خلاصه مقاله
کنکورکسداوطلبان کنکور سراسری برای انتخاب رشته نیاز دارند تا اطلاعات کاملی که در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری درج شده را داشته باشند.یکی از رشتههای مندرج در این دفترچه، رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی می باشد.
رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی یکی از رشتههای جذاب گروه علوم تجربی است.
برای ورود به این رشته، لازم است که در کنکور سراسری گروه علوم تجربی موفق شوید.
این رشته از پنج گرایش میکروبیولوژی، علوم سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و بیوفیزیک تشکیل شده است.
متأسفانه در مقاطع کارشناسی، گرایشهای بیوفیزیک و شیمی در هیچ یک از دانشگاههای ایران ارائه نشده است.
اصلاح عبارت:گرایش ژنتیک به دانش ژنتیک در مورد انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان میپردازد.
این گرایش تنها برای انسانها نیست و حتی باکتریها و موجودات زنده نیز مورد بررسی قرار میگیرند.
در واقع، ژنتیک در تلاش است تا ثابت کند که چه مکانیزمهای مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند.
همچنین، تفاوت صفات وراثتی بین والدین و فرزندان را نیز مورد بررسی قرار میدهد.
این علم بهصنعت و معادن هم استفاده میشود.
در استخراج فلزات سنگین و تصفیه نفت برای گوگردزدایی، استفاده میشود.
در حفظ محیطزیست و تصفیه فاضلاب و مبارزه با عفونتها و آلودگیهای فاضلابی نیز استفاده میشود و به ما کمک میکند تا آب سالم و بدون آلودگی به ما داده شود.
حتی در صنعت نساجی نیز از این علم بهره میبرند و اخیراً برای تثبیت نشاسته و آهاردهنده پارچهها از میکروارگانیسمها استفاده میشود.
درخواست مشارکت در انتخاب رشته را به تمام خواستهکنندگان اعلام میکنیم که استفاده از نرم افزار رایگان "شبکه استعلام" را به شدت توصیه میکنیم.
این نرم افزار شامل آخرین رتبههای قبولی رشته "زیست شناسی سلولی و مولکولی" در دانشگاههای مختلف است و میتوانید از آن بهره ببرید.
این نرم افزار نیز امکان استفاده از تگهایرا در متن به شما میدهد که میتوانید از تگهایی مانند تگهای ، ،
دانشجویان گرایش ژنتیک موضوعات مهم و گوناگونی را در رشته خود مطالعه میکنند.
این موضوعات شامل ژنتیک سرطان، روشهای تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیتهای مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیکهای رایج در ژنتیک و روشهای اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی است.
برای پیشرفت در گرایشهای مختلف زیستشناسی سلولی و مولکولی، باید علاقهمند بود و صبر و پشتکار داشت تا بتوان طعم شیرین موفقیت را چشید.
همچنین دانشجو باید حافظه خوبی داشته و در دروس شیمی، ریاضی و فیزیک قوی باشد و در نهایت، لازم است که به کارهای آزمایشگاهی علاقهمند باشد.
برای مثال، یکی از کارهایی که به طور معمول در آزمایشگاه علوم سلولی و مولکولی انجام میگیرد، استخراج RNA از یک بافت است که حداقل زمان لازم برای این کار 5 ساعت میباشد.
برای ثبت نام در کنکور کارشناسی ارشد علوم پزشکی، میتوانید به وبسایت sanjeshp.
ir مراجعه کرده و مراحل اولیهی ادامه تحصیل در رشته پزشکی را طی کنید.
در این رشته، میتوان رشتههای مختلفی مانند تغذیهشناسی، شیمی دارویی، ارزیابی فناوری سلامت، ویروس شناسی و بسیاری رشتههای دیگر را جهت ادامه تحصیل در نظر گرفت.
مولکولهای مهمترین مولکولهایی هستند که در حیات سلولی تأثیرگذارند، از جمله RNA، DNA و پروتئینها.
DNA مرکز ذخیره اطلاعات و صدور فرمانهای سلول است، در حالی که RNA وظیفه انتقال این فرمانها را بر عهده دارد و پروتئینها مسئول اجرای این فرمانها هستند.
در حوزه زیستشناسی سلولی و مولکولی، روشهای انجام این فعالیتها بررسی میشود.
امروزه در کشورهای پیشرفته، بخش عمدهای از زیستشناسی حدود 80 تا 90 درصد به علوم سلولی و مولکولی اختصاص دارد.
این بخش به دلیل تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تحقیقات در رشتههای پزشکی، بیوشیمی، ژنتیک، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، اصلاح نباتات، شیلات و دام تربیت، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
مانند آنچه در بالا ذکر شده است، حوزه زیست شناسی سلولی و مولکولی به مطالعه انتقال صفات وراثتی از والدین به اولاد می پردازد.
این مطالعه تنها مختص به انسان ها نیست و می توان هر موجود زنده ای را بررسی کرد.
دانشجویان این رشته آموزش می بینند که عوامل ژنتیکی بسیاری بر انتقال بیماری هایی مانند ایدز، سرطان، تالاسمی، هموفیلی، عقب ماندگی ذهنی و آنهایی که در ارتباط با آنها هستند، تأثیرگذارند.
علاوه بر این، دانشجویان درباره اصلاح ژن های گیاهی و جانوری، واکسن ها، شجره نامه ژنتیکی، مشاوره ژنتیکی برای ازدواج و تولید مثل، و در نهایت ژن درمانی با روش ترمیم و جایگزینی زن معیوب، آموزش می بینند.
علاوه بر وجود مراکز تحقیقاتی موجود، فارغ التحصیلان این رشته میتوانند با ایجاد شرکت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاههای علوم سلولی و مولکولی یا آزمایشگاهی که تستهای آن در سطح مولکولی است به جامعه علمی خدمت کنند و همچنین وضعیت مالی نسبتاً خوبی را داشته باشند.
