موارد مجازات در قانون مجازات اسلامی به چهار گروه اصلی تقسیم می‌شوند و دیه یکی از این موارد است. دیه به معنای جبران مالی آسیبی است که در قانون شرعی برای جرم غیرعمدی علیه جان، اعضا، منافع، یا جرم عمدی در مواردی که قانون قصاص را نمی‌توان اجرا کرد، تعیین و پرداخت می‌شود. آسیب‌هایی که منجر به دریافت دیه می‌شوند، انواع مختلفی دارند و شکستگی استخوان یکی از این آسیب‌ها است که میزان دیه آن در قانون مشخص شده است.

"شکستگی استخوان، یکی از آسیب‌هایی است که افراد ممکن است به دلیل تصادفات و ضربه‌ها دچار شوند و نیاز به بررسی جداگانه دیه شکستگی هر عضو است. میزان دیه شکستگی در سال ۱۴۰۲ در اعضای بدن متفاوت است."

با توجه به حجم اهمیت این موضوع، در این مقاله قصد داریم به بررسی مفصل دیه شکستگی‌ها در قسمت‌های مختلف بدنی مانند استخوان‌ها، دندان‌ها، فک، سر، گردن، استخوان ترقوه، ستون فقرات و دنده در سال 1402 بپردازیم. همچنین، مقداری توضیح در مورد ارش شکستگی استخوان نیز ارائه خواهیم داد. در صورت وجود هرگونه سوالی در ارتباط با این مسئله، لطفا در این مقاله همراه ما باشید.

دیه شکستگی استخوان 1402

با توجه به ماده 569 قانون مجازات اسلامی، تعیین جریمه برای شکستن استخوان افراد به دو حالت بستگی دارد. بر اساس این قانون، در صورت شکستن استخوان هر عضو بدن در سال ۱۴۰۲، پنجم دیه آن عضو باید پرداخت شود. اما اگر استخوان بدون هیچ نقصی درمان شود، چهارپنجم دیه شکستن آن عضو می‌باشد. این ماده قانونی تاکید دارد که پرداخت دیه شکستگی استخوان مستلزم تشخیص درست و صحیح بوده و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه باید انجام شود. به همین دلیل، لازم است پس از وقوع شکستگی استخوان، اقدامات لازم برای اثبات و شناسایی نقص درمانی انجام شود تا میزان دیه معین گردد و از احتمال هر گونه میل به تضییع حقوق افراد جلوگیری شود.

مقدار دیه شکستگی هر استخوان در سال 1402، برابر با یک پنجم دیه کل آن عضو است. به عنوان یک مثال، دیه هر دست، نصف دیه کامل است. با توجه به آخرین نرخ دیه، قیمت دیه هر دست 450 میلیون تومان است. بنابراین، قیمت دیه شکستگی استخوان دست، 90 میلیون تومان است.

براساس بند پایانی قانون، در صورتی که هر عضو مصدومیتی را بدون نقص درمان کند، میزان جبرانی که او باید پرداخت کند، اعم از جبرانی پا، در سال ۱۴۰۲، چهارمی یا پنجمی از شکستگی آن است. بنابراین، در مثال دست، اگر بخواهیم میزان جبرانی شکستگی را بدون هیچ مشکلی محاسبه کنیم، مبلغ جبرانی معادل ۷۲ میلیون تومان است.

دیه شکستگی دندان ۱۴۰۲​

در بخش قبل، مطرح شد که دیه شکستگی استخوان در سال ۱۴۰۲ معادل یک پنجم ارزش عضو شکسته می‌باشد. برای مثال، با توجه به نرخ آخرین دیه، افراد متخلف برای شکستگی استخوان دست باید 90 میلیون تومان پرداخت کنند. حال قصد داریم در این بخش، درباره‌ی دیه شکستگی دندان صحبت کنیم.

