مجازات مخفی کردن یا فرار متهم و مجرم

رهگیری از پناهندگان از عدالت، یک جرم محسوب می‌شود و موجب می‌شود که فرد متهم یا جنایتکار مخفیانه عمل کند و برای جرم خود محکوم شود.
در صورتی که فرد، جنایتکار باشد و حکم محکومیت او در دادگاه صادر شده باشد، به استثنای مجازات جرم ارتکابی، مجازات پناهندگی نیز در نظر گرفته خواهد شد.

«کمک به فرار یا مخفی کردن فرد متهم و جنایتکار،» اقدامی است که به طور خلاصه جرم شناخته می‌شود و متناسب با آن، بازداشت کننده ممکن است با «مجازات فرار» مواجه شود.
البته، نوع مجازاتی که به فرد فاری تعلق می‌گیرد، بستگی به نوع جرمی دارد که متهم یا جنایتکار مرتکب شده و همچنین مقام و منصب فرد فاری نیز متفاوت است.

در این مقاله قصد داریم به بررسی جرم‌هایی بپردازیم که شامل مخفی کردن یا فرارانداختن متهمان و مجرمان می‌شود.
سپس مجازاتهای این اقدامات را بر اساس قوانین جرم و جزای اسلامی توضیح خواهیم داد.
لطفاً با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه دریافت کنید.

مخفی کردن یا فراری دادن متهم یا مجرم

قانون مجازات اسلامی، با هدف حفظ نظم و امنیت جامعه، در برخی موارد مشخص کرده است که مجرمان و متهمان باید به حبس یا بازداشت تحت پیش‌بینی قانون در آیدند.
اما متأسفانه گاهی اوقات، مجرمان یا افرادی که برای آن‌ها حکم قطعی محکومیت درنظر گرفته شده است و یا متهمین که در حال حاضر تحت بررسی برای ارتکاب جرم قرار دارند، قانون را نادیده می‌گیرند و از دستگاه قضایی فرار می‌کنند.

عملیات فرار متهم و جنایتکار به دو شکل رخ می‌دهد.
در برخی موارد، متهم یا جنایتکار به صورت فردی، بدون کمک دیگران، تصمیم به فرار می‌گیرند.
در این صورت، اگر این افراد دستگیر شوند، متهم به تنبیه فرار محکوم می‌شود و برای جنایتکار، علاوه بر تنبیه جرمی که قبلاً به او تعلق گرفته، تنبیه فرار نیز در نظر گرفته می‌شود.

در یک حالت دیگر، زمانی که دادگاه تصمیم می‌گیرد متهم یا مجرم را زیر نظر قرار دهد و با بازداشت و زندانی کردن آنان اقدام می‌کند، این افراد می‌توانند از کسانی مانند ماموران قانونی یا خانواده و دوستان برای فرار کمک بگیرند.
این اشخاص با همکاری در فرار یا پنهان شدن متهم یا مجرم، آنان را یاری کنند و تلاش کنند شرایط را برای فرارشان فراهم کنند.
با انجام چنین کمک‌هایی، این افراد به جرم متخلف می‌شوند.

با توجه به قانون مجازات اسلامی، پنهان کردن یا فراری دادن متهم و مجرم، همچنین کمک به فرار یا پنهان شدن آن‌ها به هر شکلی، تلقیه ای جرم محسوب می‌شود.
هر فردی که به یک شخص که با تحقیقات قضایی مورد شناسایی قرار گرفته و حکم بازداشت در برابر او صادر شده است، برای فرار از دستگیری یا در پیشگیری از اجرای حکم مساعدت و یا فراری دادن کند، تحت عنوان متهمان و سارقان پنهان کننده، مجازات خواهد شد.
در اینجا، درمورد تنبیهات موارد فوق، یک بحث را آغاز خواهیم نمود.

