برای مدیریت امور کشوری به صورت متمرکز، نیاز است که کشور به واحدهای مشخصی تقسیم شود تا امور سازماندهی و ارائه خدمات به واحدها به صورت منظم صورت پذیرد. به همین دلیل، در طول تاریخ قوانین مختلفی درباره تقسیمات کشوری ایران تصویب شده است. برای مثال، قانون تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ و قانون تقسیمات کشوری ۱۳۶۲ به عنوان قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری شناخته می‌شود. به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم به بررسی قانون تقسیمات کشوری اعم از قانون تشکیل ایالات و ولایات، قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران مصوب ۱۳۱۶ و قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب ۱۳۶۲ بپردازیم.

قانون تشکیل ایالات و ولایات

تاریخچه تقسیمات کشوری ایران از گذشته تا به امروز تغییرات متعددی را پشت سر گذاشته است. در قانون اساسی مشروطه، حدود مرزهای کشور ایران و استان‌ها و ولایات و بخش‌ها ثابت است مگر با تصویب یک قانون. در نتیجه، در سال ۱۳۲۵ هجری قمری، قانون اولیه مربوط به تقسیمات کشوری تحت عنوان "قانون تشکیل استان‌ها و ولایات و دستور العمل حکام" تصویب شد. طبق این قانون، کشور ایران به چهار استان یعنی "آذربایجان"، "خراسان"، "فارس"، "کرمان" و "بلوچستان" تقسیم می‌شد. هر استان نیز به چند ولایت و هر ولایت به چند بخش و هر بخش به چند ناحیه تقسیم می‌شد. برای آشنایی بیشتر با "قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران"، جهت کلیک کنید.

قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران 1316

پس از این، یک قانون دیگر درباره تقسیمات کشوری تحت عنوان "قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران" در آذر ماه سال 1316 تصویب شد. این قانون بر اساس آن، برای نخستین بار، ایران به استان‌ها، شهرستان‌ها و بخش‌ها تقسیم شد که ظاهری جدید داشت. بر اساس این قانون، تعداد استان‌های کشور به ده عدد رسید و به چهل شهرستان تقسیم شد. مسئولان مناطق مذکور نیز عناوینی مانند استاندار و فرماندار به خود گرفتند.

این قانون می‌تواند تأثیرات و تغییرات بزرگی در ساختار و سازمان‌دهی کشور داشته باشد و نقشی بسیار مهم در توسعه و پیشرفت مناطق مختلف ایران ایفا کند.

توجه: تقسیم بندی های مشخص شده در این قانون به منظور بهبود هماهنگی و مدیریت مناطق مختلف و نیز ارائه خدمات عمومی و اجتماعی بهتر برای شهروندان صورت گرفته است.

قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 1362

بعد از تصویب قانون تقسیمات کشوری سال ۱۳۱۶، قانون دیگری در خصوص تقسیمات کشوری به تصویب رسید که به نام قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری شناخته می‌شود. این قانون در تیر ماه سال ۱۳۶۲ تصویب شد و در حال حاضر قابل اجرا است. براساس این قانون، تقسیمات کشوری ایران شامل روستا، دهستان، شهر، بخش، شهرستان و استان می‌شود. جمعیت هر یک از این واحدهای تقسیماتی نیز در این قانون مشخص شده است. این قانون در سال‌های بعد از تصویب آن، یعنی در سال‌های ۷۹ و ۸۹، اصلاح و بازنگری شده و به عنوان قانون تقسیمات کشوری سال ۱۳۸۹ شناخته می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد واحدهای تقسیمات کشوری ایران به ترتیب و برای مشاهده متن قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، می‌توانید کلیک کنید.