قبل از آنکه میزان شکستگی دندان‌ها را بررسی کنیم، باید مقدار دیه هر دندان را محاسبه کنیم. مجرمانی که دندانهای جلویی خود را از دست می‌دهند، تاثیر بیشتری در ظاهرشان دارند. به همین دلیل، میزان دیه بیشتری برای این دندان‌ها در نظر گرفته شده است. طبق ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی، مقادیر دیه برای دندان‌ها به صورت زیر است: دیه دندان‌های جلویی: مقدار مشخص‌ای را به دلخواه وارد کنید. دیه دندان‌های جانبی: مقدار مشخص‌ای را به دلخواه وارد کنید. دیه دندان‌های عقل‌آدمی: مقدار مشخص‌ی را به دلخواه وارد کنید. با وارد کردن این مقادیر می‌توانید میزان دیه هر دندان را محاسبه کنید و سپس میزان شکستگی را بررسی نمایید.

"دندان‌های قدامی شامل سه نوع دندان، شامل دندان قدامی، دندان چهارگانه و دندان نیش هستند. در هر نوع دندان، دو عدد در بخش بالا و دو عدد در بخش پایین وجود دارند که در مجموع دوازده عدد می‌شوند. هر یک از این دندان‌ها یک بیستم دیه کامل را دارند."

در گوشه‌های نهان دندانهایی وجود دارند. در هر جنبه از بالا و پایین، یک ترنج و سه ضرس به همپیوستگی قرار دارند و در مجموع شانزده عدد هستند. هر یک از این دندانها، یک چهلم دیه کامل را در خود جای داده است.

پس از بررسی جزئیات دندان‌ها، حالا به توضیح مفهوم شکستگی دندان می‌پردازیم. طبق ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی: "شکستن قسمتی از دندان که به وضوح با ریشه‌اش قابل مشاهده باشد، دیه آن دندان را نیازمند می‌سازد و اگر کسی پس از شکستن مقدار مذکور، ریشه را نیز مخدوش کند، باز هم باید ارش (جزای خونی) تعیین گردد؛ خواه این کسی که قسمت مشهود دندان را شکسته است یا شخص دیگری".

بر اساس تصویبات قانونی، نرخ پرداخت جبران خسارت برای شکستن دندان در سال ۱۴۰۲ برابر با قیمت یک دندان است. به عنوان مثال، اگر دندان جلو شکسته شود، مقدار جبران آن برابر با ۴۵ میلیون تومان است.

باید توجه کرد که طبق تبصره ۱ ماده ۶۲۲ قانون مجازات اسلامی، شکستن قسمتی از دندان با میزان نمایان، دیه خواهد داشت. این بدان معناست که اگر قسمتی از دندان دچار شکستگی شود، مقدار شکسته شده از دندان، به صورت دیه برای متضرر آن تعلق می‌گیرد.

به علاوه، طبق تبصره 2 همین ماده، در صورتی که یک قسمتی از دندان به دلیل یک جنایت یا حادثه قبلی کاملاً از بین رفته باشد، تعداد موردهای دیه دندان به اندازه‌ای کاهش می‌یابد. این به این معنی است که آسیب‌های قبلی که به دندان وارد شده است، در محاسبه دیه دندان مدنظر قرار می‌گیرد.

دیه شکستگی فک 1402

در بخش قبل، موردی که به آن پرداختیم، مربوط به تعیین دیه شکستگی دندان بود. در این بخش قصد داریم در مورد تعیین دیه شکستگی فک حرف بزنیم. همانند دندان ها، بستگی به اینکه شکستگی در ناحیه دندان های جلویی یا عقبی رخ داده باشد، میزان دیه متفاوت است. با ارجاع به قسمت قبل، می توانیم بگوییم که مقدار دیه برای دندان های جلو، یک بیستم دیه کامل و برای دندان های عقب، یک چهلم دیه کامل است. حال در ادامه، جزئیات مربوط به تعیین دیه شکستگی فک را توضیح خواهیم داد.

فک، به دو بخش تقسیم می‌شود که مقدار دیه هر یک، بر اساس ماده ۶۳۳ قانون مجازات اسلامی تعیین می‌شود. طبق این قانون، شکستگی استخوان فک پایین، تحت حکم شکستگی استخوان‌ها قرار می‌گیرد و شکستگی استخوان فک بالا، تحت حکم شکستگی استخوان‌های سر و صورت قرار می‌گیرد. بنابراین، در مورد دیه فک، دو حالت وجود دارد.

