عقد نکاح چیست

یکی از قوانین مهم در روابط اجتماعی، عقد ازدواج است که بین زن و مرد برقرار می‌شود و آنها را به زوجیت دیگر به هم متصل می‌کند.
هدف از انعقاد این عقد، ایجاد زندگی مشترک و تشکیل خانواده است.
عقد نکاح در هر سیستم حقوقی، به شدت تحت تاثیر فرهنگ جامعه قرار می‌گیرد.
در حقوق ایران، عقد نکاح دارای دو نوع است، یعنی عقد ازدواج دائم و عقد نکاح موقت.

عقد ازدواج:عقد ازدواج، همانند سایر قراردادها، نیازمند رعایت شرایط و فرایندهایی است.
به همین دلیل، در جهت انجام این قرارداد مهم است که طرفین سن قانونی ازدواج را داشته باشند.
این شرایط به قدری حائز اهمیت است که عدم رعایت آنها، منجر به ابطال عقد ازدواج می‌شود.
همچنین، ازدواج باعث ایجاد تأثیرات مالی و غیرمالی در روابط زوجین می‌شود.

با توجه به اهمیت مطرح شده، در این نوشتار قصد داریم به بررسی مفهوم عقد نکاح بپردازیم.
در ابتدا، توضیحی مختصر درباره عقد نکاح و ملاک های لازم برای صحت آن را ارائه خواهیم داد.
سپس به بررسی موانع و تأثیراتی که عقد نکاح می‌تواند به همراه داشته باشد خواهیم پرداخت.
اگر در این زمینه سوالی دارید، ما در این نوشتار منتظر حضور شما هستیم.
مفهوم عقد نکاح نیازمند واضح سازی است و به عنوان یک مراسم مقدس در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد.
عقد نکاح یکی از مراحل مهم در زندگی تازه‌ای است که در آن دو نفر با تمام وجود و عاطفه‌ای که در خود حمل می‌کنند، همزمان و به صورت رسمی عهد و پیمانی بیندیشند.
پس از مطالعه دقیق این نوشتار و اطلاع از شرایط لازم جهت انجام عقد نکاح می‌توانید به نتیجه‌گیری مناسبی دست یابید و سوالات خود را به طور کامل پاسخ دهید.

عقد نکاح چیست

نکاح یکی از عقود مهم در جامعه است.
اصطلاحاً نکاح به عقدی اطلاق می‌شود که زن و مرد در آن به منظور تشکیل خانواده و ساختن زندگی مشترک با یکدیگر ازدواج می‌کنند.
نکاح یکی از عقودی است که همچنین جنبه‌های مالی و غیرمالی را در بر دارد.
در این عقد، وجههای مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد از جمله مسائل مالی و امور نفقه.
این عقد با توجه به فرهنگ و سنت هر جامعه، به شکل‌های مختلفی صورت می‌گیرد.
html tags version:نکاح یکی از عقود مهم در جامعه است.
اصطلاحاً نکاح به عقدی اطلاق می‌شود که زن و مرد در آن به منظور تشکیل خانواده و ساختن زندگی مشترک با یکدیگر ازدواج می‌کنند.
نکاح یکی از عقودی است که همچنین جنبه‌های مالی و غیرمالی را در بر دارد.
در این عقد، وجههای مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد از جمله مسائل مالی و امور نفقه.
این عقد با توجه به فرهنگ و سنت هر جامعه، به شکل‌های مختلفی صورت می‌گیرد.

با توجه به قرارداد ازدواج، شرایط زیر برای همسران ایجاد می‌شود: شوهر موظف است نفقه همسر خود را تامین کند و در صورت توافق، مهریه را به زن اهدا کند.
همچنین، زن معمولاً به عنوان جهیزیه، مالیاتی را به خانه شوهر می‌برد.
اما لازم به ذکر است که این عمل، اجباری برای زن نیست و زمانی که تمایل داشت، می‌تواند با درخواست استرداد جهیزیه، آن را پس بگیرد.
از جهت دیگر، با انعقاد قرارداد ازدواج، زن و شوهر موظفند به همکاری برای تقویت بنیان خانواده و تربیت فرزندان بپردازند.

قانون مدنی، سن قانونی برای انعقاد عقد نکاح را تعیین کرده است.
مطابق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، قبل از رسیدن دختر به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر به سن ۱۵ سال شمسی، نمی‌توانند عقد نکاح ببندند مگر با اذن ولی خود؛ البته با رعایت مصلحت طفل و تأیید دادگاه صالح.

