ازدواج محجورین

با در نظر گرفتن این واقعیت که عقد نکاح، بطور دائم یا موقت، ابزاری مؤثر برای برطرف کردن نیازهای عاطفی و جنسی انسان است و همچنین راهی مناسب برای بقای نسل تلقی می‌شود.
قوانین و اصول دینی به شدت بر اهمیت آن تاکید می‌کنند و همواره انسان‌ها را به تشکیل خانواده از طریق عقد نکاح تشویق می‌کنند.

مسئله ازدواج افرادی که به دلیل شرایط خاصی مانند حجر ممنوع هستند، باعث مطرح شدن یک سوال می‌شود.
آیا امکان ازدواج برای این افراد وجود دارد؟ قانونگذاران امکان ازدواج برای افراد محجور را در نظر گرفته‌اند، اما برای انجام آن باید شرایط و قوانین خاصی را رعایت کرد.
با رعایت این شرایط و قوانین، افراد محجور می‌توانند ازدواج کنند.

در این مقاله، قصد داریم پیرامون امکان، شرایط و آثار ازدواج افرادی که دارای حجر هستند، بحث کنیم و نشان دهیم که وضعیت ازدواج برای این افراد، با توجه به قوانین و مقررات حقوقی، چه تحت چه شرایطی قابل استناد است.

آیا ازدواج محجورین امکان پذیر می باشد

قانون مدنی، انواع و اقسام حجر را مطرح نموده و در ماده‌ای به شماره ۱۲۰۷، شرایط حبس را تعریف کرده است.
طبق این ماده، افرادی که کم سن، بی‌تجربه یا احمق هستند، قابلیت محدود شدن دارند و به محبوس‌ها معروفند.
حبوس شدگان، بسته به نوع حجر، از امتلاک دارایی‌های خود و اجرای برخی از حقوق مالی و غیرمالی خود، به طور کامل یا جزئی محروم هستند.

ازدواج نیز یکی از تعهدات خاص در قانون مدنی است که دین اسلام و قانون بسیار تأکید دارند و همواره دولت برنامه‌های حمایتی را برای تشویق به این کار مدنظر دارد.
اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا ازدواج برای افرادی که در محدودیت قرار دارند، ممکن است یا خیر؟

به پرسش مطرح شده پاسخ داده می‌شود.
قانون‌گذار در مورد امکان ازدواج افراد محجور، در حجرهای مختلف مجازات‌ها را تعیین کرده است.
اما این امکان فقط در صورتی وجود دارد که شرایط مورد نظر قانون‌گذار برای این موضوع مهیا باشد.
در ادامه به تفصیل به شرایط مورد نیاز جهت ازدواج افراد محجور در انواع مختلف حجرها پرداخته خواهد شد.

شرایط ازدواج محجورین

پس از بررسی امکان ازدواج افراد محجور، در این بخش از مقاله قصد داریم درباره شرایط این نوع ازدواج صحبت کنیم.
قانون مدنی، علاوه بر شرایط عمومی صحت تمام قراردادها، برای عقد نکاح یا ازدواج افراد غیر رشید، مجانین و سفها - یا همان افراد غیر قادر به تصرف در امور زندگی خود - شرایط دیگری را در نظر گرفته است.
این شرایط علاوه بر وجود قصد و رضا (حسب مورد در محجور یا ولی قهری او)، مشروعیت جهت و معیین بودن موضوع عقد را به مواد خود اضافه کرده است.
شرایط ازدواج افراد محجور، بسته به نوع محجوریت، به شرح زیر است:

شرایط ازدواج در بچه‌ها، به دو دسته‌ی ممیز و غیرممیز تقسیم می‌شود.
در ازدواج صغیر غیرممیز، کودکی که هنوز به سن تمایز نرسیده است (که معمولاً تا ۷ سال در نظر گرفته می‌شود)، بدون توجه به جنسیت و قهری او، می‌تواند با رعایت مصلحت کودک، ازدواج نماید.
اما در مورد ازدواج صغیر ممیز، ماده‌ی ۱۰۴۱ و ۱۰۴۳ قانون مدنی می‌گوید که پسران تا سن ۱۵ سالگی و دختران تا ۱۳ سالگی (و تا زمانی که باکره هستند) برای ازدواج نیاز به اجازه ولی قهری خود دارند.

