاضی است و به تصویب دادستان و با امضای مقام مجاز، صادر می شود.
حمل این کارت نشان دهنده این است که فرد صاحب کارت مجاز به انجام فعالیت های ضابط دادگستری می باشد.
امکان صدور کارت مذکور به صورت الکترونیکی نیز وجود دارد.

مسئله‌ای که می‌تواند مطرح شود، این است که چه شرایطی برای دریافت کارت ضابط قضایی وجود دارد.
برای پاسخ به این سوال، باید توجه داشت که اصلی‌ترین شرط برای دریافت کارت ضابط قضایی، حضور در دوره‌های آموزشی است.
در این دوره‌ها که توسط معاونت منابع انسانی قوه قضایی برگزار می‌شود، متقاضیان باید به جز آشنایی با قانون حقوق شهروندی، توانایی‌های مورد نیاز در زمینه‌های زیر را به دست آورند:- شناخت سیستم قضایی و قوانین مربوطه: فهم و آگاهی از ساختار و عملکرد نظام قضایی و قوانین مربوطه به جهت اجرای صحیح دستورات قضایی.
- تحلیل حقوقی و تفسیر متنوع مقررات: توانایی در تحلیل و بررسی حقوقی مقررات حاکم بر موضوع قضایی و دادورزی و تفسیر متنوع آنها.
- مهارت‌های ارائه‌ی حجت قانونی: توانایی در ارائه و توجیه حجت‌های قانونی و استناد به مقررات قانونی در طول مذاکرات و جلسات قضایی.
- مهارت‌های ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مؤثر و قوی با مشترکین و دیگر ارکان نظام قضایی.
- مهارت‌های اخلاقی و رفتاری: رعایت اصول و قوانین اخلاقی و رفتاری در اجرای وظایف قضایی.
در نهایت، اتمام و تحت کنترل طرح و اجرای دستورات قضایی توسط چارچوب‌ها و مقررات مربوطه از دیگر مهارت‌های لازم برای دریافت کارت ضابط قضایی است.

نکات مهم و اساسی درباره حقوق کیفری ماهوی، از جمله جرایم و مجازات‌ها، همچنین آشنایی با حقوق کیفری شکلی که شامل صلاحیت‌ها و تشکیلات سازمان‌های کیفری است.

توانایی تعیین و تمییز دادن بین جرایم قابل مشاهده و غیرقابل مشاهده از یکدیگر به عنوان یکی از مهمترین وظایف ضابطین قضایی است.
آنها باید با نوع و ویژگی هر جرم آشنا باشند و بتوانند در برابر هر یک از این جرایم عملکرد و اختیارات خود را به خوبی اعمال کنند.

اطلاع دریافت کنید از روش‌های تایید ادعا در قضاوت‌های جنایی از جمله شهادت، تحقیقات محلی، اعلام سوگند و سایر روش‌های مشابه.

توانایی تشخیص مسئولیت مدنی و کیفری به دلیل اقدامات غیر قانونی و زیانباری که توسط افرادی که به عنوان ضابطان قضایی شناخته می‌شوند، ممکن است صورت گیرد.

در ادامه به ضرورت ذکر می‌کنیم که در صورتی که اشخاصی که در زمینه قضایا فعالیت می‌کنند شرایط لازم برای اخذ کارت قضایی را دارا نباشند، دادستان می‌تواند تصمیم بگیرد که کارت قضایی آنان باطل شود.
همچنین، در مواردی مانند بازنشستگی، اخراج، تغییر سمت یا فوت درخواست دهنده، کارت قضایی آنان صادر و منقضی می‌شود.
بعلاوه، در ادامه، مراحل و روش دریافت این کارت توسط اعضای بسیج و سپاه نیز بررسی خواهد شد.

نحوه و مراحل گرفتن کارت ضابط قضایی

توضیحات قبل در مورد ارزیابی و نیازمندی‌های کارت ضابط قضایی و وثوق و اعتبار ضابطان قضایی با طی مراحل آموزشی و کسب اطلاعات کلی در مورد وظایف و اختیارات ضابطان قضایی گفته شد.
حالا می‌خواهیم بدانیم مراحل و روش دریافت کارت ضابط قضایی چگونه است.

به این پرسش پاسخ داده می‌شود که بر اساس آیین‌نامه مذکور، همه نهادهایی که طبق قانون به عنوان ضابط دادگستری عمومی یا خاص شناخته می‌شوند، موظف هستند فهرستی از افراد واجد صلاحیت ضابط قضایی را برای حضور در دوره‌های آموزشی ویژه به دادستان شهرستان یا رئیس حوزه قضایی بخش، ارائه دهند.