البته در حال حاضر نیز در ایران چنین فعالیتهایی در سطح محدودی انجام میگیرد.
شیمی آلی، بیوشیمی،زیست شناسی سلولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، اکولوژی،زیست شناسی گیاهی،زیست شناسی جانوری، فیزیولوژی گیاهی، ایمونولوژی، زبان تخصصی.
(بسیاری از درسهای این گرایش همراه با آزمایشگاه است).
- دیابت و زیست مولکولی
- دیابت یک بیماری مزمن است که به علت مشکلات در تولید و عملکرد هورمون انسولین در بدن ایجاد میشود.
این بیماری بر اساس دو نوع اصلی تقسیمبندی میشود: دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2.در هر دو نوع، هورمون انسولین که توسط سلولهای بتا در ایزلت لانگرهانس ساخته میشود، دچار اختلال میشود.
- زیستمولکولی شاخهای از علوم بیولوژی است که به بررسی ساختار، عملکرد و تعامل بین مولکولهای بیولوژیکی میپردازد.
در مطالعهی دیابت، روشهای زیستمولکولی میتوانند به شناخت علتها و مکانیسمهای زیستی بیماری و توسعهی درمانهای نوین کمک کنند.
- زیست شناسی سلولی:
- مطالعهی سلولها و عملکرد آنها
- زیست شناسی مولکولی:
- تحقیق دربارهی مواد مولکولی موجود در سلولها
- ژنتیک:
- مطالعهی تنوع و انتقال ویژگیهای ژنتیکی
- میکروبیولوژی:
- مطالعهی میکروارگانیسمها، مانند باکتریها و ویروسها
- اکولوژی:
- بررسی روابط موجودات زنده با محیط زیست
- زیست شناسی گیاهی:
- مطالعهی گیاهان و انجام آزمایشات مربوط به آنها
- زیست شناسی جانوری:
- تحلیل و بررسی حیات و رفتار حیوانات
- فیزیولوژی جانوری:
- بررسی وظایف سیستمهای اعضای حیوانات
- فیزیولوژی گیاهی:
- مطالعهی فرآیندهای حیاتی در گیاهان
- زیست شناسی پرتوی:
- استفاده از تکنیکهای رادیواکتیو در مطالعهی مواد زیستی
- ایمونولوژی:
- تحقیق و بررسی سیستم ایمنی ارگانیسمها
در واقع، رشته های علوم در این کشور به صورت مادی ارزش زیادی ندارند.
با این حال، اگر شما به علوم پایه علاقه مندید، رشته سلولی و مولکولی یک گزینه باارزش و مناسب است.
در برخی از مراکز تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات ژنتیک، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی، فارغالتحصیلان علوم سلولی و مولکولی میتوانند پذیرفته شوند.
اپـی ژنتیــک یک حوزهٔ تحقیقاتی در علوم پزشکی است که به مطالعهٔ تأثیرات ژنتیک در بروز و توسعهٔ بیماری ها میپردازد.
گاهی اوقات، تغییرات در ژنتیک یک فرد منجر به افزایش خطر ابتلای او به بیماری های خاصی میشود.
بیماری های خودایمنی بیماری هایی هستند که زمانی که سیستم ایمنی بدن بهطور ناپدیدی به سلولها و بافتهای سالم بدن حمله میکند، ایجاد میشوند.
این بیماری ها در اثر عدم تشخیص صحیح بین بافت های بدن و مواد خارجی به وجود میآیند، به گونهای که سیستم ایمنی بدن به خودش حمله کند به جای هدف های غیر خود.
برخی از نمونههای بیماری های خودایمنی شامل بیماری لوپوس، بیماری هشتها، روماتوئید آرتریت و در کل سیستم ایمنی بدن تحت وسائل Medication برای بهبود وضعیت جسمی خود تحت
داوطلبان کنکور سراسری برای انتخاب رشته نیاز دارند تا اطلاعات کاملی که در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری درج شده را داشته باشند.
یکی از رشتههای مندرج در این دفترچه، رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی می باشد.
داوطلبان باید پیش از هر انتخاب، با ارزیابی ویژگیهای این رشته و تطابق دادن آن با توانمندیها و علایق خود تصمیم بگیرند که آیا میتوانند در رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی موفق باشند؟ آیا این رشته همان رشته مورد علاقهشان است؟ این ارزیابیها و اطلاعات شامل آشنایی با کلیت رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی، توانمندیهای لازم برای تحصیل در این رشته و بازار کار آن پس از فارق التحصیلی است.
- معرفی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی:
- رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی، به تحقیق و مطالعه سلولها و مولکولهایی که درون سلولها برای عملکرد زیستی مسئولیت دارند، میپردازد.
این رشته به بررسی ساختار و عملکرد سلولها، ژنتیک مولکولی، پروتئینها و مواد شیمیایی موجود در سلول میپردازد.
علمای این رشته با استفاده از تکنیکهای پیشرفته، مانند میکروسکوپ الکترونی، آنالیز ژنوم و دیگر روشهای زیستی، تلاش میکنند تا به فهم بهتر از فرایندهای زیستی در سطح سلولی و مولکولی برسند. - بازار کار:
- فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در حوزههای مختلفی اشتغال یابند.
بطور کلی، متخصصان زیست شناسی سلولی و مولکولی در دانشگاهها، موسسات پژوهشی، صنایع داروسازی، صنایع غذایی، صنعت آرایشی و بهداشتی، صنایع گیاهان دارویی و بهداشتی، شرکتهای داروسازی و بانکهای خون، میتوانند فعالیت کنند.
همچنین، میتوانند به عنوان متخصصان آزمایشگاهی در بیمارستانها و مراکز تحقیقاتی به کار گرفته شوند.
همچنین، فارغ التحصیلان میتوانند به تدریس در دانشگاهها و مؤسسات آموزشی مشغول شوند یا به صورت مشاور در صنایع زیست فناوری، صنایع آزمایشگاهی و شرکتهای مشاوره فعالیت کنند.
