خلاصه مقاله
موسسات براساس نوع مالکیت به سه دسته تقسیم می‌شوند: ۱- مؤسسات خصوصی ۲- مؤسسات عمومی ۳- مؤسسات تعاونی.
موسسات بر اساس هدفی که دنبال می‌کنند، به دو دسته موسسات انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شوند.
موسسه انتفاعی، موسساتی هستند که به منظور کسب سود و بهره‌وری از آن بین شرکا و قرارداد‌ها ایجاد می‌شوند، به عنوان مثال موسسه فنی و .
.
.
اما موسسه غیرانتفاعی، هدف آن کسب سود و بهره‌وری از آن میان اعضا نیست.
برای ثبت این نوع از موسسات، نیاز به دریافت مجوز از سازمان مربوطه وجود دارد.
این نوع موسسات به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم می‌شوند، به عنوان مثال انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، احزاب و غیره.
در واقع اهداف و تأسیسات موسسات همسو با آن نیست که برای مسائل تجاری باشد؛ بلکه برای مسائل علمی، ادبی، خدماتی و غیره تأسیس می‌شود.
همانطور که در ماده ۵۸۴ قانون تجارت و ماده۱ ایین‌نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری مصوب ۱۳۳۷ بیان شده‌است؛ این موسسات از تاریخ ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها، شخصیت حقوقی می‌یابند و دارای مجمع عمومی و عادی و اظهارنامە نیز هستند.
تأسیسات و موسسات مذکور می‌توانند به عنوان انجمن، کانون یا بنگاه شناخته شوند.
"شرکت و موسسه، هر دو دارای وضعیت حقوقی هستند و باید ثبت شوند.
با این حال، در واقع تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد، اگرچه به نظر می‌رسند مشابه همدیگر هستند.
شرکت به طبقه بندی 7 نوع طبق ماده 20 قانون تجارت تقسیم می‌شود.
این نوع‌ها عبارتند از: شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت نسبی و تعاونی.
به همین ترتیب، موسسه به دو نوع موسسه انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شود.
این مقاله به بررسی تفاوت‌ها و تمایزات بین شرکت و موسسه در انواع و روش‌های ثبت آن‌ها می‌پردازد.
"
تعریف شرکت
در قانون تجارت، تعریف کاملی از شرکت‌های تجاری ارائه نشده است.
در ماده 20 قانون تجارت انواع آن ذکر شده است و در سایر مواد شرایط و نحوه تشکیل، اداره، انحلال و ورشکستگی آن‌ها بیان شده است.
همانطور که در مقاله شرکت و انواع آن توضیح دادیم، شرکت‌های تجاری باید به صورت عملیاتی فعالیت کنند و در اساسنامه آن‌ها باید جزئیاتی مانند نام شرکت، هویت و اقامتگاه آن، موضوع شرکت، میزان سهام، مدت تعیین شده برای شرکت و غیره ذکر شود.
این امر به دلیل این است که میزان و نحوه مشارکت شرکا اصلی‌ترین تفاوت بین نام و ماهیت شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد.
تعریف موسسه
در واقع اهداف و تأسیسات موسسات همسو با آن نیست که برای مسائل تجاری باشد؛ بلکه برای مسائل علمی، ادبی، خدماتی و غیره تأسیس می‌شود.
همانطور که در ماده ۵۸۴ قانون تجارت و ماده۱ ایین‌نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری مصوب ۱۳۳۷ بیان شده‌است؛ این موسسات از تاریخ ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها، شخصیت حقوقی می‌یابند و دارای مجمع عمومی و عادی و اظهارنامە نیز هستند.
تأسیسات و موسسات مذکور می‌توانند به عنوان انجمن، کانون یا بنگاه شناخته شوند.
موسسات به سه سبک متفاوت تقسیم می‌شوند:
- مالکیت: شامل موسسات دولتی، خصوصی و تعاونی است.
