شرط عدم نزدیکی در ازدواج

در این نوشتار به بررسی مفهوم و انواع شرایط صحیح در عقد نکاح، و تأثیر آنها بر روابط زوجین می‌پردازیم.
شرایط فعل در عقد نکاح و شرایط صفت در عقد نکاح از جمله شروطی هستند که می‌توانند در قرارداد ازدواج درج شوند.
در ماده 234 قانون مدنی آمده است که شرط فعل به معنای تعیین اقدام یا عدم اقدام به یک فعل برخی از طرفین یا شخص خارجی است.
آیا ممکن است در عقد نکاح شرط قرار داده شود که شوهر با همسر خود رابطه زناشویی نداشته یا تمکین خاصی را تعهد نکند؟ در این نوشتار قصد داریم به بررسی موضوع شرط نزدیکی در عقد ازدواج و تخلف از شرط عدم نزدیکی، و همچنین تأثیر رضایت زن پس از شرط عدم نزدیکی بپردازیم.

شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح

یکی از مسائل مهمی که ممکن است در رابطه با شرایط قرارداد ازدواج، به ویژه درباره حقوق زنان، مطرح شود، آن است که آیا زن می تواند در عقد نکاح شرط کند که همسرش با او رابطه جنسی نداشته باشد؟ آیا شرطی از این دست معتبر و قابل قبول است؟ یا آیا اینگونه شرایط بی اعتبار و بی اثر هستند؟

در پاسخ به این پرسش، برخی از علمای فقه استدلال می‌کنند که هدف اصلی از عقد نکاح، تولد و تناسل است و این امر به نزدیکی زن و شوهر وابسته است.
بنابراین، شرطی که به دلیل خلاف مقتضای ذات عقد است، به طوری که یک شرط باطل و مبطل برای عقد تلقی می‌شود.
در مقابل، برخی از علماء و حقوقدانان، با اشاره به فقهای مشهور شیعه، تأکید می‌کنند که عقد ازدواج هدف‌های متعددی دارد و نزدیکی یا رابطه زناشویی تنها هدف از ازدواج نیست.
در واقع، هدف اصلی عقد ازدواج مشارکت زوجین در طول زندگی مشترک، همدلی و هماهنگی آنان است.
به همین دلیل، شرط عدم نزدیکی در عقد نکاح خلاف مقتضای عقد ازدواج نیست و به عنوان یک شرط معتبر محسوب نمی‌شود.
به علاوه، در قانون مدنی نیز مانعی برای وجود چنین شرطی در ازدواج موقت وجود ندارد و اصل صحت قرارداد‌ها و عقود، قضاوت صحت شرط عدم نزدیکی زن و شوهر و نیز صحت عقد نکاح را تأیید می‌کند.

تخلف از شرط عدم نزدیکی در ازدواج

در بخش‌های قبلی، بحث شرط نزدیکی در عقد ازدواج و اعتبار آن بر اساس فقه و قانون مورد بررسی قرار گرفت.
اما سوال مهمی پیش می‌آید: آیا تخلف از شرط عدم نزدیکی در ازدواج به لحاظ قانونی ممکن است؟ و اگر از این شرط تخلفی رخ دهد، چه پیامدهایی خواهد داشت؟

عدم احترام به شرط عدم نزدیکی یا همان عدم رعایت شرط در عقد نکاح، معمولاً در منابع فقهی به عنوان زیرمجموعه‌ای از خلاف شرط فعل در نکاح بررسی می‌شود.
بعضی فقها فراروی عدم احترام به شرط عدم نزدیکی را حرام می‌دانند، اما اینکه به عنوان زنا شمرده نمی‌شود.
از سوی دیگر، بعضی دیگر اجازه ندادن به فراروی عدم احترام به شرط عدم نزدیکی را موجب معصیت و گناه می‌دانند که در این صورت ، زن می‌تواند در این وضعیت از ارش البکاره بهره ببرد.

اجازه زن پس از شرط عدم نزدیکی

یکی از مسائل مهم که در ارتباط با شرط وجود دارد، مسئله اجازه‌ی زن پس از شرط عدم نزدیکی است.
این به معنای اجازه‌ی زن برای برقراری رابطه زناشویی پس از شرط عدم نزدیکی می‌باشد.
پس از اینکه شرط عدم نزدیکی را به عنوان یکی از شروط ضمن عقد نکاح تعیین کرده باشیم، آیا زن می‌تواند اجازه‌ی رابطه زناشویی را به مرد بدهد؟

در مورد این موضوع، دیدگاه‌های متفاوتی بین فقها وجود دارد.
برخی معتقدند که زن و مرد نمی‌توانند بدون رضایت و اجازه زن مجاز به نزدیک شدن با یکدیگر باشند و در صورت تغییر شرایط، باید عقد نکاح جدیدی بسته شود.
از سوی دیگر، اکثر فقها معتقدند که پس از رضایت زن و عدم انجام آنچه در شرایط عقد نکاح توافق شده است، مرد می‌تواند با زوج خود رابطه زناشویی برقرار کند.
زیرا هر زمان که بخواهد، می‌تواند از شرایط خود صرف نظر کند، آیا این شرایط شامل شرایط قانونی در عقد نکاح یا شرایط نتیجه‌گیری از ازدواج می‌شود.