شرایط صحت عقد نکاح

در قسمت قبل، به پاسخ این سؤال پرداختیم که عقد نکاح چیست و توضیح دادیم که نکاح، عقدی است که بین یک زن و یک مرد جهت ایجاد رابطه زوجیت بسته می‌شود و در حقوق کشور ما به عنوان "نکاح شغار" شناخته نشده است.
در این قسمت، قصد داریم معیارهای لازم برای اعتبار عقد نکاح را بیان کنیم.
عقد نکاح همانند سایر عقود، برای اعتبار خود نیازمند رعایت شرایط اساسی است.
همچنین، زناشویی یک رابطه حقوقی است که در آن افراد، به جز موارد خاص، نمی‌توانند شرایط و قوانین آن را به طور دلخواه تغییر دهند و اجباراً باید به قوانین قانونی آن پایبند شوند.
شرایط اصلی valid بودن عقد ازدواج عبارتند از: 1.
Emphasized (تاکید شده): استمرار دائمی و پایدار رابطه زوجیت.
2.
Emphasized (تاکید شده): رضایت طرفین برای ورود به این قرارداد.
3.
Emphasized (تاکید شده): تحقق شرایط و مقررات قانونی مورد نیاز در جامعه.
4.
Emphasized (تاکید شده): آگاهی و اطلاع به طرفین در مورد حقوق و تعهدات زوجیت.
5.
Emphasized (تاکید شده): عدم وجود موانع قانونی یا شرعی برای ازدواج.
وجود این شرایط اساسی ضروری است تا عقد نکاح قابل قبول و اعتباری باشد و قانوناً به رسمیت شناخته شود.

«مطابق ماده ۱۰۷۰ قانون مدنی، قصد و رضایت طرفین یعنی زوجین در لحظه انعقاد نکاح بسیار اهمیت دارد.
رضایت زوجین به عنوان یک شرط اساسی برای اعتبار عقد مطرح است.
در صورتی که در اثر ایجاد اکراه، زن و مرد بتوانند پس از اتمام اجتماع جنسی، رضایت خود را بیان کنند، عقد نکاح به اجماع بین طرفین معتبر و نافذ خواهد بود، مگر اینکه اکراه به حدی برسد که طرف، کاملاً عاقد و حاضر در ارتباط زناشویی نباشد.
در نتیجه، در شرایطی که عقد نکاح به صورت اکراهی صورت می‌گیرد، غیر قابل اجرا خواهد بود و برای اعتبار عقد، ضرورت به حضور شخص مورد اکراه و بیان رضایت او احساس می‌شود.
»

اهلیت طرفین برای انعقاد عقد نکاح، نیازمند برخی شرایط است.
طرفین باید افراد بالغ، عاقل و رشید باشند.
همچنین، قانون مدنی سن تعیین کرده است که طرفین باید به آن سن رسیده باشند تا بتوانند ازدواج کنند.
برای دختران، این سن 13 سال تمام شمسی و برای پسران، 15 سال تمام شمسی است.

محتوای تغییر یافته با استفاده از تگ‌های HTML مانند strong و em:

مفهوم و هدف عقد ازدواج:معاهدۀ نکاح همانند سایر معاهدات، دارای هدف و موضوع خاصی است.
هدف از ازدواج یا هدف عقد ازدواج باید یک هدف مشروع باشد.
به عنوان مثال، ایجاد زندگی مشترک و رابطه زوجیت از هدف‌های قانونی و شرعی عقد ازدواج هستند.
اما اگر هدف از ازدواج یک هدف نامشروع باشد، معاهدۀ نکاح باطل است.

باید به این نکته توجه کنیم که طبق ماده 20 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391، ثبت نکاح دائم اجباری است و ثبت نکاح موقت در سه شرایط، یعنی بارداری همسر، توافق طرفین و شرط قرارداد الزامی است.
عدم ثبت نکاح برای مرد، با پیگرد قانونی همراه است.
طبق ماده 21 این قانون، در صورت انکار شوهر از ثبت ازدواج، مرد علاوه بر واجب بودن ثبت نکاح، مجاز به پرداخت جریمه نقدی درجه پنج و یا محکومیت به حبس تعزیری درجه هفت است.

عقد نکاح موقت، علاوه بر مقررات گفته شده، برای اختلاف درست انجام آن، باید دو شرط اساسی را رعایت کرد.
اولاً تعیین مبلغ مهر و ثانیاً تعیین مدت مشخص.
در نکاح دائم، اگر مهر تعیین نشود، عقد همچنان صحیح است، اما در صورت رقم خوردن، باید مهر المثل به همسر پرداخت شود.
همچنین، در هر دو نوع از عقد نکاح، یعنی دائم و موقت، رضایت پدر دختر یکی از شروط اساسی است.

موانع نکاح

در بخش قبل، درباره شرایط صحت ازدواج صحبت کردیم و توضیح دادیم که برای انعقاد درست قرارداد ازدواج، باید شرایط عمومی صحت قراردادها را داشته باشیم.
اکنون در این بخش، قصد داریم درباره موانع ازدواج توضیح دهیم.
موانع ازدواج به مواردی اطلاق می‌شود که در قانون و شرع به آنها اشاره شده است و در صورت وجود آنها، زوج و همسر نمی‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند.
در اصطلاح حقوقی، این موارد را موانع ازدواج می‌نامیم.
موانع ازدواج به موارد زیر تقسیم می‌شوند، طبق قانون مدنی:1.
موانع قرابت: این موانع به مواردی اطلاق می‌شود که بر اساس رابطه قرابتی بین دو طرف ازدواج وجود دارد، مانند برادر و خواهر یا عمو وخاله.
2.
موانع شرعی: این موانع بر اساس احکام شرعی برای ازدواج تعیین شده اند، مانند ازدواج با افراد غیرمسلمان در برخی موارد.
3.
موانع قانونی: این موانع بر اساس قوانین مدنی هر کشور تعریف شده اند و شامل مواردی می‌شود که توسط قانونگذار در نظام حقوقی قرار گرفته‌اند، به عنوان مثال سن قانونی برای ازدواج و پیشتاز بودن اجازه والدین در ازدواج کودکان.