شکستگی فک بالا: در صورتی که فک بالا شکسته شود، مقدار دیه آن به حکم شکستگی استخوان‌های سر و صورت پرداخت می‌شود. طبق ماده 709 قانون مجازات اسلامی، شکستگی سر و صورت در صورتی که آسیبی ایجاد نکند، مشمول مجازات نمی‌شود. بر اساس مایه‌ای که بیان شده، مقدار دیه به میزان یک دهم دیه کامل است که طبق آخرین نرخ تعیین شده، معادل ۹۰ میلیون تومان است.

شرط دیه برای شکستگی فک پایین: در صورتی که فک پایین در اثر شکستگی آسیب ببیند، میزان دیه مرتبط با آن بر اساس ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، با میزان دیه شکستگی تطبیق داده می‌شود. ماده ۵۶۹ قانون مجازات اسلامی می‌گوید: "دیه شکستن استخوان هر عضو به میزان یک پنجم دیه آن عضو و در صورت بهبود بدون بقای عیب، چهار پنجم دیه شکستگی است." با توجه به اینکه فک در بدن به تعداد زوج وجود دارد، میزان دیه هر فک، نصف دیه کامل است که مبلغ ۴۵۰ میلیون تومان را معادل می‌شود. بنابراین، میزان دیه شکستگی فک پایین برابر با ۹۰ میلیون تومان می‌باشد.

باید به این امر نیز توجه کرد که ماده 630 قانون مجازات اسلامی مصوبه می‌فرماید: "دیه فک، ارش و سایر اعضای بدن، هر کدام به طور جداگانه تعیین می‌شوند و اگر هر یک از آن‌ها شکسته شود یا آسیب ببیند، هر کدام یک دیه یا ارش جداگانه دارد." بنابراین در صورتی که آسیب به فک و دندان وارد شود و باعث شکسته شدن آن‌ها شود، دیه هر یک بطور جداگانه محاسبه می‌شود.

"ممکن است از کسی بپرسیم آیا در قانون، شکستن استخوان فک باعث شکستگی آن نیز محسوب می‌شود؟ بر اساس ماده ۶۳۱ قانون مجازات اسلامی 'اگر شکستگی فک باعث کندی حرکت فک شود، شکستن استخوان فک جرمی هست که مجازات آن در نظر گرفته شده است. همچنین، اگر موجب نقص چیزی مانند جویدن شد، مجازات بیشتری تعیین می‌شود.' مقدار مجازات شکستن استخوان فک توسط قاضی بر اساس نظر پزشک قانونی تعیین می‌گردد."

دیه شکستگی سر

در قسمت قبل، مبحثی دربارهٔ "دیه شکستگی فک در سال ۱۴۰۲" مطرح کرده بودیم. در آن بررسی، ذکر کردیم که شکستگی استخوان فک پایین، تابع قوانین شکستگی استخوان و شکستگی استخوان‌های سر و صورت است. حال در این بخش، نیاز به مروری کامل بر دیه شکستگی سر داریم. بر اساس ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، جراحت‌هایی که به شکستگی سر منجر می‌شوند، مانند دیه پیشانی، به چهار دسته تقسیم می‌شوند.

هاشمه: هرگاه یک جراحت به استخوان منجر شود، بدون در نظر گرفتن شدت آسیب، "دیه" آن به مقدار دهمی از دیه کامل محاسبه می‌شود. ارزش مالی این دهمی معادل 90 میلیون تومان است.

مفهوم جمله: جرمی که هیچ درمانی به جز جابه‌جایی استخوان قابل قبول نیست؛ مقدار دیه آن، یک پانزده‌م دیه کامل است که برابر با ۱۳۵ میلیون تومان است. متن تغییر یافته: مفاهیم زیر را لحاظ کنید: قوی کردن متن با برجسته کردن بخشی از آن با استفاده از تگ و متن کجا کردن با استفاده از تگ . جرمی وجود دارد که به هیچ وجه نمی‌توان آن را درمان کرد، مگر با جابه‌جایی قسمتی از استخوان. مبلغ دیه برای این جرم، یک پانزدهم دیه کامل است که معادل ۱۳۵ میلیون تومان است.