ارتشا و مجازات آن

تقسیم جرایم موجود در قانون مجازات اسلامی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد.
در دسته اول، جرایمی هستند که عامه مردم قادر به ارتکاب آنها هستند و به هیچ شغل خاصی وابسته نیستند.
مثلاً سرقت یکی از این جرایم است.
اما در دسته دوم، جرایمی هستند که با وابستگی به شغل و حرفه‌ای خاص قابل ارتکاب هستند، مانند اختلاس و فساد که تنها توسط کارمندان دولت امکان‌پذیر است.

ایرزش به معنای دریافت و دادن رشوه است.
برای جلوگیری از رخداد این تخلف و حفظ نظم و امنیت در جامعه، قانونگذار ایرزش را به عنوان جرم تعریف کرده است و بر اساس قوانین، برای مجازات مرتکبان ایرزش، سرقت و فریب دادن، جرائم سنگینی مانند حبس و اخراج از خدمت تعیین شده است.

در این مقاله، به تحلیل جنایت ارتشا می‌پردازیم.
ابتدا تعریف "جنایت ارتشا" را بررسی می‌کنیم و سپس با جزئیاتی در مورد "مجازات، شیوه شکایت و روند پیگیری جنایت ارتشا" آشنا می‌شویم.
در این راستا، توسط تگ em، بخشی از متن موردنظر را تاکید و با استفاده از تگ strong، بخشی دیگر را به عنوان عنوان تاکید می‌کنیم.

جرم ارتشا چیست ؟

تا کنون همه ما به اصطلاح "زیرمیزی" در ادارات دولتی و تعریف قانونی ارتشا آشنا شده‌ایم.
اما در کنار مفهوم ارتشا و رشوه‌گیرنده، مفاهیم دیگری نیز وجود دارند مانند رشوه، راشی، و رشوه دهنده.
برای درک و تعریف جرم ارتشا، نیاز است تا ابتدا به توضیح مفاهیم مرتبط با رشوه بپردازیم.

در یک عمل غیرقانونی، به اعطای رشوه، فردی که رشوه می‌دهد، با عنوان راشی یا رشوه دهنده شناخته می‌شود و این عمل غیرقانونی را رشوه‌دهی نامیده می‌شود.

مجازات جرم ارتشا

پس از تبیین تعریف "جرم ارتشا" و شرح مفهوم این "جرم" و تفاوت آن با "رشا"، در این بخش به بحث درباره "مجازات جرم ارتشا" می‌پردازیم.
"مجازات جرم ارتشا" بر اساس ماده 3 قانون تشدید مجازات برای مرتکبان "ارتشاء"، اختلاس و کلاهبرداری تعیین شده است.
جزئیات این مجازات به شرح زیر است:

اگر قیمت کالا یا مبلغ دریافتی کمتر از بیست هزار ریال باشد، کارمند مربوطه متحمل جریمه انفصال موقت از سه ماه تا سه سال می‌شود.
اما اگر کارمندی که تخلفی در حوزه نیروهای مسلح مرتکب شود، در سمت مدیرعامل یا سمت معادل در سازمان دولتی درجه بالا باشد، جزای او انفصال دائم از پست‌های دولتی خواهد بود.

در صورتی که قیمت کالا یا وجهی که دریافت شده، از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال بیشتر باشد، تنبیه برای کارکنان دولتی در جرم ارتشا، شامل حبس از یک تا سه سال و پرداخت جریمه معادل قیمت کالا یا وجه دریافت شده است، همچنین میتواند انفصال موقت از مدت شش ماه تا سه سال نیز داشته باشد.
در صورتی که این جرم توسط مدیر کل یا مقام های با مدیریت بالاتر انجام شود، تنبیه برای او شامل انفصال دائم از سمت کارکنی در دولت خواهد بود.

اگر قیمت کالا یا پولی که توسط یک کارمند دولت دریافت می‌شود، بیشتر از ۲۰۰،۰۰۰ تا ۱،۰۰۰،۰۰۰ ریال باشد، کارمند دولت به جرم ارتشای حکمزده می‌شود.
مجازات این جرم شامل دو تا پنج سال زندان، جریمه معادل مبلغ دریافت شده و انزوای دائم از خدمات دولتی است.
در صورتی که کارمندی که در ارتکاب جرم اشتغال دارد رتبه پائین‌تر از مدیر عامل باشد، مجازات او شامل تعلیق موقت از شش ماه تا سه سال خدمت است.

اگر قیمت کالا یا مبلغ دریافتی بیش از یک میلیون ریال باشد، کارمندان دولتی مجاز به سوءاستفاده مالی تلقی می‌شوند که در صورت محکومیت، به مجازات‌های جدی می‌انجامد.
برای کارمندان دولتی، این مجازات شامل حبس پنج تا ده سال به همراه پرداخت جزای مالی معادل مبلغ دریافتی و شلاق زدن تا ۷۴ ضربه می‌شود.
همچنین، کارمندان در صورت محکومیت از خدمت دولتی دائماً اخراج می‌شوند.
در صورتی که مرتکب سوءاستفاده مالی در مرتبه پایین‌تر از مدیر کل باشد، مجازات او محدود به اخراج موقت برای مدت شش ماه تا سه سال خواهد بود.

نحوه شکایت از ارتشا

"پس از آنکه راشی به پرداخت رشوه می‌پردازد، ممکن است از این عمل غیرقانونی پشیمان شده و تصمیم بگیرد درباره‌ی این جرم، شکایتی از ارتشا، به عنوان مقامات صلاحیت‌دار، ثبت کند.
بخصوص زیرا در ادامه توضیح خواهیم داد که اگر رشوه دهنده شکایت کند، مجازات رشوه‌دهنده برای او اجرا نخواهد شد.
از اینرو، در این بخش از مقاله به توضیح روش شکایت از ارتشا خواهیم پرداخت.
"

اولین مرحله برای شکایت از ارتشا این است که فرد شاکی باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و شکواییه خود را تهیه کرده و از طریق دفتر خدمات قضایی به دادسرای صلاحیت دار ارسال کند.
پس از ثبت شکایت و اطمینان از رعایت قوانین، دفتر خدمات قضایی شکواییه ارتشا را به دادسرای صلاحیت دار ارسال می کند.

در هنگام ورود شکایت علیه ارتشا به دادسرا، معاونت ارجاع دادسرا پرونده را به یکی از شعب دادسرا منتقل می‌کند.
در همین زمان، اس‌ام‌اس مربوط به پرونده شما به شعبه ارجاع داده شده است.
به منظور اثبات جرم ارتشا برای شاکی، باید اقدام به مراجعه به شعبه دادسرا نمایید و مستنداتی از جمله فیش واریز وجه را به همراه داشته باشید.

۳دادسرا موارد تحقیق را به شاکی اطلاع می‌دهد و از شاکی می‌خواهد که طبق دستورات مقام قضایی، اقدامات لازم را برای اجرای آن موارد انجام دهد.
به عنوان مثال، اگر شهود، اثبات کننده جرم ارتشا باشد، شاکی باید شهود خود را در زمان مقرر، برای ادلای شهادت حاضر کند.

نحوه رسیدگی به جرم ارتشا

پس از توضیح مفهوم «جرم ارتشا و مجازات قانونی» آن، در این قسمت به بررسی فرآیند طرح شکایت در مورد ارتشا و روند رسیدگی برای صدور رای نهایی می‌پردازیم.
در صورتی که شما به ارتشا شکایت کنید، پرونده به صورت زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد تا به صدور رای نهایی برسد.
نحوه رسیدگی به جرم ارتشا به شرح زیر است:

پس از ثبت شکایت ارتشا در دفتر خدمات قضایی، دفتر مربوطه این شکایت را برای دادسرای محل وقوع جرم ارسال می‌کند.
با وصول شکایت به دادسرا، معاونت ارجاع دادسرا آن را به یکی از شعب دادسرا ارسال می‌نماید.

بعد از دریافت پرونده، دادسرای مربوطه بررسی می‌کند که آیا شرایط قانونی اولیه رعایت شده است و در صورت اقرار به شرایط، پرونده رسماً برای شکایت تشکیل داده می‌شود.
اعلامیه‌ای الکترونیکی از طریق سامانه ثنا به شاکی ارسال می‌شود و او از طریق پیامک مطلع می‌شود که باید در مهلت مقرر برای ارائه توضیحات کامل و ارائه اصل مدارک و مستندات خود به دادسرا حاضر شود.

بعد از حضور شخص شاکی در شعبه دادسرا، از وی توضیحات لازم گرفته می‌شود و موارد تحقیقات به اطلاع او می‌رسد.
در این صورت، شاکی ملزم است تا با استفاده از مراجع قانونی مانند کلانتری، موارد تحقیقات را انجام داده و پیگیری آن را انجام دهد.

در پایان مرحله تحقیقات اولیه در دادسرا، در صورتی که دادسرا به این نتیجه برسد که جرمی به نام "ارتشا" رخ نداده است، قرار منع تعقیب صادر می‌شود.
و در صورتی که دادسرا به این نتیجه برسد که جرمی وجود دارد، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می‌شود و قرار جلب صادر می‌شود.