برگشت زدن چک ثبت نشده

با تصویب یک قانون جدید، قوانین جدیدی برای صدور چک در نظر گرفته شده است.
این قوانین تغییرات بسیاری در فرایند صدور، انتقال و دریافت چک را به همراه دارد.
حالا برای انجام هر کدام از این عملیات، صادرکننده یا انتقال دهنده چک می بایست آن را در سامانه ثبت کرده و اطلاعات مورد نیاز را در آن وارد نماید.
سپس گیرنده چک باید آن را تأیید کند.

به همین دلیل، اگر چک صیادی، مطابق رویه مقرر در قانون جدید، صادر و تایید نشود، یکی از مشکلاتی که برای گیرنده چنین چکی ایجاد می شود، بحث برگشت زدن آن از سوی بانک می باشد.
حال، اگر گیرنده یک چک ثبت نشده در سامانه را دریافت کرد، این سوال مطرح می شود که آیا اقدام علیه چنین چکی، به طور کلی منتفی بوده یا تحت شرایطی، امکان پذیر می باشد؟ برای حل این مشکل، لازم است تا دارندگان چک های صیادی ثبت نشده، با روش اقدام بر روی این گروه از چک ها آشنا شوند.

لذا، در این مقاله به بررسی یک مشکل مهم در سامانه پرداخت می‌پردازیم.
ابتدا به بررسی وجود "برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده" می‌پردازیم و سعی می‌کنیم به سوال اصلی‌مان، که آیا ممکن است برگشت زدن چکی که در سامانه ثبت نشده امکان‌پذیر است، پاسخ دهیم.
سپس، شرایط لازم برای برگشت زدن این گروه از چک‌های صیادی و نحوه شکایت از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد

با اجرای قانون جدید صدور چک در کشورمان، مشکلات مربوط به کاربرد چک، به ویژه چک های به نام سپرده گذاران، به طور قابل توجهی کاهش یافته و اقتصاد کشور، طبق اعلام بانک مرکزی، با تعداد بیشتری چک های برگشتی مواجه نشده است.

درباره قراردادها و قوانینی که در آنها اصولی برای ثبت و برگشت چک ها تعیین شده است بحث می کنیم.
اما، کمبود آگاهی از این قوانین توسط برخی افراد، برای آنها مشکلاتی را به وجود آورده است.
یکی از این مشکلات، دریافت چک هایی است که در سیستم صیاد ثبت نشده اند.
این مشکل باعث بروز مشکلات متعددی برای دریافت کننده می شود، به ویژه در مورد برگشت چک.
بنابراین، سؤال مطرح می شود که آیا می توان چک ثبت نشده را برگشت داد؟

برای پاسخگویی به سؤالی که آیا می‌توان چک ثبت نشده را برگشت زد و روش شکایت از چک ثبت نشده چگونه است، لازم است قوانین جدید چک را مورد بررسی قرار دهیم.
برخورداری از یک مفهوم واضح و حقوقی در خصوص برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه ضروری است تا بتوانیم به سؤال مذکور به شکل صحیح و قانونی پاسخ دهیم.

با توجه به ماده ۲۱ قانون مذکور، سیستم مورد اشاره باید به گونه‌ای طراحی شود که هرگونه صدور چک مستلزم ثبت هویت صاحب آن، مبلغ و تاریخ موجود در چک برای تشخیص یکتایی آن توسط صادرکننده انجام شود و امکان انتقال چک به شخص دیگر توسط صاحب آن، قبل از تسویه آن، با ثبت هویت شخص جدید برای همان تشخیص یکتایی چک، امکان‌پذیر باشد.

همچنین، بر اساس تبصره یک این بند: در مورد چک‌هایی که پس از دو سال از تاریخ اجرای این قانون صادر می‌شوند، تسویه چک صرفا در سامانه تسویه چک (چکاوک) براساس مبلغ و تاریخی که در سامانه مندرج شده و توسط صاحب چک نهائی، با استفاده از استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد.
در صورت ثبت مالکیت آنها در سامانه صیاد، این چک‌ها مشمول این قانون می‌شوند و در صورت عدم ثبت مالکیت، بانک‌ها ملزم هستند از پرداخت مبلغ آنها خودداری کنند.
.
.

بنابراین، همان طور که مشاهده می‌گردد، طبق قانون جدید صدور چک، برای اعتبارسنجی چک صیادی و اطلاعات مربوطه در آن، صادر کننده باید این اطلاعات را در سامانه صیاد ثبت نماید و گیرنده نیز باید این اطلاعات را تأیید کند تا چک صیادی مورد تأیید قرار گیرد.
در غیر این صورت، بانک‌ها مجاز به پرداخت وجه چک صیادی صادر شده نخواهند بود.

گزینه برگشت زدن چک صیادی بر حسب قانون جدید صدور چک باعث نمی‌شود آن ثبت نشده باشد.
بنابراین، با توجه به این قانون، پرداخت وجه چک صیادی توسط بانک‌ها مجاز نخواهد بود.
در نتیجه، ممکن است در صورت عدم ثبت چک، امکان برگشت زدن آن وجود نداشته باشد.