معرفی رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی یکی از رشتههای جذاب گروه علوم تجربی است.
برای ورود به این رشته، لازم است که در کنکور سراسری گروه علوم تجربی موفق شوید.
این رشته از پنج گرایش میکروبیولوژی، علوم سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و بیوفیزیک تشکیل شده است.
متأسفانه در مقاطع کارشناسی، گرایشهای بیوفیزیک و شیمی در هیچ یک از دانشگاههای ایران ارائه نشده است.
اصلاح عبارت:گرایش ژنتیک به دانش ژنتیک در مورد انتقال صفات وراثتی از والدین به فرزندان میپردازد.
این گرایش تنها برای انسانها نیست و حتی باکتریها و موجودات زنده نیز مورد بررسی قرار میگیرند.
در واقع، ژنتیک در تلاش است تا ثابت کند که چه مکانیزمهای مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند.
همچنین، تفاوت صفات وراثتی بین والدین و فرزندان را نیز مورد بررسی قرار میدهد.
دانشجویان گرایش ژنتیک موضوعات مهم و گوناگونی را در رشته خود مطالعه میکنند.
این موضوعات شامل ژنتیک سرطان، روشهای تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیتهای مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیکهای رایج در ژنتیک و روشهای اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی است.
مولکولهای مهمترین مولکولهایی هستند که در حیات سلولی تأثیرگذارند، از جمله RNA، DNA و پروتئینها.
DNA مرکز ذخیره اطلاعات و صدور فرمانهای سلول است، در حالی که RNA وظیفه انتقال این فرمانها را بر عهده دارد و پروتئینها مسئول اجرای این فرمانها هستند.
در حوزه زیستشناسی سلولی و مولکولی، روشهای انجام این فعالیتها بررسی میشود.
امروزه در کشورهای پیشرفته، بخش عمدهای از زیستشناسی حدود 80 تا 90 درصد به علوم سلولی و مولکولی اختصاص دارد.
این بخش به دلیل تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای تحقیقات در رشتههای پزشکی، بیوشیمی، ژنتیک، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، اصلاح نباتات، شیلات و دام تربیت، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
میکروارگانیسمها، مانند باکتریها، ویروسها، قارچهای میکروسکوپی و پرتوزوئرها، موجوداتی ریزذرهبینی هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمیشوند.
علم میکروبیولوژی، که یک گرایش از زیستشناسی است، به بررسی و مطالعه میکروارگانیسمها اختصاص دارد.
در این علم، رابطه میکروارگانیسمها با خودشان و همچنین با موجودات بالاتر مانند انسان، حیوانات و گیاهان مورد بررسی قرار میگیرد.
علم میکروبیولوژی دارای گرایشهای مختلفی است که عبارتند از: میکروبیولوژی پزشکی، میکروبیولوژی غذایی و میکروبیولوژی صنعتی.
کاربرد گسترده این گرایش نمیتواند در یک جمله ذکر شود.
محققان این گرایش هم میتوانند به بررسی کارایی سلاحهای میکروبی و روشهای پیشگیری از این سلاحها بپردازند و همچنین در کارخانههای تولید عطر به کارگیری خود بپردازند.
بنابراین، میکروبیولوژی در جوانب مختلفی از جمله بیوشیمی، بیوتکنولوژی، ژنتیک و پزشکی نقش اساسی دارد.
یکی از کاربردهای گرایش میکروبیولوژی در آزمایشگاههای تشخیص طبی است.
میکروبیولوژی در تشخیص بیماری نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.
در مواد غذایی و تولید مواد غذایی مختلف نیز اثر میکروارگانیسمها بسیار قابل توجه است.
همچنین گرایش میکروبیولوژی در کشاورزی به طور بسیار وسیعی در تشخیص آفات گیاهی، مبارزه با آفات گیاهی و ایجاد مقاومت گیاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
این علم بهصنعت و معادن هم استفاده میشود.
در استخراج فلزات سنگین و تصفیه نفت برای گوگردزدایی، استفاده میشود.
در حفظ محیطزیست و تصفیه فاضلاب و مبارزه با عفونتها و آلودگیهای فاضلابی نیز استفاده میشود و به ما کمک میکند تا آب سالم و بدون آلودگی به ما داده شود.
حتی در صنعت نساجی نیز از این علم بهره میبرند و اخیراً برای تثبیت نشاسته و آهاردهنده پارچهها از میکروارگانیسمها استفاده میشود.
دروس رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی در طول تحصیل
دروس و منابع مناسب برای تحصیل در زمینه زیستشناسی سلولی و مولکولی:
امیدوارم این منابع و دروس بتوانند به شما کمک کنند تا در زمینه زیستشناسی سلولی و مولکولی تخصصی شوید و مهارتهای خود را تقویت کنید.
در زمینههای متنوع زیستشناسی سلولی و مولکولی، دستهای از دروس مشترک وجود دارد.
در ادامه فهرستی از این دروس را میتوان مشاهده نمود:
زیستشناسی سلولی
در این درس، مطالب مهمی مانند ساختار سلول، عملکرد اجزای سلولی، مسیرهای انتقال، عملکرد سلول و تعامل بین سلولها بررسی میشوند.
بیوشیمی
این درس شامل مطالبی مانند ساختار سلولی و مولکولی مختلف، آنزیمها، پروتئینها، اسیدهای نوکلئیک و مسیرهای متابولیک است.
بیولوژی مولکولی
دانشجوان با روشهای مطالعه و تحلیل ژنوم، ترجمه و انتقال پروتئینها و عملکرد ژنتیکی در این درس آشنا میشوند.
بیوانفورماتیک
دانشجوان در این درس با استفاده از دادههای بیولوژیکی، توسعهی و استفادهی ابزارها و روشهای بیوانفورماتیکی آشنا میشوند.
