"محافظت و نگهداری از حیوانات یکی از مسائلی است که در قانون کشورمان به آن توجه شده است. قانونگذار مدنی در حوزه خسارت‌های ناشی از رفتارهای حیوانات، مقرراتی را تدوین کرده است. علاوه بر این، در قانون مجارات اسلامی نیز به مسئولیت‌های صاحبان حیوان در نگهداری و خساراتی که از رفتار حیوانات بوجود می‌آید، پرداخته شده است."

یکی از موضوعاتی که در گذشته بسیار برای افراد رخ می‌داد و اکنون کمتر شایع است، مسئله گم شدن حیوانات است. اگر یک حیوان گم شده را پیدا کردیم، چه باید کنیم؟ در اینجا به تحلیل این مسئله، تشریح معنای گم شدن حیوان و بازگرداندن آن به صاحبش، و همچنین راه‌هایی برای پیدا کردن حیوان گم شده در مناطق مسکونی و غیرمسکونی پرداخته می‌شود.

به چه حیوانی گم شده می گویند

نحوه برگرداندن حیوان گم شده به صاحبش

ماده ۱۷۱ قانون مدنی در خصوص پیدا کردن حیوانات گمشده بیان می‌کند که: هر شخصی که حیوان شرور یا گمشده را پیدا کند، باید آن را به صاحبش برگرداند و در صورت عدم شناسایی صاحب، باید آن را به قاضی یا نماینده‌ی قضایی تحویل دهد. در غیر اینصورت وی مسئول بهره‌برداری از حیوان خواهد بود، حتی اگر آن را بعد از تصرف آزاد کند.

متن: "در نظر قانونگذار، حمایت از حیوانات امری بسیار مهم است. به طور واقع، قانونگذار هر فردی را که یک حیوان گم‌شده را پیدا کند و به مالک آن یا مقام مربوطه تحویل ندهد را به عنوان یک غاصب تلقی می‌کند."

بر اساس این قانون، هر شخصی که یک حیوان دستگیر شده را پیدا کند، باید آن حیوان را به مالکش بازگرداند. اگر کسی یک حیوان را پیدا کند و نتواند صاحب آن را شناسایی کند، باید آن را به مقامات شهر یا روستا خود که در حقیقت سازمان شهرداری، دهستان یا بخش می‌باشد، تحویل دهد تا پس از تعیین وضعیت حیوان، به مالکش بازگردانده شود. در صورتی که شخص از تحویل حیوان خودداری کند، او مسئول است و مسئولیت او در همان وضعیت ضامنی است و به عبارتی کار او معادل گروگان‌گیری محسوب می‌شود که مسئول پرداخت خسارت خواهد بود.

پیدا کردن حیوان گم شده در مناطق مسکونی یا غیر مسکونی

ماده ۱۷۲ قانون مدنی درباره تفاوت بین پیدا کردن حیوان از مناطق مسکونی و غیرمسکونی تبصره‌ای را دارد. این تبصره به شرح زیر است: اگر حیوانی که گم شده است، در مناطق مسکونی پیدا شود و پیداکننده با دسترسی به مالک یا نماینده او آن را تحویل ندهد، حق مطالبه هزینه نگهداری آن حیوان را از مالک نخواهد داشت...

بنابراین، به این حکم می‌رسیم که اگر کسی یک حیوان را در منطقه‌های مسکونی پیدا کند و با اینکه می‌تواند آن را به شهرداری یا بخشداری یا دهداری تحویل دهد، اما از انجام آن امتناع کند و آن حیوان را نگه دارد، در صورتی که مالک آن یافت شود، حق ندارد که هزینه نگهداری از حیوان را از مالک آن مطالبه کند.

مفهوم این مطلب بیان می‌کند که اگر شخصی دسترسی به شهرداری، دهداری و بخشداری نداشته باشد، او مجاز است حیوان را نگه دارد و هزینه‌های نگهداری را از صاحب آن دریافت کند.

متن: "در اطلاعات بعدی، ماده ۱۷۲ درباره پیدا کردن یک حیوان در مناطق بی‌سکنه به این صورت بیان می‌شود: '... در صورتی که یک حیوان ضاله (گمشده) در مناطق بی‌سکنه پیدا شود، شخص پیداکننده می‌تواند هزینه نگهداری آن را از صاحبش درخواست کند، به شرطی که از حیوان استفاده نکرده و هیچ منفعتی حاصل نکرده باشد. در غیر این صورت، هزینه نگهداری به عنوان جبران هزینه استفاده از حیوان در نظر گرفته خواهد شد و پیداکننده و صاحب تنها حق دارند برای دریافت مابقی به یکدیگر مراجعه کنند.' بنابراین، اگر کسی یک حیوان گمشده را در مناطق بی‌سکنه پیدا کرده باشد، می‌تواند هزینه نگهداری آن را از صاحبش درخواست کند، در صورتی که از حیوان استفاده نکرده و هیچ منفعتی حاصل نکرده باشد. در غیر این صورت، هزینه نگهداری به ازای استفاده از حیوان محاسبه خواهد شد و پیداکننده و صاحب تنها حق دارند برای دریافت مابقی به یکدیگر مراجعه کنند."