استثنائات فروش مال موقوفه

«وقف» در اسلام یک رسم سنتی است که طبق آن، شخصی تصمیم می‌گیرد یک مال مثل خانه یا منافع مربوط به آن مانند استفاده عمومی از خانه را به عنوان هبت عمومی ارائه دهد، بدون داشتن مالکیت این ملک.
از جانب خدا، این عمل خیر و احسان است و برای آن قوانین خاصی در نظر گرفته شده است.
این قوانین بر اساس اصول اسلامی تعیین می‌شوند، زیرا این رسم، با ایجاد وقف، یک نظام حقوقی خاص روی این مال برپا می‌کند که تعیین کننده‌ی قوانین خاصی بر مال وقف شده است و شرایط خاصی مانند «عدم امکان فروش مال وقف شده» را در نظر می‌گیرد.
در این مقاله، به بررسی نظام خاص «فروش مال وقف شده» و استثناهای آن، مانند «فروش مال وقف شده در صورت اختلاف بین دیگران علیه آن»، «فروش مال وقف شده در صورت خرابی آن» و «فروش مال وقف شده بر اساس استفاده مصلحتی مقام ولایت فقیه» خواهیم پرداخت.

فروش مال موقوفه

مهمیت فروش مال موقوفه از آن جهت برجسته است که این کار می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قرارداد وقف داشته باشد.
درواقع، اموال موقوفه اصلی را برای فروش قابل قبول نمی‌دانند و بر اساس ماده ۳۴۹، بیع مال وقف به عنوان واکف شناخته نمی‌شود.
با این حال، درقانون مدنی، مواردی وجود دارد که فروش مال موقوفه ممکن است.
در این موارد، فروش مال موقوفه تحت شرایط خاصی قابل انجام است.
توجه به این نکته مداوماً برای فقها و قانون‌گذاران مهم بوده است.

فروش مال موقوفه در صورت اختلاف بین موقوف علیهم

دلایل مختلفی وجود دارد که موقوف علیهم ممکن است تصمیم بگیرند مال موقوفه را بفروشند.
اگر بین آنها اختلافی به وجود بیاید که باعث ترس قتل شود، می توانند مال را بفروشند.
ترس قتل، به معنی ترس از وقوع جرم قتل است که باعث بروز خطر جدی برای جان موقوف علیه می شود.
برخلاف نظر برخی، ترس از قتل در هر دو نوع وقف (عام و خاص) امکان پذیر است.
به عبارت دیگر، اگر افراد موقوف عام یا خاص دچار ترسی شوند که می تواند به قتل منجر شود، آنها مجاز به فروش مال موقوفه هستند.
مانند مورد اهالی یک شهر یا منطقه خاص.
در نهایت، باید تاکید کرد که قتل مورد نظر اینجا به معنای کشتن فرد به صورت قتل عمد هست و خونریزی ناشی از ضرب و جرح حتی به صورت شدید، در اینجا تحت تاثیر قرار نمی گیرد.