جهات تخفیف مجازات

گاهی وقوع جرم در شرایطی رخ می‌دهد که شرایط و وضعیت متهم به گونه‌ای است که اجرای مجازات اصلی به او عادلانه نمی‌رسد.
به عنوان مثال، زمانی که متهم هیچگونه نیت بدی ندارد، اما تحت تأثیر افکار و اقدامات تسخیرکننده به ارتکاب جرم ترغیب می‌شود.
همچنین، گاهی اوقات وقتی مجرم با در نظر گرفتن شرایطی مانند عدم سابقه کیفری، پشیمانی و افسوس از ارتکاب جرم نشان می‌دهد، ترجیح می‌دهد مجازات اصلی را بپذیرد است.

مواردی که می‌توان تخفیف در مجازات کیفری به آن‌ها داد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
قانون اجازه می‌دهد که در صورت وجود دلایل کاهش جرم، مجازات مجرم را کاهش دهیم.
این قانون به قاضی اختیار می‌دهد تا نسبت به تخفیف در مجازات تصمیم بگیرد.
قانونگذار نیز به بیان این دلایل و بررسی این جوانب پرداخته است.
در این مقاله، به مرور اعمال و انواع تخفیف در مجازات می‌پردازیم.
همچنین، در مورد تخفیف در مجازات محکومین نیز صحبت خواهیم کرد.

اعمال جهات تخفیف مجازات

همانطور که اشاره شد، ماده 22 قانون مجازات اسلامی به قاضی اختیار می‌دهد که در صورت وجود یکی از عوامل مخففه جرم، مجازات را کاهش دهد.
طبق این ماده، قاضی می‌تواند در صورت تایید عوامل مخففه، مجازات تعزیری یا مجازات بازدارنده را کاهش داده و یا آن را به مجازاتی از نوع دیگری تبدیل کند که برای متهم مناسب‌تر است.
در صورتی که قاضی از عوامل کاهش مجازات استفاده کند، باید به صراحت این موضوع را در حکم دادگاه ذکر نماید.

انواع جهات تخفیف مجازات

جهات ممکن برای اعطای تخفیف در مجازات به مجرمان و دلایل که با استفاده از آنها قاضی می‌تواند مجازات را کاهش دهد در قانون به صورت زیر ذکر شده است:1.
تساهل مجرم: به این معنا که مجرم نشانه‌های پشیمانی و اندوه به خود نشان دهد و تمایل به تغییر رفتار و اصلاح زندگی داشته باشد.
2.
همکاری با ارگان‌های انفاقی: در صورتی که مجرم همکاری جدی با ارگان‌های انفاقی نمایش دهد و اطلاعات یا کمک‌های مفیدی را به آنها ارائه کند، قاضی می‌تواند تخفیفی در مجازات اعطا کند.
3.
توفیق و نجات فرزند: در صورتی که مجرم نشان دهد که با اقدامات مثبت خود، فرزندان خود را از راه رفتن به مسیر جرم و خطرات موجود در جامعه نجات داده است، قاضی ممکن است به او تخفیف دهد.
4.
شرایط زندگی سخت: در صورتی که شرایط زندگی مجرم شدیداً بد و سخت بوده و او در معرض فقر، سوءتغذیه، بیکاری و تبعات ناشی از آنها باشد، قاضی می‌تواند در نظر گرفته و مجازات را کاهش دهد.
5.
دلایل بهداشتی و روانشناختی: اگر مجرم به دلایل بهداشتی و روانشناختی به تجدید ارتکاب جرم یا بهبود روانی و جسمانی خود مشتاق باشد، قاضی ممکن است در صلاحیت خود تخفیفی به او اعطا کند.
به علاوه، قاضی با توجه به شرایط و جزئیات هر پرونده، می تواند به تفصیل در مورد تخفیف مجازات برای هر مجرم تصمیم بگیرد.

۱- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی۲- اظهارات و راهنمایی‌های متهم که در شناختن شرکاء و معاونان جرم و یا کشف اشیایی که از جرم تحصیل شده است مؤثر باشد۳- اوضاع و احوالی که متهم تحت تأثیر آنها مرتکب جرم شده است مثل رفتار و گفتار تحریک‌آمیز مجنی علیه (مجرم) یا وجود انگیزه‌ای شرافتمندانه در ارتکاب جرم۴- اعلام متهم قبل از تعقیب و یا اقرار او در مرحله تحقیق که مؤثر در کشف جرم باشد۵- وضع خاص متهم و یا سابقه‌اش۶- اقدام یا کوشش متهم به منظور تخفیف اثرات جرم و جبران زیان ناشی از آن.