مجازات مخفی کردن یا فراری دادن متهم

همانطور که در قوانین مجازات اسلامی تعبیر شده است، تعقیب و جلب متهم دلایل خاصی را ایجاد می‌کند.
همچنین، مجازات‌هایی برای مخفی کردن متهم یا کمک به فرار و پنهان شدن او نیز در نظام حقوقی ما وجود دارد.
در اینجا، قصد داریم تا درباره مجازات مخفی کردن متهم و همچنین مجازات کمک به فرار یا پنهان شدن او بحث کنیم.

مخفی کردن متهمان و جنایتکاران و کمک به فرار و پنهان شدن آنها، به طور کلی در قوانین جرم و جزایر اسلامی و قوانین خاصی مانند قانون تعديل قانون مبارزه با مواد مخدر مطرح است.
این مجازات در هر قانون به صورت جداگانه تعریف و توضیح داده شده است و متمایز از مجازات عمومی است.
برای همین، در ادامه به تشریح و توضیح مجازات مخفی کردن و کمک به فرار و پنهانی متهمان و جنایتکاران در هر قانون خواهیم پرداخت.

براساس قوانین حکومت اسلامی، تخفیف و یاری در پنهان کردن یا فرار متهم به سنگینی جرم و مقام و منصب فراری بستگی دارد.

«مجازات فراری دهنده متهم، در صورتی که فراری به عنوان مسئول حفظ و نگهداری از متهم فعالیت می‌کردو جرمی که مورد اتهام قرار گرفته است، حکم اعدام، رجم یا صلب را به همراه داشته باشد، به مدت سه تا ده سال حبس محکوم می‌شود و در صورتی که جرم مورد اتهام متهم، مجازات حبس بیش از ده سال را داشته باشد، فراری دهنده به مدت یک تا پنج سال حبس می‌شود.
به استثنای موارد مذکور، مجازات مسئولیتی که فراری دهنده متهم است، شامل حبس به مدت شش ماه تا سه سال می‌باشد.
»

مجازات شخصی که از جرم فرار می‌کند و در عین حال وظیفه حفظ و نگهداری از متهم را بر عهده دارد و جرمی که متهم به آن اتهام می‌شود، جرم قتل قابل قصاص باشد، شامل حبس تا زمان تحویل متهم خواهد شد.
در صورتی که دسترسی کامل به متهم ممکن نباشد، فراری به مدت سه تا ده سال حبس و پرداخت دیه، در صورت درخواست صاحب حق قصاص، محکوم خواهد شد.

مجازات فراری دهنده متهم، در شرایطی که فراری دهنده، مامور قانون نبوده و جرم مورد اتهام متهم، مجازات اعدام، صلب یا حبس ابد را در پی داشته باشد، به مدت شش ماه تا دو سال حبس خواهد شد و در غیر از موارد فوق، فراری دهنده به مدت سه ماه تا یک سال حبس می‌شود.

مجازات مخفی کننده فردی که را به فرار از دستگیری یا به فرار از جرمی که می‌تواند باعث اعدام یا حبس ابد یا صلب شود، متهم می‌شود.
این جرم بازداشت و تحقیق را دشوار می‌کند و بلافاصله بعد از مشروعیت و آزاد شدن‌اش برای مجازات متهم از جهت سنگین جرم تعیین شده، شش ماه تا دو سال حبس می‌شود.
در جرائم سبک‌تر، این مجازات یک ماه تا یک سال حبس خواهد بود.

همانگونه که پیش از این ذکر کردیم، در برخی قوانین خاص مانند قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، مجازات کمک به فرار و پنهان شدن متهم و مجرم، کمی با قانون مجازات اسلامی تفاوت دارد.
طبق این قانون، جرم مخفی کردن یا کمک به فرار و پنهان شدن متهم به شیوه زیر مجازات خواهد شد:- در صورت مرتکب شدن این جرم، متهم ممکن است تحت تعقیب قضایی قرار گیرد.
- در صورت اثبات عمدی برای کمک به فرار و پنهان شدن متهم، مجرم می‌تواند به مجازات حبسی محکوم شود.
- اگر کسی به عنوان عامل اصلی در جرم کمک به فرار و پنهان شدن متهم شناسایی شود، ممکن است به مجازات سنگین تری محکوم شود، از جمله مجازات حبسی طولانی تر یا حتی اعدام.
بنابراین، رعایت قوانین و عدم ارتکاب این اقدامات غیرقانونی، بسیار حائز اهمیت است.

قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مشخص می‌کند که هر فردی که در حالت تعقیب یا دستگیری قرار دارد و اقدام به مخفی‌کردن خود کرده و یا به فردی دیگر در فرار یا پنهان شدن کمک کند، به صورت عمدی و با حساب و کتاب، به دور از نظرات و تصمیمات انحرافی، مجازاتی متناسب خواهد گرفت.
این مجازات طبق قانون، بین یک پنجم تا یک دوم مجازات جرمی که متهم به آن فراری داده، تعیین می‌شود.

"مجازات مخفی کردن متهم در هنگام تعقیب یا دستگیری، طبق قانون اصلاح شده مبارزه با مواد مخدر، در صورتی که جنایت مورد اتهام تشدید شده باشد، کسانی که به فرار متهم کمک می‌کنند به ترتیب مجازات‌های زیر را خواهند داشت: چهار تا ده سال زندان، ده تا پانزده سال زندان و بین سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق.
"

مخفی کردن یک متهم در حال تعقیب یا دستگیری، بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و کمک به فرار یا پنهان شدن، به صورتی عامدانه و با علم به او، مورد مجازات قرار می‌گیرد.
اگر متهم فراری، نزدیکان خط اول و نزدیکترین خانواده‌اش باشند، در هر صورت، مجازات متهم اصلی بیش از یک دهم نخواهد بود.
اما اگر فراری، عضو انتظامی یا زندانی یا تعدادی از مقامات قضایی باشد، به علاوه مجازات‌های فوق، از خدمت در دولت معاف می‌شود.

تعقیب و مجازات جرمانه برای فراهم کردن ضمانت نامه و فرار از عدالت توسط متهم، مجازاتی از طرف قوانین اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تعیین شده است.
متهمی که با عمد و به صورت متعمد مراحل تعقیب و به طور غیرقانونی پنهان می‌شود، به نصف مجازات جرمی که متهم شخصاً مورد اتهام قرار گرفته است، محکوم می‌شود.
اگر جرم مورد اتهام شامل مجازات حبس ابد یا اعدام باشد، مجازات فرار و کمک به فرار متهم به ترتیب، ده سال و بیست سال حبس و سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق خواهد بود.

توجه: متن زیر به زبان فارسی نوشته شده است و برخی از تگ‌های HTML را شامل می‌شود.
توجه کنید

بعد از بحث درباره اقدامات مجازاتی مربوط به "پنهان کردن متهم" و "کمک به فرار یا پنهان شدن" او، در اینجا، قصد داریم تا در ادامهٔ مقاله، درباره "مجازات پنهان کردن مجرم و کمک به فرار و پنهان شدن" صحبت کنیم و بر اساس قانون، مجازات کمک کننده را بررسی کنیم.

مجازات کمک به فرار مجرم

در بخش قبل، ما درباره «تنبیه کسی که به فرار متهم کمک می‌کند» صحبت کردیم که این کمک به فرار به دلیل صدور حکم دستگیری یا تعقیب متهم انجام می‌شود.
در اینجا، می‌خواهیم در مورد تنبیه مخفی کردن یک «جنایتکار»، به طور جداگانه، بر اساس قوانین مجازات اسلامی و قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، بحث کنیم.
تنبیه مخفی کردن جنایتکار، کمک به فرار و پنهان شدن او بر اساس قوانین مجازات اسلامی به تفصیل زیر است:تنبیه مخفی کردن جنایتکار و کمک به فرار و پنهان شدن او، بر اساس قانون مجازات اسلامی، به شرح زیر صورت می‌گیرد:

