متعهد به شخصی اشاره دارد که مسئولیت انجام یک کار بر عهده اوست، مستند به قرارداد، عرف یا قانون. به طور مقابل، متعهدله نسبت به شخصی اشاره دارد که تعهد مزبور به نفع او انجام شده است، مانند قرارداد اجاره که بر اساس آن موجر تعهد دارد خانه را برای مستاجر تحویل دهد (از این رو موجر متعهد و مستاجر متعهدله است) و مستاجر نیز متعهد به پرداخت اجاره است (در اینجا مستاجر متعهد و موجر متعهدله است). حالا، اگر یکی از طرفین قرارداد تعهد خود را نسبت به طرف دیگر انجام ندهد، چگونه می‌توان خسارت را جبران کرد؟ برای جبران خسارت، شرایط لازم برای ایجاد مسئولیت قراردادی وجود دارد. سپس می‌توان اقداماتی مانند انجام مورد تعهد از طرف متعهدله و تعیین خسارت روزانه و پرداخت خسارت مقطوع را انجام داد. در این مقاله، به توضیح این اقدامات و سپس بررسی نحوه جبران خسارت در صورتی که موضوع تعهد، وجه نقد باشد، خواهیم پرداخت.

انجام موضوع تعهد از طرف متعهدله به خرح متعهد

در صورتی که فردی به تعهدات خود عمل نکند، راه‌هایی برای جبران خسارت وجود دارد. از جمله راهکارهای موجود می‌توان به روشی اشاره کرد که در صورت وجود شرایط، متعهد به انجام تعهد و هزینه آن را از فرد متعهد دریافت کند. استفاده از این روش باعث می‌شود فرد متعهد به صرفه‌جویی و رعایت شرایط تعهد نخواهد بود. در قرارداد می‌توان این روش را به صورت زیر بیان کرد: در صورتی که فرد متعهد به تعهد خود عمل نکند، فرد متعهد مجاز است در صورت وجود شرایط، تعهد را به صورت راسا انجام داده و هزینه آن را از فرد متعهد دریافت نماید.

«در صورتی که طرف دوم به تعهدات قراردادی خود عمل نکند، طرف اول به طور قاطع در این زمینه اقدام خواهد کرد و طرف دوم موظف است تمامی هزینه‌های صورت گرفته را به صورت کامل پرداخت کند. حق اعتراض طرف دوم در مورد میزان هزینه‌های صورت گرفته یا نحوه انجام کار وجود ندارد. توجه داشته باشید که انجام تعهدات باید به شکل و با مشخصاتی باشد که در قرارداد تعیین شده است و طرف اول مجاز به تغییر کمی یا کیفیت کار نخواهد بود.»

تعیین خسارت روزانه

در صورتی که تعهد مورد نظر به گونه‌ای است که متعهد خود ناتوان است آن را انجام دهد و در قرارداد مبلغی به عنوان وجه التزام یا خسارت روزانه تعیین گردیده است، متعهد موظف است به ازای هر روز تاخیر در انجام موضوع قرارداد یا تحویل، یک مبلغ پرداخت کند. البته، می‌توان از دو حالت مذکور برای جبران خسارت استفاده کرد؛ به عنوان مثال، در صورتی که طرف مقابل از اجرای قرارداد خودداری کند، طرف اول می‌تواند به هزینه مقابل به اجرای شرایط قرارداد اقدام نماید. همچنین، طرف مقابل موظف است به ازای هر روز تاخیر در اجرای تعهد، یک مبلغ را به طرف اول پرداخت کند.

برای یادگیری در مورد علل سقوط تعهد و اهمیت انجام تعهد در دادرسی، روی لینک کلیک کنید.

پرداخت خسارت مقطوع

در این حالت، میزانی خاص به عنوان جریمه بابت آسیب وارد شده به طرف متعهد پرداخت می‌شود. این پرداخت ممکن است به عنوان جبرانی در نظر گرفته شود و یا نه. به عنوان مثال، می‌توان یک مبلغ را به عنوان جریمه تعیین کرده و بابت عدم انجام تعهد به طرف متعهد پرداخت کرد، با این حال، خواهان همچنان ملزم به انجام تعهد خواهد بود و یا می‌توان مبلغی مشخص را جهت جبران خسارت تعیین کرده و تعهد را از عهده متعهد بر داریم.

نحوه جبران خسارت در حالتی که موضوع تعهد وجه نقد باشد