پس از آن، تعهد داریم که آموزش‌های مرتب در حین خدمت را برای ضابطان قضایی برگزار کنیم.
این آموزش‌ها می‌توانند به صورت منظم توسط دادستان انجام شوند یا به معاونت منابع انسانی قوه قضاییه واگذار شوند.
با توجه به تعداد محدود ضابطان قضایی خاص، آموزش آنها می‌تواند در تهران به صورت متمرکز انجام شود.
تعیین مواد درسی و سرفصل ها مسئولیت معاونت منابع انسانی قوه قضاییه است.

در هر صورت، پس از حضور در دوره‌های تحصیل حضوری یا آنلاین و کسب امتیازات مورد نیاز، گواهی تکمیل دوره و قبولی آن برای درخواست کننده صادر خواهد شد.
در صورتی که نمره قبولی را کسب نکند، به درخواست کننده مهلت دو ماه داده می‌شود تا گواهی قبولی را مجدداً کسب نماید و در صورت عدم کسب نمره لازم، ممنوعیت وی از ادامه دوره وارد خواهد شد و یا پس از یک سال، برای آزمون سوم به او ارجاع داده خواهد شد.

پس از آن، برای گرفتن کارت ضابط قضایی، ابتدا باید مراحل زیر را طی کنید:1.
ابتدا برای هر ضابط عام یا خاص، یک نمونه کارت متحدالشکل صادر می‌شود.
2.
سپس این کارت‌ها به افراد تحویل داده می‌شود.
3.
مدت اعتبار این کارت ضابط قضایی، ۴ سال از تاریخ صدور آن است.
4.
بعد از پایان این مدت، برای ادامه استفاده از کارت، باید آن را تمدید کنید.
5.
تمدید کارت ضابط قضایی، بسته به احراز هویت شما صورت می‌گیرد.
بهتر است برای بخش‌های مهم این متن از تگ‌های HTML استفاده کنیم.
برای مورد اوّل، می‌توانید از تگ استفاده کنید.
برای مورد سوم می‌توانید از تگ استفاده کنید.

کارت ضابط قضایی سپاه

قبلاً در سابقه، شرحی از "شرایط، مراحل و روند دریافت کارت ضابط قضایی" ارائه کردیم.
اما چون یکی از مهم‌ترین انواع ضابط قضایی در حکمرانی حقوقی ایران، نیروهای نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند، در این بخش قصد داریم به جزئیات مربوط به "کارت قضایی سپاه" نیز بپردازیم.

"بر اساس ماده 29 قانون آیین دادرسی کیفری، اشخاصی مانند ماموران وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و ماموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در دسته ضابطان قضایی خاص قرار دارند.
آنان با استناد به وظایفی که به آنها واگذار شده است، به عنوان ضابطان خاص دادگستری شناخته می‌شوند.
به همین دلیل، نیروهای سپاه نیز برای اجرای وظایف و اختیارات خود در مقابل جرایم مشاهده شده و غیر مشاهده شده به عنوان ضابطان قضایی، نیازمند دریافت کارت ضابط قضایی سپاه هستند.
"

بعد از حضور در دوره‌های آموزشی موردنیاز و کسب نمرات قابل قبول و با تضمین از اعتبار فرد، کارت ضابط قضایی سپاه به او صادر می‌شود.
این کارت، امکان اعتبار گزارش‌های مربوط به آن فرد را فراهم می‌کند.
باید توجه داشت که بر اساس آیین نامه‌های صلاحیت ضابطان قضایی، برای رعایت مسائل امنیتی، کارت ویژه ضابط قضایی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بدون درج کد ملی و بر اساس اطلاعات هویت سازمانی صادر می‌شود.

کارت ضابط قضایی بسیج

یکی از انواع "ضابطان قضایی ویژه" بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری، "مأموران نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی" هستند.
این افراد نیز به عنوان "ضابطان قضایی ویژه" شناخته می‌شوند و پس از برآورده کردن "شرایط" موردنیاز، قانوناً مجاز به اجرای وظایف و اختیارات خود می‌باشند.
با این حال، "ضابط قضایی بسیج" نیز، همچون سایر "ضابطان"، نیازمند "دریافت کارت ضابط قضایی بسیج" هستند.

بدون دریافت کار ضابط قضایی بسیج، انجام وظایف ضابطین قضایی ممنوع است و گزارشات صادره توسط آنها در جرایم مشهود و نامشهود و همچنین اقدامات انجام شده توسط آنها، بی اعتبار خواهد بود.
اما برای صدور کارت ضابط قضایی بسیج، نیازمند طی کردن مراحل آموزشی لازم و کسب نمره قبولی در آزمون است.
پس از آن، در صورت اطمینان از وثوق و صلاحیت متقاضی، برای وی کارت ضابط قضایی بسیج صادر خواهد شد.