مقررات ازدواج سفیه: برای ازدواج سفیه، تنها در مورد مهریه ولی قهری یا قیم، باید مهر تعیین شده اجرا شود.
اما برای مردان سفیه که بالای 15 سال هستند، هیچ شرایط ویژه‌ای برای عقد نکاح وجود ندارد و در صورتی که رضایت، قصد و مشروعیت برقرار باشد، قابل انعقاد است.
در مورد بانوان سفیه، در صورت بکارت یا کمتر از 13 سال بودن، نیاز به اجازه ولی قهری وجود دارد و در غیر این موارد، تنها قبول مبلغ مهریه باید توسط ولی قهری، وصی یا قیم انجام شود.

شرایط ازدواج بسته به نوع آن متفاوت است.
در ازدواج دائمی، پس از تشخیص دکتر و با اجازه دادستان و توسط ولی قهری، می‌توان برای فردی که به ازدواج نیاز دارد، همسری مناسب پیدا کرد و ازدواج کرد.
اما در ازدواج ادواری، مرد و زن غیرباکره می توانند با قصد و رضایت خود، بدون نیاز به اذن ولی قهری، در سن ۱۵ سال در مردان و ۱۳ سال در زنان، عقد نکاح کنند که این عقد صحیح و معتبر است.

آثار ازدواج محجورین

به طور لازم و طبیعی، هر نوع قراردادی شامل اثرات حقوقی خاص خویش است.
ازدواج نیز همچنین، به عنوان یک عقد محجور، مستثنی نیست و اثرات حقوقی خود را به وجود می آورد.
بنابراین، پس از بحث درباره شرایط و امکانات ازدواج افراد محجور مانند (مجنون، سفیه و صغیر)، در این قسمت، عزم داریم تا در مورد اثرات ازدواج این افراد صحبت کنیم که به شرح زیر است:ازدواج این افراد به طور قطع دارای تأثیرات حقوقی ویژه ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.

ایجاد رابطه زناشویی بین فرد محجور و همسر شرعی و قانونی او یکی از اولین تاثیرات ازدواج محجورین است.

یکی از تبعات ازدواج افراد محجورین، تحمیل تکلیف و مسئولیت مالی بر عهده همسر و فرزندان محجور می‌باشد.
این مالیات از طریق فروش اموال افراد محجور، متناسب با نوع حجر آن‌ها، باید پرداخت شود.
البته در بیماری‌های روانی، خود فرد نیز متوجه وظیفه پرداخت نفقه می‌شود.

محروم شدن و یا حبس شدن همسر به قسمتهای مختلف و بسته به نوع حبس، می تواند منجر به پرداخت مهریه از اموال وی شود.
این یکی از تأثیرات ازدواج در حالت محرومیت است که می توان آن را به عنوان "تأثیرات ازدواج در حالت محرومیت" نامید.

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، خردمندانه است که در قانون مدنی، سفیه به عنوان یکی از مصادیق اشخاص محدود شده در نظر گرفته شده است.
به همین دلیل، ازدواج او شرایط ویژه‌ای را در بر دارد.
برای کسانی که به تهیه اطلاعات بیشتر درباره حکم ازدواج سفیه علاقه‌مند هستند، توصیه می‌کنیم این مقاله را مطالعه کنند.

وضعیت ازدواج محجورین

قبل از پاسخ به این سوال که در صورت انجام عقد، وضعیت ازدواج محجورین چگونه خواهد بود؟ لازم است ابتدا وضعیت حقوقی قراردادهای محجورین که ممکن است عقد ازدواج نیز یکی از آنها باشد را بررسی کنیم و سپس به این سوال که وضعیت ازدواج محجورین در صورت انجام عقد ازدواج به چه شکل است، پاسخ دهیم.

قانونگذار در قسمت 210 قانون مدنی مقرر می‌کند که "برای انجام معامله، افراد باید اهلیت لازم را داشته باشند.
" بنابراین، امکان انجام معامله بدون داشتن اهلیت قانونی وجود ندارد و باعث عدم اعتبار و لغو قرارداد خواهد شد.
همچنین، طبق ماده 211 قانون مدنی "برای داشتن اهلیت حقوقی، افراد باید بالغ، عاقل و رشید باشند.
" طبق این ماده، می‌توان گفت که اهلیت به معنای بودن رشیدانه، دارا بودن عقل و بالوغ است و با این توصیف، افراد محروم بر اساس نوع محرومیت خود، از اهلیت انجام یک یا چند معامله می‌باشند.
وضعیت حقوقی معاملات افراد محروم به شرح زیر است: