امروزه، صلح‌آمیزی‌ها به عنوان یک بخش حیاتی از سیستم قضایی تبدیل شده‌اند؛ به طوری که بسیاری از دعاوی حتی می‌توانند توسط صلح‌آمیزی‌ها رسیدگی شوند. بر طبققانون‌ها،برخلاف روش‌های سابق،امکان استفاده از صلح‌آمیزی‌ها جهت حل اختلافات بین افراد و سازمان‌های غیردولتی فراهم شده است. صلح‌آمیزی‌ها تحت نظارت و سرپرستی قضايی شکل می‌گیرد.

با در نظر گرفتن قانون، شوراهای حل اختلاف نقش اساسی در ایجاد صلح و آرامش بین افراد بازی می‌کنند. این شوراها با استفاده از قدرت تسویه و تصمیم‌گیری در جریان اختلافات، بهبود وضعیت را تسهیل می‌کنند. استفاده از این شوراها، به مراجعات گسترده افراد به دادگاه‌ها و سازمان‌های قضایی کمک بزرگی می‌کند. اما گاهی اوقات، طرفین اختلاف نمی‌توانند یا نمی‌خواهند به توافق برسند و تمایل دارند که اختلافاتشان در دادگاه بررسی شود. در این صورت، سوالی مطرح می‌شود که عدم توافق در شوراهای حل اختلاف چه معنی می‌دهد و چه تأثیری دارد؟ استفاده از تسویه درون شوراهای حل اختلاف، می‌تواند تاثیرات مختلفی داشته باشد. اگر طرفین اختلاف توانایی توافق و سازش نداشته باشند، این می‌تواند به طولانی شدن رسوایی و در نهایت برساندن ماجرا به دادگاه منجر شود. همچنین، عدم توافق ممکن است منجر به بروز اختلافات بیشتر و تشدید مشکلات موجود شود. بنابراین، ضرورت توجه به تسویه و سازش در شوراهای حل اختلاف بسیار اهمیت دارد تا بتوان تداخلات را کاهش داده و بهبود روند اختلافات را ایجاد کرد.

برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید به آنچه که موارد سازش در شورای حل اختلاف هستند و چه معنای عدم سازش در شورای حل اختلاف است، پاسخ دهیم. در ادامه، آثار عدم سازش در شورای حل اختلاف را بررسی می‌کنیم و سپس نحوه ارجاع پرونده به دادگاه در صورت عدم سازش در شورای حل اختلاف را توضیح می‌دهیم.

موارد سازش در شورای حل اختلاف

همانگونه که از نام شورای حل اختلاف پیداست، این سازمان برای برقراری صلح و سازش بین طرفین دعاوی و حل اختلافات آنها تشکیل شده است. این شوراها با دادگاه‌های دادگستری تفاوت دارند. اما به منظور کاهش تعداد افراد مراجعه‌کننده به دادگاه‌ها، دعاوی با اهمیت کمتر در این شوراها مورد رسیدگی قرار می‌گیرد؛ البته با هدف ایجاد سازش بین افراد. رسیدگی در شوراهای حل اختلاف به منظور ایجاد سازش، ممکن است به دو صورت انجام شود.

یک راه معمول برای حصول سازش و حل اختلافات، استفاده از شوراها است. در این روش، افراد مستقیما به منظور حصول سازش، به شورا دعوت می‌شوند و مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین، در صورتی که دعوایی به دادگاه ارجاع شود، نخست به شوراها ارجاع داده می‌شود تا با استفاده از ظرفیت‌های میانجیگری شورا و آثار سازش، تلاش برای حل و فصل اختلافات صورت گیرد. در حال حاضر، بر اساس قانون شورای حل اختلاف و مفاد بخشنامه مربوطه، شوراها در موارد زیر با توافق طرفین، به منظور خلق صلح و سازش و یا آشتی دادن طرفین عمل می‌کنند. این روشها از طریق استفاده از تگ‌های قوی و تاکید (strong) و تگ‌های کج‌تایی (em) در نشانه‌گذاری متن استفاده شده است.

‫ تمامی امور قانونی و حقوقی به همراه مسائل مدنی را در اینجا پیدا می‌کنید. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید با همکاران حقوقی ما تماس بگیرید.

در تمام نزاعات و خصومات خانوادگی و دعاوی مدنی، توصیه می‌شود که متقاضی ابتدا پرونده را در شورای حل اختلاف قرار دهد و در صورت توافق، شورا گزارش اصلاحی صادر کند. اگر به دادگاه مراجعه کند، قبل از ارسال پرونده به شعبه، مقام ارجاع در نظر دارد که با توجه به کیفیت دعوا و اختلاف و امکان صلح و سازش، پرونده را به شورای حل اختلاف ارجاع دهد.

تمامی جرایم قابل بخشش هستند. هیچ جرمی وجود ندارد که قابل بخشش نباشد. بگذارید این ملحقات را با هم فهمیم: برخی از جرایم قابل بخششند، مثل خطاهای کوچک و تخطی‌هایی که بدون قصد چیزی خراب می‌کنند. در مقابل، بعضی از جرایم قابل بخشش نیستند و برای آنها پیامدهای سنگینی وجود دارد. همچنین، اشخاصی که مسئولیت جرم را عهده دارند و ندارند توانایی تغییر و بهبود رفتار خود را نشان ندهند، توانایی بخشش را از دست می‌دهند. در نهایت، لازم به ذکر است که قضاوت در مورد قابلیت بخشش یک جرم برعهدهاشخاص مختصی است که بر اساس قوانین و ارزش‌هایی مرتبط تصمیم می‌گیرند.

با توجه به این توضیح که در همه جرایمی که قابل بخشش هستند، شامل توهین به افراد، تهدید و تصرف عدوانی و جرایم قابل بخشش در قوانین دیگر، پرونده با رعایت شرایط لازم برای حفظ ادله جرم و حقوق شاکی و نظم عمومی، قبل از ثبت در دادسرا، به دادگاه‌های عمومی بخش و یا دادگاه‌های کیفری دوم جهت میانجیگری و ایجاد آثار صلح و سازش، به شورای حل اختلاف ارسال می‌شود.

در صورتی که صلح برقرار شود، موارد مربوط به صلح و صورت‌گیری شکایت در جلسه بیان می‌شود و پرونده در شورا بایگانی می‌شود و دادسرا نیز قانوناً هیچ تکلیفی ندارد.

همچنین، در هرگونه نزاع و تنازع خانوادگی و دیگر دعاوی مدنی و جرائم جداگانه، قاضی صلاحیت دارد که با توجه به ماهیت و کیفیت اختلافات و توانایی در حل آن، به کمک صلح و آشتی، فقط یکبار و برای مدت حداکثر سه ماه، پرونده را به شورای حل اختلاف ارجاع دهد تا در صورت امکان، طرفین با هم به توافق برسند.

جنبه‌های خصوصی جرایم غیر قابل گذشت

در قضاوت درباره جرایمی که دارای بعد عمومی و خصوصی هستند، پس از انجام تحقیقات و رسیدگی توسط مقامات قضایی، طرفین می توانند به منظور رسیدن به صلح و توافق درباره بعد خصوصی جرم، به شورای حل اختلاف ارشاد مراجعه کنند. در صورتی که توافق حاصل شود، گزارش اصلاحی صادر می شود.

عدم سازش در شورای حل اختلاف به چه معنی است

پیشِ در اندازه قبل مواردی را که باید شورای حل اختلاف به لحاظ قانونی قبل از دادگاه برای ایجاد صلح و سازش بین طرفین دعوا میانجیگری نماید را مورد بررسی قرار دادیم، و متوجه شدیم که انواع مختلفی از دعاوی را می توان به شورا ارسال کرد تا سعی در ایجاد صلح و سازش بین طرفین صورت گیرد. با این حال، گاهی اوقات علیرغم تمام تلاش ها در راستای ایجاد صلح بین طرفین اختلاف، سازش ممکن نباشد و طرفین نتوانند در مورد یک مسئله خاص توافق یا سازش کنند که این عدم سازش اثرات حقوقی قابل توجهی دارد.

آثار عدم سازش در شورای حل اختلاف

در بخش قبل، به بررسی مواردی پرداختیم که شورای حل اختلاف در آنها برای برقراری سازش بین طرفین دعوا اقدام می‌نماید و توضیح دادیم که چه معنای عدم سازش در شورای حل اختلاف است. اما در این بخش قصد داریم به سوال بعدی پاسخ دهیم که عدم سازش در شورای حل اختلاف چه پیامدها و آثاری دارد و به عبارت دیگر، اگر تلاش شورای حل اختلاف برای برقراری سازش بین طرفین بی‌نتیجه باشد، چه تبعات حقوقی به وجود می‌آید.

