قانون حمایت از خانواده چیست

قدر گذاری و احترام به خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین ارزش‌های اجتماعی در نزد خداوند متعال وجود دارد.
به همین دلیل، در اسلام، قوانینی برای تأسیس و حفظ مبانی خانواده وضع شده است، که هدف آنها استحکام و پیشگیری از بروز مشکلاتی در این زمینه است.
همچنین، قانونگذاران نیز با تصویب یک قانون به نام قانون حمایت خانواده، سعی کرده‌اند تا با ایجاد تدابیری در حوزه خانواده، این نهاد را تحت حمایت خود قرار دهند.
در این مقاله قصد داریم تا به تفصیل پیرامون مفهوم و اهمیت قانون حمایت خانواده صحبت کنیم و موضوعات مهم مرتبط با این قانون را مورد بررسی قرار دهیم.

قانون حمایت خانواده

با مراجعه به دادگاه‌ها مثل دادگاه خانواده ولنجک، متوجه می‌شویم که تعداد زیادی پرونده درباره مسائل خانوادگی نظیر ازدواج، طلاق، نفقه، مهریه، حضانت فرزندان و ملاقات با فرزندان وجود دارد.
این نشان می‌دهد که موضوعات خانوادگی اهمیت بالایی دارند و نیاز به تدوین قواعدی در این حوزه را نشان می‌دهد.
به همین دلیل، قانونگذار مسائل مختلفی که عموماً به چالش کشیدن بنیان خانواده منجر می‌شوند را در یک قانون به نام "قانون حمایت خانواده" جمع آوری کرده است.
این قانون در چند سال اخیر چندین بار بازنگری شده است تا به تطابق با زمان، حمایت بهتری از افراد تحت پوشش آن انجام شود.
باید گفت که تا چند سال پیش، دادگاهی به نام دادگاه خانواده وجود نداشت و دعاوی خانوادگی در دادگاه عمومی رسیدگی می‌شد.
اما به دلیل تعداد زیادی پرونده مرتبط با دعاوی خانوادگی، قانونگذار مجبور به تأسیس شعبه‌هایی از دادگاه به نام دادگاه خانواده شد که صرفاً کارشان بررسی دعاوی خانوادگی است، این موضوع بر اساس قانون حمایت از خانواده صورت گرفته است.

موضوعات قانون حمایت خانواده

در حال حاضر، قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ در کشور اجرا می‌شود.
این قانون به خانواده به عنوان مهمترین واحد اجتماعی توجه می‌کند.
در این قسمت، به بررسی مهمترین موضوعات قانون حمایت خانواده می‌پردازیم.
طلاق، مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و جهیزیه از جمله دعاوی مهم خانواده هستند.
قانون حمایت خانواده تأسیس دادگاه خانواده را تعیین کرده است که صلاحیت رسیدگی به دعاوی خانوادگی را دارد.
صلاحیت این دادگاه شامل مواردی مانند نامزدی و خسارات ناشی از برهم‌زدن نامزدی، نکاح دائم و موقت، شرایط ضمن عقد نکاح، ازدواج مجدد، جهیزیه و مسائل مربوط به آن، مهریه زن، نفقه زن، اجرت المثل ایام زوجیت، تمکین، عدم تمکین یا نشوز، طلاق، رجوع از طلاق، فسخ نکاح، بذل مدت عقد موقت و انقضای مدت صیغه، حضانت کودکان و ملاقات با فرزندان، دعاوی مربوط به نسب، رشد و محجوران، ولایت قهری پدر و جد پدری، قیمومت و وصایت، نفقه اقارب مانند نفقه فرزندان، امور مربوط به غایب مفقودالاثر، سرپرستی کودکان بی‌سرپرست، اهدای جنین و تغییر جنسیت است.
قانون حمایت از خانواده همچنین مسائل مربوط به آیین رسیدگی، نحوه ابلاغ به طرفین و محل اقامه دعوا را تشریح می‌کند.

در بخش دوم این قانون، تاسیس مَراکز مشاوره خانوادگی به منظور تقویت مبانی خانواده و جلوگیری از وقوع طلاق تعیین شده است.

توسط بخش سوم این قانون، ثبت ازدواج دائم، فسخ نکاح، طلاق، رجوع از طلاق و بطلان نکاح الزامی شده است.
علاوه بر این، مواردی که الزامی است ازدواج موقت را ثبت کنند نیز مورد بررسی قرار گرفته اند.

درباره‌ی موضوع "طلاق"، قوانین متعددی وجود دارند که در فصل چهارم این قانون به آنها اشاره شده است.
این قوانین شامل انواع مختلفی از طلاق می‌شوند.
همچنین، در برخی موارد، لازم است گواهی عدم امکان سازش دریافت شود.
این موارد نیز در این قانون گنجانده شده است.

در فصل پنجم از قانون حاکم بر حضانت و نگهداری از کودکان، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات برای مراقبت و نگهداری از کودکان تدوین شده است.
این قوانین از جمله شامل مسائل مربوط به ملاقات با فرزندان هستند.
برای اطلاعات بیشتر، به فصل پنجم این قانون مراجعه کنید.

در بخش ششم این قانون، به مواردی مربوط به "حقوق و مستمری زوجه دائم که پس از فوت همچنان حاضر باشد"، "حقوق و مستمری فرزندان و سایر وراث قانونی ایشان" اشاره شده است.

در فصل هفتم این قانون، مقررات کیفری ارائه شده است که به تخلفات از این قانون اشاره می‌کند.
این مقررات شامل ضمانت اجرای عدم ثبت ازدواج دائم، ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه به زن و ممانعت از ملاقات با فرزند است.
البته این موارد توسط تغلیظات مختلف نیز قابل بهبود و اجرا هستند.