قوانین قرابت نسبی در ایران به منظور حفظ تنوع و جلوگیری از تغول خانوادگی و باورهای سنتی، مقرراتی را برای ازدواج با اقوام نزدیک ترتیب داده است.
بنابراین، بر اساس ماده ۱۰۴۵ قانون مدنی، نکاح با برخی از اقارب نسبی به هر دلیلی، اعم از قرابت به واسطه نسبت خونی یا رابطه حاصل از شبهه و زنا، ممنوع است.
اقوامی که مورد ممنوعیت قرار گرفته‌اند عبارتند از: پدران و مادران، پدربزرگان و مادربزرگان، همچنین هر فردی که قرابت نسبی با بالاترین سطح بالا بروید؛ فرزندان هر فردی که قرابت نسبی با پایین‌ترین سطح پایین بروید؛ برادران و خواهران به هر تعدادی که وجود داشته باشند و فرزندان آن‌ها تا هر سطح پایینتر؛ عمای و خالای بزرگسال خود و عمای و خالای پدر و مادر و پدربزرگان و مادربزرگان.
بنابراین، بر اساس قوانین ذکر شده در ماده قانونی ۱۰۴۵، هیچ گونه ازدواجی با افراد مشمول قرابت نسبی مجاز نمی‌باشد.
این محدودیت‌ها به طور صریح در قانون مندرج شده است و برای حفظ و نگهداری تابوها و ارزش‌های فرهنگی جامعه لازم شناخته شده است.

قرابت رضاعی: در ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی، قرابت رضاعی در ارتباط با حرمت نکاح تعریف شده است.
این نوع قرابت به ارث رسیدنی است و باید به شرایط خاصی وابسته باشد.
برای مثال، برای اینکه قرابت رضاعی اتفاق بیفتد، باید کودک حداقل یک شب و یا ۱۵ بار پشت سر هم از یک زن شیر خورده باشد، بدون اینکه در این مدت غذای دیگری یا شیر زن دیگری را مصرف کند.
همچنین، شیر مصرف شده باید از همان زنی باشد که به عنوان همسر مرد در نظر گرفته می‌شود.

قرابت سببی، در اثر عقد ازدواج ایجاد می‌شود و شامل ممنوعیت برای ازدواج با مادر زن، مادر شوهر، پدر زن، پدر شوهر و همچنین دختر زن در صورت نزدیکی با زن می‌شود.
قابل ذکر است که ماده 1048 بیان می‌کند: "جمع بین دو خواهر، حتی با قرارداد منقطع، ممنوع است.
"

در قانون مدنی، ماده‌ای مشخص است که به احکام مربوط به ازدواج با زن شوهردار می‌پردازد.
طبق این ماده، اگر کسی با آگاهی از وجود ارتباط زناشویی و حرمت نکاح، قصد عقد قراردادی با زنی داشته باشد که در دوران ازدواج با زن دیگری است یا در دوران فوت یک زن باشد، عقد او باطل است و این زن به طور کامل بر او حرام می‌شود.

آثار عقد نکاح

در بخش قبل، درباره موانعی که ممکن است در راه ازدواج وجود داشته باشد صحبت کردیم و انواع آنها را بررسی کردیم.
در این بخش هدف ما توضیح دادن درباره تأثیراتی است که بوجود می‌آید به دنبال عقد نکاح.
عقد نکاح همچنین مانند دیگر قراردادها، تأثیراتی دارد که در قوانین و مقررات مختلف آن بیان شده است.
بلافاصله پس از برقرار شدن عقد نکاح، حقوق و وظایفی برای هر دو طرف به وجود می‌آید که این حقوق و وظایف شامل تأثیرات مالی و غیرمالی متعددی است.

آثار مالی: اولین و مهمترین تأثیر مالی عقد نکاح، وجوب پرداخت مهر و نفقه برای زن است.
با انعقاد عقد نکاح، شوهر ملزم به پرداخت نفقه به همسر می‌شود.
نفقه شامل مسکن، پوشاک و سایر نیازهای زندگی زن است و بنابراین میزان آن برای تمام زنان یکسان نیست.
تعیین مهر در عقد ازدواج موقت الزامی است اما در عقد ازدواج دائم ضرورتی ندارد و در صورت نزدیکی وقوع کرد، مهر المثل باید پرداخت شود.