خلاصه مقاله
داده پیام به هرگونه اطلاعات، ارتباط یا مفهومی اشاره دارد که توسط وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری‌های نوین اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می‌شود.
داده‌های پیام از طریق تأیید اصالت، تولید و یا ارسال می‌شود تا دریافت کننده بتواند آن را مشاهده نماید.
فرستنده و تولید کننده داده پیام، آن را با استفاده از امضای الکترونیکی امضا می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره امضای الکترونیکی، می‌توانید روی آن کلیک کنید.
بر اساس ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی، "سند" به معنای نوشته‌ای است که برای اثبات یا دفاع در دعاوی مناسب است.
سند به عنوان یکی از ادله مهم در حقوق در نظر گرفته می‌شود.
در تقسیم‌بندی اولیه رایج برای بررسی انواع سند، آنها را به دو دسته سند عادی و سند رسمی تقسیم می‌کنند.
سند رسمی به معنای اسنادی است که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی و یا نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر اساس قوانین تنظیم شده باشند.
اما اگر سند بر اساس ارکان مذکور در ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی، یعنی تنظیم سند با دخالت مأمور رسمی، صلاحیت داشتن مأمور رسمی و رعایت مقررات قانونی، نباشد، به عنوان سند عادی در نظر گرفته می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سند رسمی و سند عادی، و همچنین انواع سند عادی، به لینک‌های زیر کلیک کنید: سند رسمی و سند عادی.
مانند آنچه قبلاً اشاره شد، در قوانین مدنی، مفهوم سند به نوشته‌ای اطلاق می‌شود که برای اثبات یا دفاع از خود قابل استناد باشد.
در نتیجه، تعریف سنتی سند به وجودی مادی با شکل و ظاهر بودن اشاره داشته است.
اما با توجه به روند روزافزون استفاده از فناوری‌های جدید و وسایل الکترونیکی، در بسیاری از کشورها، اعتبار سند الکترونیکی از جنبه‌های حقوقی به بحث و تبادل نظر پرداخته شده و قوانین مربوطه اجرایی شده‌اند.
در نظام حقوقی ایران، با تصویب قانون تجارت الکترونیکی در سال ۱۳۸۲، به این مسئله مهم پرداخته شده است که بر اساس بند‌های الف و ب ماده ۲ این قانون، سند الکترونیکی به شرح زیر تعریف شده است: «سند الکترونیکی»: سندی است که به صورت الکترونیکی برقراری و به وسیله آن شرایط و داده‌های الزامی و احتمالی ثبت و ارسال می‌شود و بر اساس ضوابط قانونی عملیاتی و فنی صورت می‌گیرد.
هنوز هم سند یکی از دلایل پرکاربرد و حیاتی برای ادعاها در دعاوی غیرکیفری یا حقوقی است.
در واقع، در قراردادها و توافق‌نامه‌ها که اساس بیشتر روابط حقوقی ما را تشکیل می‌دهند، ترجیحاً طرفین اعتبار چنین رابطه حقوقی را به قوت حافظه یک یا چند شاهد نمی‌سپارند؛ بلکه با تهیه سند، دلیل وقوع قراردادی را که بین خود معاهده کردند، فراهم می‌کنند.
در حقوق مدنی، آیین دادرسی مدنی و قوانین ثبتی به طور مفصل به بحث سند و قوانین مربوط به آن می‌پردازند؛ اما امروزه بحث‌های مرتبط با اسناد الکترونیکی و ارزش اثباتی آنها در روابط روزمره، اهمیت قابل توجهی دارد و بنابراین در این مقاله قصد داریم به مطالعه سند الکترونیکی و اعتبارسنجی اسناد الکترونیکی در ایران بپردازیم.
انواع سند بر اساس قانون
بر اساس ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی، "سند" به معنای نوشته‌ای است که برای اثبات یا دفاع در دعاوی مناسب است.
سند به عنوان یکی از ادله مهم در حقوق در نظر گرفته می‌شود.
در تقسیم‌بندی اولیه رایج برای بررسی انواع سند، آنها را به دو دسته سند عادی و سند رسمی تقسیم می‌کنند.
سند رسمی به معنای اسنادی است که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی و یا نزد سایر مأمورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر اساس قوانین تنظیم شده باشند.
اما اگر سند بر اساس ارکان مذکور در ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی، یعنی تنظیم سند با دخالت مأمور رسمی، صلاحیت داشتن مأمور رسمی و رعایت مقررات قانونی، نباشد، به عنوان سند عادی در نظر گرفته می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سند رسمی و سند عادی، و همچنین انواع سند عادی، به لینک‌های زیر کلیک کنید: [سند رسمی](لینک) و [سند عادی](لینک).
اسناد الکترونیک چیست
مانند آنچه قبلاً اشاره شد، در قوانین مدنی، مفهوم سند به نوشته‌ای اطلاق می‌شود که برای اثبات یا دفاع از خود قابل استناد باشد.
در نتیجه، تعریف سنتی سند به وجودی مادی با شکل و ظاهر بودن اشاره داشته است.
اما با توجه به روند روزافزون استفاده از فناوری‌های جدید و وسایل الکترونیکی، در بسیاری از کشورها، اعتبار سند الکترونیکی از جنبه‌های حقوقی به بحث و تبادل نظر پرداخته شده و قوانین مربوطه اجرایی شده‌اند.
در نظام حقوقی ایران، با تصویب قانون تجارت الکترونیکی در سال ۱۳۸۲، به این مسئله مهم پرداخته شده است که بر اساس بند‌های الف و ب ماده ۲ این قانون، سند الکترونیکی به شرح زیر تعریف شده است:«سند الکترونیکی»: سندی است که به صورت الکترونیکی برقراری و به وسیله آن شرایط و داده‌های الزامی و احتمالی ثبت و ارسال می‌شود و بر اساس ضوابط قانونی عملیاتی و فنی صورت می‌گیرد.
