پس از انجام طلاق یا در صورت فوت یکی از والدین، موضوعی که به ویژه مهم می‌شود، مسئله حضانت فرزندان است. این امر به دلیل این است که کودکان نیازمند حمایت و مراقبت جسمانی و عاطفی هستند. به منظور حفاظت از کودکان و مصالح آنان، قوانینی درباره حضانت قبل و بعد از طلاق، و همچنین بعد از فوت والدین وجود دارد. این قوانین به منظور تضمین حقوق و مصالح کودکان تنظیم شده‌اند.

گاهی اوقات، والدی که حضانت فرزند را به عهده دارد، شرایط لازم و مناسبی را فراهم نمی‌کند و زندگی با او می‌تواند به طفل آسیب بزند. در چنین مواقعی، قانونگذاران قوانینی برای سلب حضانت فرزند از این والد را تدوین کرده‌اند که شرایط خاص خود را دارند. قانون مدنی موارد و شرایط سلب حضانت فرزند از مادر و پدر را تعیین کرده و نمی‌توان به دلیل نیاز حیاتی فرزند به مادر، از سلب حضانت او صرف‌نظر کرد.

در این مقاله قصد داریم درباره "حضانت مادر" در قانون مدنی صحبت کنیم. شرایط سلب حضانت از مادر و پس گرفتن فرزند از او را توضیح داده و نحوه طرح دعوای سلب حضانت به علت عدم صلاحیت مادر را توضیح می‌دهیم. اگر سوالی در این زمینه دارید، با ما همراه باشید.

حضانت مادر

در حقوق مدنی، در قضایای حضانت فرزند، تا سن هفت سالگی، اولویت به مادر تعلق دارد. این مسئله به این دلیل است که در این دوره زمانی، نیازهای کودک به عشق و محبت مادرانه و مراقبت از جانب وی برطرف می‌شود. قوانین مدنی به علت اهمیت عاطفی و نیازهای ویژه این دوران از زندگی کودک، حق اولیه حضانت را به مادر می‌دهد.

ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی به شکل زیر بیان می‌کند: برای حفظ و نگهداری کودکی که والدینش جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، اولویت به مادر تا سن هفت سالگی تعلق دارد و پس از آن به پدر. بنابراین، در این مقطع زمانی، تنها مادر مجاز به حفظ حضانت از کودک نیست و در صورتی که مادر صلاحیت لازم را نداشته باشد یا شرایط منع حفظ حضانت از مادر وجود داشته باشد، می‌توان حضانت را به پدر یا اقربای دیگر تحویل داد.

پس از توضیحاتی درباره حضانت مادر، در این قسمت نیز قصد داریم به موضوع سلب حضانت از مادر و پس گرفتن فرزند، همچنین موارد عدم صلاحیت او بپردازیم. ممکن است در برخی موارد، فرزند به دلایلی از مادر جدا شود و به دیگری تحویل داده شود. این موضوع یک موضوع حساس است و باید با دقت و کمال ملاحظه بررسی شود تا به نحو مناسب و با رعایت حقوق و مصالح فرزند عمل شود.

شرایط سلب حضانت فرزند از مادر

در بخش قبل، مطرح شد که حضانت فرزند تا سن هفت سالگی به دلیل رعایت مصلحت کودک، در اولویت قرار دادن مادر قرار می‌گیرد. همچنین، زمانی که مادر صلاحیت مورد نیاز را نداشته باشد و شرایط سلب حضانت فرزند از مادر وجود داشته باشد، می‌توان فرزندان را به پدر یا فرد دیگری واگذار کرد. شرایط سلب حضانت فرزند از مادر در مواد 1170 و 1173 قانون مدنی و نیز ماده 41 قانون حمایت از خانواده ذکر شده است.

دچار بیماری روانی یا اختلال روانی شده است: یکی از شرایطی که باعث سلب حضانت از مادر و بازپس گرفتن فرزند از او می‌شود، این است که او عقلانیت خود را از دست داده و درگیر بیماری روانی یا اختلال روانی شده باشد.

موضوع ازدواج با شخص دیگر را بیان می‌کند. یکی از موارد و شرایطی که می‌تواند سلب حضانت از مادر را به همراه داشته باشد، این است که پس از جدا شدن و طلاق با فردی دیگر ازدواج کند.

عدم اهتمام به نیازهای کودک: اگر مراقبت مناسبی از کودک صورت نگیرد و سلامت جسمانی و روانی آن به خطر بیفتد، این موضوع می‌تواند منجر به سلب حضانت از والدین و تحویل فرزند به دستگاه‌های مربوطه شود.

فروپاشی اخلاقی: اگر مادری درگیر مسایل غیر اخلاقی باشد، این مسئله می‌تواند به عدم صلاحیت مادر و شرایط سلب حضانت از او منجر شود. باید توجه کرد که شرایط سلب حضانت از مادر و عدم صلاحیت اوکه مانع اصلی نیستند، هر زمان که به مصلحت کودک آسیب برسد، حضانت از فردی که دارای این حضانت است، سلب خواهد شد.

دعوای سلب حضانت از مادر

در قسمت قبل، موانع اجرای حق حضانت را به بحث گرفتیم و اشاره کردیم که عدم صلاحیت مادر در حضانت فرزند، فقط یکی از موارد سلب حق حضانت نیست. هرگاه که عملی در برابر مصلحت کودک باشد، می‌تواند باعث سلب حضانت از مادر و بازگرداندن فرزند به خود شود. اکنون، هدف ما توضیح درباره درخواست سلب حق حضانت از مادر در شرایط مناسب است.

مناقشه‌ای راجع به سلب حق حضانت کودک در دادگاه پیشنهاد دادن

برای سلب حق حضانت از مادر، ابتدا باید در دادگاه دعوای سلب حق حضانت از مادر را مطرح کنید. برای این منظور باید به دادگاه دادخواست سلب حق حضانت از مادر را ارائه دهید.