- هدف: شامل موسسات سودآور و غیرسودآور می‌باشد.
- نوع فعالیت: شامل موسسات خدماتی، تولیدی، تجاری و غیره می‌باشد.
موسسات براساس نوع مالکیت به سه دسته تقسیم می‌شوند: ۱- مؤسسات خصوصی ۲- مؤسسات عمومی ۳- مؤسسات تعاونی.
موسسات بر اساس هدفی که دنبال می‌کنند، به دو دسته موسسات انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شوند.
موسسه انتفاعی، موسساتی هستند که به منظور کسب سود و بهره‌وری از آن بین شرکا و قرارداد‌ها ایجاد می‌شوند، به عنوان مثال موسسه فنی و .
.
.
اما موسسه غیرانتفاعی، هدف آن کسب سود و بهره‌وری از آن میان اعضا نیست.
برای ثبت این نوع از موسسات، نیاز به دریافت مجوز از سازمان مربوطه وجود دارد.
این نوع موسسات به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم می‌شوند، به عنوان مثال انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، احزاب و غیره.
سوالات پر تکرار
- شرکت مدنی به عنوان یک نوع سازمان حقوقی، با همکاری اعضا و رعایت اصول و قوانین مدیریتی تشکیل می‌شود.
این سازمان، در مواردی که توافق یا عوامل قهری به وجود آمده باشند، می‌تواند تشکیل شود.
این نوع شرکت، میزان مسئولیت هریک از اعضا برابر با سهم خود محاسبه می‌شود و تنها در صورت توافق خلاف این مبنا، قوانین مدنی تغییر می‌کند.
شرکت مدنی، از یک شرکت تجاری متفاوت است و قوانین مطابق با قانون مدنی تعریف و توصیف شده است.
این شرکت، فاقد شخصیت حقوقی است و در برخی موارد، به علت مسائلی مانند ارث، نقش مشارکت کننده را ایفا می‌کند.
همچنین، شرکت مدنی به صورت جداگانه، مشارکت در مال مشترک را دارد و از حق تصرف در مال مشترک بهره‌مند می‌شود.
برای مدیریت شرکت مدنی، اصول و قواعد خاصی وجود دارد که به منظور حفظ منافع اعضا و رسیدن به هدف مشترک تعیین شده است.
این اصول شامل قوانین و مقررات حقوقی، تعهدات مالی، تقسیم وظایف و سودها و زیان‌ها است.
بنابراین، برای حفظ و مدیریت شرکت مدنی، به رعایت این اصول و قواعد مهم توجه شود.
در نهایت، شرکت مدنی با همکاری اعضا و به رعایت اصول مدیریتی، به هدف مشترک خود می‌رسد و به عنوان یک سازمان قانونی و موجودیت مستقل در جامعه فعالیت می‌کند.
نتیجه گیری
در این مقاله دربارهٔ دسته‌بندی موسسات براساس نوع مالکیت و هدف آن‌ها توضیح داده شد.
مشخص شد که موسسات به سه دسته خصوصی، عمومی و تعاونی تقسیم می‌شوند و بر اساس هدفی که دنبال می‌کنند، به دو دسته موسسات انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شوند.
موسسات انتفاعی به منظور کسب سود تشکیل می‌شوند، در حالی که موسسات غیرانتفاعی هدف آن‌ها کسب سود نیست بلکه به هدف‌های علمی، ادبی و خدماتی تأسیس می‌شوند.
از طرفی، موسسات غیرتجاری شخصیت حقوقی دارند و مجمع عمومی و عادی دارند و می‌توانند به عنوان انجمن، کانون یا بنگاه شناخته شوند.
موسسات و تأسیسات نقش مهمی در توسعه و پیشرفت جوامع دارند و همواره برای ارائه خدمات آموزشی، فرهنگی و سایر مسائل بهترین راه‌حل‌ها را ارائه می‌دهند.
این نکته نیز ضمن اهمیت بیشتر این موسسات در جامعه را تأکید می‌کند.