ریاضی، فیزیک، شیمی، شیمی آلی، بیوشیمی، آمارزیستشناسی:
- زیست شناسی سلولی:
- مطالعهی سلولها و عملکرد آنها
- زیست شناسی مولکولی:
- تحقیق دربارهی مواد مولکولی موجود در سلولها
- ژنتیک:
- مطالعهی تنوع و انتقال ویژگیهای ژنتیکی
- میکروبیولوژی:
- مطالعهی میکروارگانیسمها، مانند باکتریها و ویروسها
- اکولوژی:
- بررسی روابط موجودات زنده با محیط زیست
- زیست شناسی گیاهی:
- مطالعهی گیاهان و انجام آزمایشات مربوط به آنها
- زیست شناسی جانوری:
- تحلیل و بررسی حیات و رفتار حیوانات
- فیزیولوژی جانوری:
- بررسی وظایف سیستمهای اعضای حیوانات
- فیزیولوژی گیاهی:
- مطالعهی فرآیندهای حیاتی در گیاهان
- زیست شناسی پرتوی:
- استفاده از تکنیکهای رادیواکتیو در مطالعهی مواد زیستی
- ایمونولوژی:
- تحقیق و بررسی سیستم ایمنی ارگانیسمها
دروس تخصصی گرایش ژنتیک عبارتند از:
- شناخت انواع ژنها و مکانیسمهای عملکرد آنها
- تفسیر ساختار ژنتیکی و موضوعات مرتبط با نسخهها و ویرایشهای ژنتیکی
- شناسایی و تحلیل ژنها و رویکردهای مدلسازی ژنتیکی
- کاربردهای پیشرفته روشهای ژنومیک در زمینههایی مانند زیست پزشکی و کشاورزی
- روشهای تحقیق و تعیین ترتیب DNA و RNA
- بررسی اختلالات ژنتیکی و بیماریهای مرتبط با تغییرات در ساختار DNA
- تعیین ژنوتیپها و تکامل نسلها با استفاده از روشهای تکنولوژی مدرن
- مطالعه تغییرات جمعیتی و تنوع ژنتیکی در جوامع گوناگون
دروس تخصصی گرایش علوم سلولی و مولکولی
برنامههای تحصیلی در رشته علوم سلولی و مولکولی شامل دروس تخصصی متنوعی است که به دانشجویان ارائه میشود.
این دروس به شیوههای مختلفی بر روی مطالب سلولی و مولکولی تمرکز میکنند و دانشگاهیان را در تسلط بر اصول و مفاهیم این حوزهها آموزش میدهند.
معمولاً دروس این گرایش شامل مطالبی در مورد ساختار و عملکرد سلول، سیستمهای سلولی، ژنتیک مولکولی، بیوشیمی سلولی، بیولوژی توسعه، بیوتکنولوژی و سایر موضوعات مرتبط است.
این دروس به صورت عمومی از طریق درسهای تئوری و کارگاههای عملی و پروژههای تحقیقاتی ارائه میشوند.
در حین تحصیل در این گرایش، دانشجویان با تجهیزات و روشهای پیشرفتهی آزمایشگاهی و تحقیقاتی سلولی و مولکولی آشنا میشوند و برای انجام آزمایشهای علمی در این حوزهها آماده میشوند.
هدف این دروس، توسعهی مهارتهای تحلیلی، تفسیری و ارزیابی دانشجویان در زمینهی علوم سلولی و مولکولی و آموزش تکنیکهای انجام آزمایشهای پیشرفته و تحقیقاتی است.
در پایان تحصیلات تخصصی در گرایش علوم سلولی و مولکولی، دانشجویان میتوانند در حوزههای مختلفی از علوم زیستشناسی، پزشکی، داروسازی، تحقیقات بالینی و صنایع دارویی فعالیت کنند و به تحقیق و توسعه در این حوزهها مشغول شوند.
شیمی آلی، بیوشیمی،زیست شناسی سلولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، اکولوژی،زیست شناسی گیاهی،زیست شناسی جانوری، فیزیولوژی گیاهی، ایمونولوژی، زبان تخصصی.
(بسیاری از درسهای این گرایش همراه با آزمایشگاه است).
دروس تخصصی گرایش میکروبیولوژی:
اصول و مفاهیم اصلی میکروبیولوژی:
علوم پایه میکروبیولوژی:
تکنیک ها و روش های تشخیصی میکروبیولوژی:
اکولوژی میکروبی و بیوتکنولوژی:
- زیستشناسی
- زیستشناسی گیاهی، زیستشناسی جانوری، فیزیولوژی جانوری، و فیزیولوژی گیاهی.
- بیوشیمی
- بیوشیمی، زیستشناسی مولکولی، و بیوفیزیک.
- زیستشناسی سلولی
- زیستشناسی سلولی و زیستشناسی مولکولی.
- زیستشناسی پرتوی
- زیستشناسی پرتوی.
- شیمی آلی
- شیمی آلی.
- اکولوژی
- اکولوژی.
- تکامل
- تکامل.
- آمار زیستی
- آمار زیستی.
- ژنتیک
- ژنتیک.
- ویروس شناسی
- ویروس شناسی.
- ایمونولوژی
- ایمونولوژی.
- میکروبیولوژی
- میکروبیولوژی، میکروبیولوژی محیطی، باکتری شناسی، و قارچ شناسی.
- پروتوزئولوژی
- پروتوزئولوژی.
داوطلبان می توانند با مطالعهمقاله زیر از منابع کنکور سراسری در گروه علوم تجربی اطلاعات کافی را کسب و در تصمیم گیری و در نهایت انتخاب رشته بهتر از آن استفاده کنند.
بازار کار رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی
برای تحصیل در هر رشتهای باید به بازار کار آن رشتهدر آینده و پس از اتمام سال تحصیلی نیز فکر کرد.
رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی از آن دسته رشتههاست که نیازمند علاقه فراوان داوطلب است.
در کشور ما هنوز نمی توان گفت این رشتهکاربردهای بسیار زیادی داشته باشد.
اما در ادامه به چند موقعیت شغلی در هر گرایش می پردازیم.
