آثار حقوقی تفاوت مال منقول و مال غیر منقول

در حوزه حقوق مال، انواع مختلفی وجود دارد و برای هر نوع از آن، قوانین و مقرراتی تعیین شده است.
در مقاله "تمامیت از لحاظ مالی" به طور کامل به دسته‌بندی‌های مختلف اموال پرداخته شده است.
تقسیم اموال به دو دسته منقول و غیر منقول نیز از جمله دسته‌بندی‌های موجود است.
تقسیم‌بندی این دو دسته براساس قابلیت جابجایی اموال صورت می‌گیرد، به عبارتی، اموال منقول قابلیت جابجایی از یک مکان به مکان دیگر را دارند، اما اموال غیر منقول قابلیت جابجایی ندارند.
در این مقاله به تعریف دقیق اموال منقول و غیر منقول پرداخته شده است و همچنین آثار حقوقی این تفاوت را بررسی می‌کنیم.

تفاوت در تعیین دادگاه صالح

یکی از تفاوت‌های اساسی بین مال منقول و مال غیر منقول، قابلیت ارائه دعوی در دادگاه است.
بر اساس این تفاوت، مال‌های منقول وابسته به فیزیکی بودن و قابل حمل بودن هستند، در حالی که مال‌های غیر منقول شامل اموالی هستند که قابل حمل نیستند و مجموعه ای از حقوق و امتیازات می باشند.
در نتیجه، امکان مطرح کردن دعوی ها و اخذ حقوق مالکیت برای مال‌های منقول وجود دارد اما برای مال‌های غیر منقول این امکان وجود ندارد.

دادگاه مناسب برای اموال منقول: دادگاهی که محل اقامت خواهان را در نظر می‌گیرد، دادگاه صالحی برای رسیدگی به امور مالی منقول است.
به عبارت دیگر، خواهان می‌بایست در دادگاهی که محل اقامت خوانده قرار دارد، دعوای خود را مطرح کند.
به عنوان مثال، اگر خواهان در سبزوار ساکن بوده و خوانده در نیشابور زندگی می‌کند و دعوا درباره یک خودرو است، خواهان باید دعوای خود را در دادگاه نیشابور برای اموال منقولی که در این مورد (خودرو) مطرح شده، ارائه دهد.

دادگاه‌های مربوط به اموال غیر متحرک: دادگاه مختص به اموالی است که نمی‌توان آن‌ها را جابجا کرد.
در واقع، خواهان باید ادعای خود را در دادگاهی مطرح کند که مال غیر متحرک مورد نظر در آن منطقه قرار دارد.
به عنوان مثال، اگر یک خانه که از اموال غیر متحرک است، در شهر بیرجند قرار دارد، باید ادعا در دادگاه بیرجند مطرح شود.

تفاوت در توقیف اموال

تفاوت در هزینه دادرسی

وقتی در دادگاه بحث و جدلی در مورد یک مال منقول یا غیر منقول به وجود می‌آید، هزینه دادرسی بسته به نوع مال متفاوت است.

الف) هزینه دادرسی در اموال منقول: هزینه دادرسی در اموال منقول بر اساس درخواست کننده تعیین می‌شود.
به این معنی است که پس از ارائه دعوتنامه توسط درخواست کننده به دادگاه، ارزش مالی اموال منقول مشخص می‌شود و سپس هزینه دادرسی بر اساس آن تعیین می‌گردد.
به عنوان مثال، در صورتی که دعوی مربوط به یک خودرو باشد، ابتدا ارزش مالی خودرو مشخص می‌شود و سپس هزینه دادرسی بر اساس آن محاسبه خواهد شد.