داده پیام به هرگونه اطلاعات، ارتباط یا مفهومی اشاره دارد که توسط وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری‌های نوین اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می‌شود.
داده‌های پیام از طریق تأیید اصالت، تولید و یا ارسال می‌شود تا دریافت کننده بتواند آن را مشاهده نماید.
فرستنده و تولید کننده داده پیام، آن را با استفاده از امضای الکترونیکی امضا می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره امضای الکترونیکی، می‌توانید روی آن کلیک کنید.
اعتبار سنجی اسناد الکترونیک در ایران
در بخش قبل، به بررسی مفهوم و تعریف اسناد الکترونیکی در ایران بر اساس قانون پرداختیم.
اما یک موضوع مهم درباره این اسناد وجود دارد، اعتبار و توان اثباتی اسناد الکترونیکی به عنوان سند در دادگاه.
این مسئله در ماده ۱۲ تا ۱۶ قانون تجارت الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفته است.
به عنوان مثال، مطابق ماده ۱۲ این قانون، اسناد الکترونیکی توان اثباتی و اعتباری در دادگاه دارند، به این معنی که اسناد و شواهد اثباتی دعا می‌توانند به صورت داده‌های پیام بوده و ارزش اثباتی آنها را صرفا به دلیل شکل و قالب آنها رد کرد.
بنابراین، در سیستم حقوقی ایران، اسناد الکترونیکی نیز به عنوان اسناد قابل قبول در دادگاه و ادارات در نظر گرفته می‌شوند.
لازم به ذکر است که با توجه به تعاریفی که از اسناد رسمی و اسناد عادی ارائه شد، اسناد الکترونیکی جزء اسناد عادی محسوب می‌شوند و اعتبار سند عادی را دارند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره اعتبار رونوشت سند رسمی و اعتبار دورنویس یا فکس، می‌توانید به لینک‌های مربوطه کلیک کنید.
سوالات پر تکرار
- با توجه به مطالب مطرح شده در این مقاله، می‌توان نتیجه گرفت که داده پیام به اطلاعاتی اشاره دارد که توسط وسایل الکترونیکی و فناوری‌های نوین اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره و پردازش می‌شود.
برای دریافت داده‌های پیام، تأیید اصالت، تولید و یا ارسال لازم است تا آنها توسط فرستنده و تولید کننده با استفاده از امضای الکترونیکی آن را امضا کنند.
همچنین، مطابق قانون مدنی، سند به عنوان یک نوشته است که برای اثبات یا دفاع در دعاوی مناسب است.
سند را می‌توان به دو دسته سند عادی و سند رسمی تقسیم کرد، که سند رسمی اسنادی است که بر اساس قوانین و مقررات تنظیم شده در ادارات مختلف ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شود.
اما اگر سند دارای شرایط مذکور در قانون مدنی نباشد، به عنوان سند عادی در نظر گرفته می‌شود.
همچنین، با پیشرفت فناوری و استفاده روزافزون از وسایل الکترونیکی، تعریف سنتی سند که به وجودی مادی با شکل و ظاهر اشاره داشت، تغییر کرده است.
در بسیاری از کشورها، اعتبار سند الکترونیکی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته و قوانین مربوطه اجرایی شده‌اند.
در ایران نیز با تصویب قانون تجارت الکترونیکی، سند الکترونیکی به صورت الکترونیکی برقراری شرایط و داده‌های الزامی و احتمالی را ثبت و ارسال می‌کند و بر اساس ضوابط قانونی عملیاتی و فنی صورت می‌گیرد.
بنابراین، به نتیجه می‌رسیم که در دنیای امروز، سند الکترونیکی و داده پیام با تأثیر فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در جامعه و قانون دارند و باید به طور جدی به آنها توجه شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب مطرح شده در این مقاله، می‌توان نتیجه گرفت که داده پیام به اطلاعاتی اشاره دارد که توسط وسایل الکترونیکی و فناوری‌های نوین اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره و پردازش می‌شود.
برای دریافت داده‌های پیام، تأیید اصالت، تولید و یا ارسال لازم است تا آنها توسط فرستنده و تولید کننده با استفاده از امضای الکترونیکی آن را امضا کنند.
همچنین، مطابق قانون مدنی، سند به عنوان یک نوشته است که برای اثبات یا دفاع در دعاوی مناسب است.
سند را می‌توان به دو دسته سند عادی و سند رسمی تقسیم کرد، که سند رسمی اسنادی است که بر اساس قوانین و مقررات تنظیم شده در ادارات مختلف ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی صادر می‌شود.
اما اگر سند دارای شرایط مذکور در قانون مدنی نباشد، به عنوان سند عادی در نظر گرفته می‌شود.
همچنین، با پیشرفت فناوری و استفاده روزافزون از وسایل الکترونیکی، تعریف سنتی سند که به وجودی مادی با شکل و ظاهر اشاره داشت، تغییر کرده است.
در بسیاری از کشورها، اعتبار سند الکترونیکی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته و قوانین مربوطه اجرایی شده‌اند.
در ایران نیز با تصویب قانون تجارت الکترونیکی، سند الکترونیکی به صورت الکترونیکی برقراری شرایط و داده‌های الزامی و احتمالی را ثبت و ارسال می‌کند و بر اساس ضوابط قانونی عملیاتی و فنی صورت می‌گیرد.
بنابراین، به نتیجه می‌رسیم که در دنیای امروز، سند الکترونیکی و داده پیام با تأثیر فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در جامعه و قانون دارند و باید به طور جدی به آنها توجه شود.