در رابطه با اثرات توافق در شورا باید اشاره کرد که اگر توافق بین دو طرف شکل گیرد، شعبه گزارش اصلاحی صادر می کند. این گزارش‌های اصلاحی قاطع هستند و قابل اعتراض نیستند و باید طبق دستورات شورای قضایی توسط واحد اجرای احکام اجرا شوند. اما اگر صلح برقرار نشود و طرفین نتوانند درباره یک موضوع توافق کنند و یکی از طرفین، لایحه عدم توافق در شورای حل اختلاف را ارائه کند، آنگاه طبق قاعده عمومی، پرونده اختلاف و دعوا باید به مرجع قضایی مشروع ارسال شود تا دادگاه با بررسی موضوع دعوا، حکمی صادر کند.

مطابق با قوانین مربوطه، اگر موضوع مشمول صلاحیت‌های شورا باشد، شورا مسئول بررسی و صدور حکم است. همچنین، در صورتی که طرفین درخواست سازش را ارائه کنند یا دادگاه پرونده را به شورا ارجاع دهد، شورای حل اختلاف پس از عدم توافق سازش، پرونده را به دادگاه ارسال می‌کند.

به طبق مقررات شورای رفع اختلاف، در صورتی که شورا به درخواست یکی از طرفین دعوا رسیدگی کند، طرف مقابل می‌تواند تا پایان جلسه اول رسیدگی، عدم تمایل خود را برای رسیدگی توسط شورا در جهت حصول صلح و آشتی اعلام کند. در این صورت، شورا درخواست را بایگانی کرده و به دلیل بروز عدم صلح و آشتی، طرفین را به مرجع صالح یعنی دادگاه ارجاع می‌دهد.

نحوه ارجاع پرونده به دادگاه در صورت عدم سازش در شورای حل اختلاف

در این بخش، می‌خواهیم به بررسی راه‌های ارجاع پرونده به دادگاه پس از عدم توافق در شورای حل اختلاف بپردازیم. در چه شرایطی پرونده بلافاصله پس از عدم توافق در شورای حل اختلاف به دادگاه ارجاع می‌شود، قید خواهیم نمود.

برای پاسخ به این سؤال، نکته‌ای را باید توجه کنیم که در قانون شورای حل اختلاف، موارد صلاحیت قضایی این شورا تفصیل آمده است. به این معنا که در برخی موارد، فقط شورای حل اختلاف مجاز به رسیدگی است و نمی‌توان به جهت عدم سازش، پرونده را به مرجع دیگری (به عبارتی، دادگاه‌های دادگستری) ارجاع داد.

به عنوان یک نمونه، دعاوی مالی مرتبط با اموال قابل حرکت تا سقف 20 میلیون تومان، دعاوی مربوط به گواهی حصر وراثت، اسناد ترکیبی و مهر و موم آنها، دعاوی مرتبط با تعدیل اجاره، خروج مستأجر، دعاوی خانوادگی، تامین مدارک، جرایم جزایی با جریمه نقدی درجه هشت، فقط در صلاحیت شورای حل اختلاف هستند. به همین دلیل، در موارد صدور رای در شورای حل اختلاف، نمی‌توان با استناد به عدم سازش، پرونده را به دادگاه ارسال کرد؛ زیرا رسیدگی به آنها فقط در صلاحیت شورای حل اختلاف است و عدم سازش تأثیر حقوقی ندارد.

"به عنوان مثال، دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا سقف 20 میلیون تومان، دعاوی مربوط به گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه و مهر و موم آنها، دعاوی مربوط به تعدیل اجاره بها، تخلیه عین مستاجره، دعاوی خانوادگی، تامین دلیل، جرایم تعزیری با مجازات جزای نقدی درجه هشت، صرفا در صلاحیت شورای حل اختلاف هستند. به همین دلیل، در موارد صدور رای در شورای حل اختلاف، نمی توان با استناد به عدم سازش اقدام به ارسال پرونده به دادگاه نمود؛ چون رسیدگی به آنها صرفا در صلاحیت شورای حل اختلاف است و عدم سازش اثر حقوقی ندارد."

در غیر از مواردی که ذکر شده است ، در صورتی که یکی از افراد درگیری درخواست سازش را ارائه دهد و طرف مقابل قبل از پایان جلسه اول دادگاه در شورای حل اختلاف اعلام کند که تمایلی به سازش ندارد، پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌شود. همچنین، اگر طرفین توافق کرده باشند که ابتدا به شورای حل اختلاف مراجعه کنند، اما در شورا توسط قاضی‌ها سازش و صلح حاصل نشود، پرونده همچنان به دادگاه ارسال خواهد شد.