همچنین، به منظور اجرای مقررات قانونی، و تأکید بر عدم امکان برگشت نشانه‌گذاری نشده چک صیادی، بانک مرکزی، خطوط ارتباطی متعددی را برای صدور اطلاعیه‌ها فعال کرده است.
برطبق این اطلاعیه‌ها، چک‌های جدید صیادی با رنگ بنفش تهیه شده‌اند و روی آن‌ها عبارت "لازم است این چک با ثبت در سامانه صیاد صادر، دریافت و انتقال شود" نوشته می‌شود.
این مسئولیت ثبت چک صادرکننده در سامانه صیاد و تأیید آن توسط گیرنده است تا بانک، در صورت لزوم، ترتیب برگشت آن را اقدام نماید.

پس از پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان چک ثبت نشده را برگشت زد یا خیر، در بخش‌های بعد، به توضیح شرایط و روش های برگشت زدن چک می‌پردازیم و به پرسش بعدی نیز پاسخ خواهیم داد که چگونه می‌توان از چک صیادی ثبت نشده شکایت کرد.

شرایط برگشت زدن چک ثبت نشده

با وجود اینکه قانون صدور چک، به این سوال که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد، پاسخ منفی داده و کلیه بانک های کشور را از برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه، منع کرده است، اما به دلیل تعداد زیادی از چک های ثبت نشده در سامانه صیاد که در دست گیرندگان ناآگاه قرار دارند، ضروری است به این موضوع توجه کنیم که آیا برگشت زدن و اقدام علیه این گروه از چک های صیادی به طور کلی حظر شده است یا می توان به شرایط خاصی وابسته به آن ها اقدام نمود؟

متن: برای پاسخ به سؤال مطرح شده، باید توضیح دهیم که عمل برگشت چک صیادی در سامانه صیاد، تحت شرایط خاصی امکان پذیر است که در صورتی که صاحب چک، از صادرکننده یا انتقال دهنده چک تقاضای ثبت آن را در سامانه صیاد داشته باشد، امکان پذیر می‌شود.
در مرحله بعد، صاحب چک باید از طریق بخش تایید در سامانه صیاد، درخواست "تایید چک در سامانه صیاد" را ارسال کند و سپس برای دریافت وجه چک صیادی یا در صورت عدم وجود وجه، برای برگشت آن، به بانک مراجعه نماید.

در صورتی که شرایط دیگری رخ دهد، بانک نمی‌تواند چک صیادی را برگشت دهد و فرد دریافت کننده تنها قادر خواهد بود اقدامات قانونی را بر روی چک انجام دهد و در بخش پایانی این موضوع که شکایت از چک صیادی ثبت نشده است، بررسی دقیق خواهیم کرد.

نحوه برگشت زدن چک ثبت نشده

علاوه بر شرایط موجود، یک مسئله دیگر که به آن توجه می‌شود، مربوط به چک‌هایی است که در سامانه صیاد ثبت نشده‌اند.
حالا به بحث درباره نحوه برگشت دادن این چک‌ها می‌پردازیم.
بنابراین، در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد که چگونه می‌توان چک صیادی ثبت نشده را برگشت داد؟

شکایت از چک صیادی ثبت نشده

در صورتی که صاحب چک صیادی به فردی که چک را صادر یا انتقال داده است مراجعه کند و با پاسخ منفی مواجه شود و امکان ثبت چک در سامانه وجود نداشته باشد، شکایت از این چک نیز منتفی می‌شود.
با توجه به این که امکان برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده است، شکایت کلی از آن هم به صورت منفی در نظر گرفته می‌شود.

در این شرایط، بانک برای اجرای چک و وصول وجه آن و یا اقدام کیفری علیه صادرکننده، بدون صدور گواهی عدم پرداخت چک، حق ندارد.
حتی صاحب چک صیادی نیز نمی‌تواند به هیچ وجه از طریق اجرای ثبت یا مراجع قضایی برای انجام این امور بدون در دست داشتن گواهی عدم پرداخت چک، اقدام نماید.

با توجه به سؤال فوق، به طور کلی باید بگوییم که در صورت عدم ثبت چک در سامانه، امکان برگشت زدن چک ثبت نشده وجود ندارد.
اما این به معنایی نیست که دارنده چک صحت شکایت خود را از بابت سرقت چک از بین می‌برد.
قوانین درخصوص این موضوع قضاوت را به دیگر سازمان‌ها و نهادها می‌سپارد.

در این وضعیت که مراجعه به بانک صادرکننده چک برگشتی ثبت نشده است، مسئله عدم پرداخت چک منفی شده و امکان دریافت گواهی عدم پرداخت از طرف بانک برای صاحب چک وجود ندارد.
در این شرایط، چک به عنوان یک سند عادی در اختیار صاحب آن قرار می‌گیرد و صاحب چک تنها می‌تواند براساس مقررات اسناد عادی در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی، شکایت خود را در دادگاه صورت دهد.
این موضوع باعث محرومیت صاحب چک از مزایای اسناد تجاری مرتبط با چک می‌شود.