بازار کار در حوزه ژنتیک در ایران متنوع و پویا است.
تکنولوژیهای ژنتیکی در سالهای اخیر در کشور به شدت توسعه یافته و بسیاری از شرکتها و مؤسسات نیاز به کارشناسان ماهر در این زمینه دارند.
به همین دلیل، فرصتهای شغلی فراوانی در این صنعت برای افراد علاقهمند به تحقیقات ژنتیکی وجود دارد.
قوت تخصص در زمینه ژنتیک، بررسی روند ارتقاء فناوریهای مشابه و آموزش مداوم در این حوزه، عواملی است که میتواند در بحث شغلی در این صنعت تأثیرگذار باشد.
تجربه و تخصص در مواردی مانند آنالیز ژنتیکی، اصلاح ژنتیکی، تحقیقات بالینی و طراحی برنامههای ژنتیکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
شرکتهای فعال در زمینه ژنتیک، بخشهای مرتبط با سلامتی، انواع بیماریها، کشاورزی و اکولوژی را بهعنوان مناطق عمده فعالیت خود شناختهاند.
طبق گزارشها، در حال حاضر تعداد زیادی پروژه در زمینه ژنتیک در حال اجرا است و به تبع آن، نیاز به کارشناسان و پژوهشگران در این حوزه بسیار زیاد است.
با این حال، باید توجه داشت که این صنعت پرچالش و پویا نیز است.
پیشرفتهای فناورانه در حوزه ژنتیک باعث شده است تا همیشه بهروز بودن و بهکارگیری متخصصان جدید در این زمینه امری ضروری باشد.
به همین خاطر، فرآیند یادگیری و آموزش مداوم برای کسب اطلاعات جدید و به روز در حوزه ژنتیک بسیار مهم است.
بنابراین، افراد علاقهمند به فرصتهای شغلی در حوزه ژنتیک باید پیش از ورود به این صنعت، اطلاعات کافی و تجربه لازم را دریافت کرده و به روز بودن خود را در زمینه تکنولوژیهای ژنتیکی حفظ کنند.
علم ژنتیک در ایران هنوز در ابتدای راه قرار دارد و نیازمند تلاش بسیار و برآورده کردن کاستیها و برداشت موانع است تا بتوان به رشد روزافزون این حوزه در ایران شاهد بود.
البته این به معنای عدم انجام تحقیقات ژنتیکی در کشور ما نیست و افراد فارغالتحصیل این رشته در هیچ مرکزی جذب نمیشوند.
بلکه سازمانهای ژنتیکی مختلفی وجود دارند که به فعالیتهای تحقیقاتی در این حوزه میپردازند؛ از جمله میتوان به مراکز مختلف وزارت جهاد کشاورزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم، انستیتو پاستور، مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی اشاره کرد.
بازار کار در حوزۀ علوم سلولی و مولکولی در ایران در حال رشد و توسعه است.
این رشته تخصصی، نقش حیاتی در تحقیقات و علوم پزشکی دارد و به دنبالهی سلسلهای از پیشرفتها در تشخیص بیماریها، پزشکی ترمیمی و درمانی میباشد.
افراد متخصص در این حوزه عموماً در بیمارستانها، مراکز تحقیقاتی، دانشگاهها و صنایع دارویی کار میکنند.
آیندهی این حرفه از لحاظ اشتغال پر امید است و بازارکار قابلیت ایجاد فرصتهای شغلی زیادی را برای افرادی با تحصیلات مرتبط فراهم میکند.
تخصصهای مرتبط با علوم سلولی و مولکولی شامل ژنتیک، بیوشیمی، بیولوژی سلولی، بیوفیزیک و بیوتکنولوژی هستند.
این علوم به بررسی ساختار و عملکرد سلولها و مولکولها میپردازند و در فهم و درمان بیماریهای ژنتیکی، ایجاد داروهای نوین و بهبود عملکرد و ساختار سلول استفاده میشوند.
از آنجایی که ایران یک کشور پیشرفته در حوزه علمی است، بازار کار برای فارغالتحصیلان علوم سلولی و مولکولی پر از امکانات و فرصتهای شغلی متنوع است.
البته برای موفقیت در این حرفه، تجربه کاری، مهارتهای علمی و توانایی همکاری در تیمهای علمی بسیار مهم است.
مزایای کار در علوم سلولی و مولکولی:
- مدرک تحصیلی در رشتههای مرتبط، مانند زیستشناسی، بیوشیمی، بیولوژی یا علوم پزشکی
- تسلط به فنون وروشهای تحقیقاتی
- توانایی تحلیل دادههای آزمایشگاهی و نتایج تحقیقات
- مهارت در استفاده از تجهیزات و ابزارهای آزمایشگاهی
- توانایی همکاری در تیمهای علمی و ارتباط موثر با همکاران
تحت تاثیر آینده مالی خوب، افرادی که به رشته های علوم پایه علاقه دارند، در ایران ممکن است از راه اشتباهی بروند.
در واقع، رشته های علوم در این کشور به صورت مادی ارزش زیادی ندارند.
با این حال، اگر شما به علوم پایه علاقه مندید، رشته سلولی و مولکولی یک گزینه باارزش و مناسب است.
در برخی از مراکز تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات ژنتیک، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی، فارغالتحصیلان علوم سلولی و مولکولی میتوانند پذیرفته شوند.
علاوه بر وجود مراکز تحقیقاتی موجود، فارغ التحصیلان این رشته میتوانند با ایجاد شرکت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاههای علوم سلولی و مولکولی یا آزمایشگاهی که تستهای آن در سطح مولکولی است به جامعه علمی خدمت کنند و همچنین وضعیت مالی نسبتاً خوبی را داشته باشند.
البته در حال حاضر نیز در ایران چنین فعالیتهایی در سطح محدودی انجام میگیرد.
بازار کار در زمینه میکروبیولوژی در ایرانمیکروبیولوژی یک حوزه مهم و پر رونق در علوم زیستی است.
ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در این حوزه شناخته می شود.
میکروبیولوژی شاخه ای از زیست شناسی است که به مطالعه موجوداتی کوچک و بی سلولی مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها می پردازد.
به دلیل اهمیت بالای میکروبیولوژی در بیوتکنولوژی، پزشکی، بهداشت عمومی و صنایع غذایی، بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته در ایران بسیار گسترده است.
فارغ التحصیلان میکروبیولوژی می توانند در بیمارستان ها، آزمایشگاه های پزشکی، شرکت های دارویی و صنایع غذایی، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها فعالیت کنند.
همچنین، شغل های تدریس و مشاوره نیز دیگر گزینه های شغلی در این حوزه می باشند.
برای ورود به بازار کار میکروبیولوژی در ایران، آموزش مهارت های عملی و نظری در دانشگاه ها و موسسات آموزشی مرتبط بسیار مهم است.
همچنین، داشتن مدارک آکادمیک مرتبط و تجربه کاری در زمینه های مرتبط نقش مهمی در افزایش اعتبار و شان فارغ التحصیلان دارد.
کارشناسان میکروبیولوژی در پژوهشگاه نفت مشغول به تحقیق بر روی میکروبهای نفت خوار یا گوگردزدایی در بخش صنایع غذایی هستند.
آنها در کارخانههای کنسروسازی و کمپوتسازی، و همچنین در صنایع بهداشتی مشغول به کار هستند.
فراهم کردن لوازم آزمایشگاهی مورد نیاز در این حوزه، یکی از شغلهایی است که برخی از افراد به آن علاقه مند میشوند.
مؤسسه استاندارد یا آزمایشگاههای کارخانجات، مواد بهداشتی و غذایی را بررسی میکنند تا کیفیت و سلامت آنها را از نظر عدم آلودگی میکروبی بررسی کنند.
این مراکز همچنین مواد دارویی مانند آنتیبیوتیکها و اسیدها مانند اسید بوتریک و اسید استیک، و حلالها مانند الکل و استون را تهیه میکنند.
همچنین، مؤسسه رازی و انستیتو پاستور ایران نیز مراکز تهیه واکسن هستند.
این مراکز میتوانند جذب فارغ التحصیلان این گرایش باشند.
برای پذیرش در دانشگاههای برتر، داوطلب باید از ضرایب دروس در آزمون سراسری مطلع باشد تا ضمن مدیریت زمان، دروس با ضرایب بالاتری را پاسخ دهند.
مقاله زیر به شما در کسب آگاهی بیشتر درباره ضرایب دروس علوم تجربی کمک خواهد کرد:
ادامه تحصیل در رشته زیست شناسی سلولی مولکولی
برای پیشرفت در گرایشهای مختلف زیستشناسی سلولی و مولکولی، باید علاقهمند بود و صبر و پشتکار داشت تا بتوان طعم شیرین موفقیت را چشید.
همچنین دانشجو باید حافظه خوبی داشته و در دروس شیمی، ریاضی و فیزیک قوی باشد و در نهایت، لازم است که به کارهای آزمایشگاهی علاقهمند باشد.
برای مثال، یکی از کارهایی که به طور معمول در آزمایشگاه علوم سلولی و مولکولی انجام میگیرد، استخراج RNA از یک بافت است که حداقل زمان لازم برای این کار 5 ساعت میباشد.
علاقهمندان به ادامه تحصیل میتوانند به آزمونهای ارشد پزشکی شرکت کرده و با شانس قبولی در یکی از دانشگاههای برتر ایران فرصتی جهت ادامه تحصیل در رشته پزشکی خود را بدست آورند.
برای ثبت نام در کنکور کارشناسی ارشد علوم پزشکی، میتوانید به وبسایت sanjeshp.
ir مراجعه کرده و مراحل اولیهی ادامه تحصیل در رشته پزشکی را طی کنید.
در این رشته، میتوان رشتههای مختلفی مانند تغذیهشناسی، شیمی دارویی، ارزیابی فناوری سلامت، ویروس شناسی و بسیاری رشتههای دیگر را جهت ادامه تحصیل در نظر گرفت.
باید توجه داشت که برای انتخاب رشته زیستشناسی سلولی و مولکولی، آشنایی کلی با مباحث این رشته و بازار کار آن تنها برای داوطلبان کنکور سراسری کافی نیست.
باید در کنار این مسائل، داوطلبان باید کارنامههای کنکور سراسری خود را با رتبههای قبولی داوطلبان در آزمون سال گذشته مقایسه کنند و بر اساس احتمال قبولی خود در انتخابهایی منطقی، خوشبینانه و بدبینانه فرم انتخاب رشته خود را پر کنند.
بهتر است این انتخاب براساس شانس قبولی در این رشته صورت گیرد.
درخواست مشارکت در انتخاب رشته را به تمام خواستهکنندگان اعلام میکنیم که استفاده از نرم افزار رایگان "شبکه استعلام" را به شدت توصیه میکنیم.
این نرم افزار شامل آخرین رتبههای قبولی رشته "زیست شناسی سلولی و مولکولی" در دانشگاههای مختلف است و میتوانید از آن بهره ببرید.
این نرم افزار نیز امکان استفاده از تگهایرا در متن به شما میدهد که میتوانید از تگهایی مانند تگهای ، ،
آیا زیست شناسی سلولی مولکولی همان ژنتیک است؟
مانند آنچه در بالا ذکر شده است، حوزه زیست شناسی سلولی و مولکولی به مطالعه انتقال صفات وراثتی از والدین به اولاد می پردازد.
این مطالعه تنها مختص به انسان ها نیست و می توان هر موجود زنده ای را بررسی کرد.
دانشجویان این رشته آموزش می بینند که عوامل ژنتیکی بسیاری بر انتقال بیماری هایی مانند ایدز، سرطان، تالاسمی، هموفیلی، عقب ماندگی ذهنی و آنهایی که در ارتباط با آنها هستند، تأثیرگذارند.
علاوه بر این، دانشجویان درباره اصلاح ژن های گیاهی و جانوری، واکسن ها، شجره نامه ژنتیکی، مشاوره ژنتیکی برای ازدواج و تولید مثل، و در نهایت ژن درمانی با روش ترمیم و جایگزینی زن معیوب، آموزش می بینند.
فارغالتحصیلان بخش زیستشناسی سلولی مولکولی در وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت درمان و آموزش پزشکی، و بسیاری دیگر از مراکز مشابه، قادر به یافتن فرصتهای شغلی هستند.
در زیر لیستی از زیرموضوعات اصلی پژوهش در حوزه زیستشناسی سلولی مولکولی آمده است:
- زیستشناسی سلولی: مطالعه ساختار و عملکرد سلولها و اجزای آنها در سطح مولکولی و سلولی.
- زیستشناسی مولکولی: بررسی ساختار و عملکرد مولکولهای زیستی از قبیل DNA، RNA و پروتئینها.
- ژنتیک مولکولی: مطالعه مکانیسمهای انتقال و تغییرات ژنتیکی در سطح مولکولی.
- بیوشیمی سلولی: بررسی ترکیبات شیمیایی و فرآیندهای شیمیایی در سلولها.
- بیولوژی سلولی: مطالعه ساختار و عملکرد سلولها و سیستمهای آنها در حوزههای مختلف.
- دیابت و زیست مولکولی
- دیابت یک بیماری مزمن است که به علت مشکلات در تولید و عملکرد هورمون انسولین در بدن ایجاد میشود.
این بیماری بر اساس دو نوع اصلی تقسیمبندی میشود: دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2.
در هر دو نوع، هورمون انسولین که توسط سلولهای بتا در ایزلت لانگرهانس ساخته میشود، دچار اختلال میشود. - زیستمولکولی شاخهای از علوم بیولوژی است که به بررسی ساختار، عملکرد و تعامل بین مولکولهای بیولوژیکی میپردازد.
در مطالعهی دیابت، روشهای زیستمولکولی میتوانند به شناخت علتها و مکانیسمهای زیستی بیماری و توسعهی درمانهای نوین کمک کنند.
ژنتیک و بیماریهای ژنتیکی انسان
ژنتیک و بیماریهای ژنتیکی انسان عبارتند از اختلالات ژنتیکی که در ساختار و عملکرد ژنوم انسان تاثیر میگذارند.
این بیماریها ممکن است به صورت تورمهای طبیعی یا پاتولوژیکی در جمعیتها حضور داشته باشند.
برخی از این بیماریها به واسطه یک ژن ناهمواری رخ میدهند، در حالی که برخی دیگر به واسطه ترکیب ژنها و همشیوگوزیسهای مختلف ایجاد میشوند.
بیماریهای ژنتیکی میتوانند به صورت ارثی باشند و از پدر و مادر به فرزندان منتقل شوند.
عوامل محیطی همچون تغذیه، شرایط زندگی و عوامل استرسزا نیز ممکن است بر این بیماریها تأثیر داشته باشند.
بیماریهای ژنتیکی اغلب با علائم و نشانههای خاصی همراه هستند که میتواند تاثیر مستقیم در سلامتی و کارایی سازمانهای مختلف بدن داشته باشد.
برخی از بیماریهای ژنتیکی میتوانند با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کنترل شوند ولی برخی دیگر قابل درمان نیستند و تنها میتوان علائم آنها را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
برخی از معروفترین بیماریهای ژنتیکی انسان عبارتند از:
- بیماری کیستیک فیبروزیس
- سندرم داون
- تالاسمی
- هنتینگتون
- بیماری ماکولار
- فنیلکتونوری
اپـی ژنتیــک و بیماری های خودایمنی
اپـی ژنتیــک یک حوزهٔ تحقیقاتی در علوم پزشکی است که به مطالعهٔ تأثیرات ژنتیک در بروز و توسعهٔ بیماری ها میپردازد.
گاهی اوقات، تغییرات در ژنتیک یک فرد منجر به افزایش خطر ابتلای او به بیماری های خاصی میشود.
بیماری های خودایمنی بیماری هایی هستند که زمانی که سیستم ایمنی بدن بهطور ناپدیدی به سلولها و بافتهای سالم بدن حمله میکند، ایجاد میشوند.
این بیماری ها در اثر عدم تشخیص صحیح بین بافت های بدن و مواد خارجی به وجود میآیند، به گونهای که سیستم ایمنی بدن به خودش حمله کند به جای هدف های غیر خود.
برخی از نمونههای بیماری های خودایمنی شامل بیماری لوپوس، بیماری هشتها، روماتوئید آرتریت و در کل سیستم ایمنی بدن تحت وسائل Medication برای بهبود وضعیت جسمی خود تحت کنترل است.
سرطان یک بیماری خطرناک است که معمولا ناشی از تغییرات در زیست مولکولی سلولها است.
سلولهای سالم در بدن به طور نرمال رشد و تقسیم میشوند.
اما در صورتی که تغییراتی در ژنها یا فرایندهای زیست مولکولی رخ دهد، سلولها به طور ناقص و نشاط ندارند و به صورت غیرقابل کنترل سریعا به رشد و تقسیم میپردازند.
با تشکیل تودههای بدخیم در بدن، سلولهای سرطانی قادر به تجاوز و تخریب بافتهای سالم میشوند.
این فرایند، باعث بروز علائم و نشانههای مختلفی نظیر تومورها، خونریزی، سردرد شدید، لاغری ناشی از فقدان اشتها و انرژی، و ضعف سیستم ایمنی میشود.
- علل سرطان
- عوامل ژنتیکی:تغییرات در ژنها میتواند از اعضای خانواده به ارث برده شود و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند مواد شیمیایی سمی، تابش مضر، آلایندههای هوا و عادات غذایی ناسالم نیز میتوانند به بروز سرطان مرتبط باشند.
- عوامل رفتاری: عادات زندگی ناسالم مانند مصرف دخانیات، مصرف الکل، نژادپرستی و کمبود فعالیت بدنی نیز میتوانند سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان شوند.
- ویژگیهای سلولهای سرطانی:
- تقسیم و رشد نامنظم سلولها
- توانایی تجاوز به بافتهای سالم
- تشکیل تودههای بدخیم یا تومورها
- مقاومت به مرگ طبیعی سلولها (خودسانسوری)
بیوفیزیک عبارتی است که از دو واژه "بیو" (مربوط به زندگی) و "فیزیک" (مربوط به قوانین و اصول فیزیکی) تشکیل شده است.
به صورت کلی، بیوفیزیک به مطالعه روابط بین فیزیک و علوم زیستی میپردازد.
در واقع، بیوفیزیک به بررسی مکانیزمها و اصول فیزیکی در سطح زندگی میپردازد و سعی دارد به روشهایی برای توصیف و تفسیر پدیدههای زیستی برسد.
روایط بینی- درک نحوه عملکرد سلولها و مولکولها در سطح میکروسکوپیک با استفاده از اصول فیزیکی مانند ترمودینامیک، الکترودینامیک و فیزیک آماری.
- مطالعه رویارویی سلولها و سیستمهای زنده با اشعه، فیلترهای اپتیک، رزونانس مغناطیسی هسته ای و دیگر تکنیکهای فیزیکی.
- توسعه تکنولوژیهای جدید برای استفاده در پزشکی و دیگر علوم زیستی، مانند دستگاههای تصویربرداری پزشکی، تراپیهای الکتریکی و فیزیوتراپی.
بیوتکنولوژی پروتئین و آنزیمبیوتکنولوژی پروتئین علمی است که به بررسی ساختار، عملکرد و تعداد بسیاری از پروتئینها میپردازد.
این حوزه علمی در مورد روشهایی که از طریق استفاده از سیستمهای زیستی، مانند باکتریها یا سلولهای گیاهی، برای تولید و مهندسی پروتئین و آنزیم استفاده میشود.
با استفاده از بیوتکنولوژی پروتئین، میتوان پروتئینهای مورد نظر را به صورت بازیابی شده از سیستمهای زنده، بهبود بخشید یا حتی آنها را از نو تولید کرد.
آنزیمها نیز به عنوان بخشی از پروتئینها مورد مطالعه در بیوتکنولوژی قرار میگیرند.
آنزیمها عاملی برای انجام واکنشهای بیوشیمیایی در سلولها هستند و در فرآیندهای مختلفی مانند تولید مواد غذایی، داروسازی و صنایع شیمیایی استفاده میشوند.
تحقیقات در حوزه بیوتکنولوژی پروتئین و آنزیم، منجر به پیدایش فناوریهای جدید در تولید داروها و مواد شیمیایی با قدرت و کارایی بالا شده است.
با استفاده از روشهای مدرن بیوتکنولوژی پروتئین و آنزیم، میتوان شاهکارهایی را در زمینه بهبود سلامت، تولید محصولات کشاورزی بهتر و کاهش تلفات مواد غذایی مشاهده کرد.
این پیشرفتها نه تنها در حوزه علم و تحقیقات، بلکه در صنعت و سلامت عمومی نیز تاثیرات مهمی داشته و خواهند داشت.
سلول های بنیادی
سلول های بنیادی، گروهی از سلول هایی هستند که قابلیت تقسیم و تخصص دارند و می توانند به سلول های مختلفی تبدیل شوند.
این سلول ها می توانند در ترمیم بافت های آسیب دیده و یا در ایجاد انواع سلول های جدید در بدن کمک کنند.
استفاده از سلول های بنیادی در پزشکی باعث شده تا تحقیقات و برنامه های درمانی برای بیماری های مزمن و ناتوانی های جسمی پیشرفت کنند.
این سلول ها توانایی تعمیر و تجدید سلول های سالم را دارند و می توانند امید بهبودی برای افراد مبتلا به بیماری ها و صدماتی که قبلاً برای آنها بهبود ناپذیر بوده است، ایجاد کنند.
بیوشیمی کروماتین و سرطان
بیوشیمی کروماتین نقش مهمی در تکامل سرطان دارد.
یکی از عواملی که میتواند بر درک بهتر این ارتباط کمک کند، نقش مولکولهای هیستون در تنظیم ساختار کروماتین است.
مطالعات نشان میدهند که تغییرات در پیچیدگی و نظم سازماندهی کروماتین میتواند منجر به نقصان قابل توجه در عملکرد ژنوم شود، که این مسئله میتواند به تشدید پدیده سرطانی منجر شود.
برخی از پروتئینها مانند پروتئینهای داستان و دمتیلاتور و هیستونها در کنترل تنظیم کروماتین نقش بسزایی دارند.
نشترالین، یکی از پروتئینهای اصلی کروماتین، نقش حیاتی در استقلال سوختن سلولها و ارتباط آن با سرطان را دارد.
عوامل فارمکولوژیک نیز میتوانند بر کروماتین تأثیر بگذارند و در درمان سرطان مورد استفاده قرار بگیرند.
همچنین، میتوان با استفاده از روشهای بیوشیمیایی، نقش کروماتین را در حالتهای مختلف سرطان مورد بررسی قرار داد و به همین ترتیب میزان پیچیده بودن ساختار کروماتین را نیز تجزیه و تحلیل کرد تا به درک بهتری از طبیعت سرطان برسیم.
کارشناسان مرکز مشاوره تحصیلی شبکه استعلام آماده اند تا سوالات شما را در ارتباط با رشته زیست شناسی سلولی و مولکولی و بازار کار آن پاسخ دهند.
برای این کار می توانید از سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی شبکه استعلام استفاده نمایید.
همچنین داوطلبان می توانند برای کسب آخرین اخبار و اطلاعات کنکور سراسری عضو کانال تلگرام کنکور سراسری شبکه استعلام شوند و یا صفحه مجازی اینستاگرام را دنبال نمایند.