با توجه به قوانین حاکم در قانون مجازات اسلامی، در شرایطی که مجرم بتواند فرار کند و مجموعه‌ای از افراد مسئول نگهداری و نظارت از او برعهده دارد و در همان زمان مجرم محکوم به اعدام، رجم یا صلب است، جرم فرار مرتکب را می‌توان موجب حبس از سه تا ده سال کرد.
و در صورتی که مجرم محکوم به حبس بیش از ده سال باشد، مجازات فرار مرتکب را به حبس از یک تا پنج سال خواهد کرد.
در سایر موارد، هر فرد مسئول فرار مجرم، ممکن است مجازات حبسی به مدت شش ماه تا سه سال دریافت کند.

با توجه به قانون مجازات اسلامی، در صورتی که شخصی که مسئول نگهداری یک مجرم بوده و جرم او به قتل مستوجب قصاص باشد، آن مجرم از دسترسی هرگونه امکانی برخوردار نباشد و فرار کند، فراری دهنده تا زمان تحویل مجرم به مقامات به حبس محکوم می‌شود.
در صورتی که دسترسی به مجرم به طور کل امکان‌پذیر نباشد، فراری دهنده به حبس از ۳ تا ۱۰ سال و پرداخت دیه، در صورت درخواست اولیای دم، محکوم خواهد شد.

با توجه به قوانین جزا در اسلام، در شرایطی که شخصی غیر از مسئول مراقبت و نگهداری از فراری مجرم باشد و مجرم به اعدام، صلب یا حبس ابد محکوم شده باشد، مجازات فراری، یک تا سه سال حبس خواهد بود.
در صورتی که محکومیت مجرم به جز موارد فوق باشد، مجازات فراری سه ماه تا یک سال حبس مشخص می‌شود.
تمامی این مجازات‌ها برای افراد درجه یک، به نصف کاهش می‌یابد.

با توجه به قانون مجازات اسلامی، در شرایطی که فردی، تلاشی برای پنهان کردن یا کمک به فرار یک مجرم انجام دهد و مجازات مجرم شامل اعدام، رجم، صلب، قصاص نفس و یا قطع دست باشد، مجازات برای پنهانکاری یا کمک به فرار مجرم، حبس از یک تا سه سال است و در صورتی که مجازات مجرم شامل حبس ابد باشد، مجازات پنهانکاری، شش ماه تا دو سال حبس خواهد بود.
همچنین، اگر پنهان کردن مجرم به جز موارد اشاره شده باشد، مجازات پنهانکاری یک ماه تا یک سال حبس خواهد بود.

با توجه به این حقیقت که در قوانین خاص، مجازات فراری دادن، مخفی کردن یا کمک به فرار مجرم اندکی با قانون مجازات اسلامی تفاوت دارد، مجازات مخفی کردن مجرم، فراری دادن او یا کمک به این امور بر اساس قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به صورت زیر تعیین شده است:مجازات فراری دادن مجرم: شامل مجازات‌های تعیین شده در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر است.
مجازات مخفی کردن مجرم: شامل مجازات‌های قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر است.
کمک به فرار مجرم: شامل مجازات‌های قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر است.

متنی خالی

با توجه به تغییر قانون در خصوص مبارزه با مواد مخدر، تداوم کمک به فرار و پنهان شدن مجرمان محکوم به مجازات مخفی کردن، به شدت تحت تأکید وگیر قرار خواهد گرفت.
به این ترتیب، برای فردی که به اتهامات موجب این قانون محکوم شده است، مجازات خفی کردن مجرم و کمک به فرار، نصف مجازات اصلی که مجرم به آن محکوم شده است، خواهد بود.
برای مثال، اگر مجرم به حبس ابد یا اعدام محکوم شده باشد، فردی که به او در فرار کمک کند، به ترتیب ده سال حبس، بیست سال حبس و سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم خواهد شد.