ارکان انجمن های صنفی کارگری و کارفرمایی

انجمن های صنفی، همانند دیگر موسسات حقوقی خصوصی، دارای سه بخش اصلی است که شامل مجمع عمومی (بعنوان تصمیم گیرنده)، هیئت مدیره (بعنوان رکن اجرایی) و بازرسان (بعنوان رکن نظارتی) هستند.
قانون کار به طور واضح به ساختار یا تشکیل انجمن های صنفی کارگری و کارفرمایی ارجاعی نمی‌کند و نحوه سازماندهی آنها را مشخص نمی‌کند.

با این وجود، ماده 8 آیین‌نامه جمعیت‌های حرفه‌ای، با اشاره به اجزای مطرح شده برای انجمن‌های حرفه‌ای، در تبصره خود راجع به شکل‌گیری مجمع عمومی و حدود وظایف و اختیارات هیئت‌ مدیره و بازرسان را به اساس‌نامه انجمن منتقل می‌کند.
همینطور در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی اجزای مهم جمعیت‌های حرفه‌ای کارگری و کارفرمایی بپردازیم و این اجزا را مطابق با اساس‌نامه نمونه تدوین شده توسط وزارت کار و امور اجتماعی بررسی نماییم.

مجمع عمومی انجمن های صنفی

تشکیلات عالی بالاترین سطح سازمانی در انجمن صنفی کارگری و کارفرمایی است.
این تشکیلات توسط اعضای واقعی انجمن تشکیل می‌شود و دارای دو نوع جلسه عادی و فوق‌العاده است.
جلسات عادی تشکیل می‌شود با دعوت هیأت مدیره یا بازرسان و در صورت عدم حضور آن‌ها، تشکیل می‌شود به پیشنهاد یک سوم اعضا و به شرط حضور نصف بعلاوه یک نفر.
اگر حداقل تعداد اعضا برای تشکیل جلسه حاضر نشود، در مرحله دوم، تشکیل جلسه را باید تا ۱۵ روز دیگر با حداقل یک سوم اعضا تکرار کرد.

تاکید می‌شود که تصمیمات مجمع عمومی انجمن‌های صنفی با آراء حداقل نصف عضوان حاضر معتبر است.
وظایف مجمع عمومی شامل تصویب اساسنامه، بررسی گزارش هیأت مدیره و بازرسان، تصویب تراز مالی انجمن، انتخاب اعضای هیأت مدیره و بازرسان، تعیین خط مشی انجمن، تصمیم‌گیری در مورد همکاری و ائتلاف با سایر تشکل‌ها و به طور کلی تدوین و اخذ تصمیمات بر اساس دستور جلسات است.

تشکیل مجمع عمومی فوق العاده انجمن صنفی، به دعوت هیأت مدیره یا بازرسان و با تقاضای کتبی حداقل یک سوم از اعضا صورت می‌گیرد.
حداقل دو سوم اعضاء برای حضور در جلسات این مجمع لازم است.
در صورتی که در بار اول حد نصاب به دست نیاید، بار دوم با آراء حداقل نصف بعلاوه یک اعضا رسمیت می‌یابد و بین دو جلسه یک فاصله 15 روزی قرار می‌گیرد.
تصمیمات این مجمع با حضور حداقل سه چهارم از آراء حاضرین معتبر است.
این مجمع اختیارات زیر را دارا است:1.
تصویب تغییرات قانونی: مجمع عمومی فوق العاده برای تصویب تغییرات و بهبود قوانین و مقررات انجمن صنفی صلاحیت دارد.
2.
تعیین سیاست‌ها و برنامه‌ها: مجمع عمومی فوق العاده می‌تواند سیاست‌ها و برنامه‌های عمومی انجمن صنفی را تعیین نماید.
3.
انتخاب هیأت مدیره: مجمع عمومی فوق العاده صلاحیت انتخاب هیأت مدیره را دارد و می‌تواند اعضای جدید را برای انجام وظایف مدیریتی انتخاب کند.
4.
تصویب بودجه: مجمع عمومی فوق العاده مسئول تصویب بودجه سالیانه انجمن صنفی است و می‌تواند برنامه‌ها و پروژه‌های مالی مرتبط را تایید کند.
5.
تعیین حقوق و مزایا: مجمع عمومی فوق العاده صلاحیت تعیین حقوق و مزایای اعضای انجمن صنفی را دارد.
6.
تصمیم‌گیری در مورد رفع عضویت: مجمع عمومی فوق العاده می‌تواند تصمیم‌گیری در مورد رفع عضویت از انجمن صنفی را صورت دهد.
7.
موارد دیگر: مجمع عمومی فوق العاده می‌تواند در موارد دیگر و بر اساس مصلحت عمومی تصمیم بگیرد.

تغییر و اصلاح اساسنامهقابلیت تغییر و اصلاح اساسنامه یکی از ویژگی‌های مهم در هر سازمان است.
اساسنامه، سندی حقوقی است که بر اساس آن، سازمان تشکیل می‌شود و قوانین و مقرراتی که عملکرد و امور مربوط به آن را تعیین می‌کند، در آن ثبت می‌شود.
به منظور تغییر و بهبود اساسنامه، اقداماتی مانند تغییر مقررات، افزودن یا حذف بخش‌ها، و به روزرسانی قوانین ممکن است صورت گیرد.
این تغییرات می‌تواند به تکامل سازمان و سازگاری با تغییرات جدید در محیط کسب‌وکار کمک کند.
برای اعمال تغییرات در اساسنامه، نیاز به رعایت رویه‌ها و قوانین مقرر است.
معمولاً این تغییرات باید به تأیید هیأت مدیره یا مجمع عمومی سازمان برسد و پس از تصویب جلب نظر قوه قضاییه قرار می‌گیرد.
برای اصلاح اساسنامه، ابتدا نیاز به تدوین طرح اصلاح دارید.
در این طرح، نقاط قوت و ضعف اساسنامه فعلی بررسی می‌شود و اصلاحات پیشنهادی جهت بهبود ارائه می‌شوند.
سپس طرح اصلاح به شورای راهبری سازمان ارائه می‌شود و نهایتاً با پذیرش صورت می‌گیرد.
اصلاح اساسنامه با هدف بهبود عملکرد سازمان و ایجاد انطباق با نیازها و چالش‌های جدید در حوزه فعالیت، اقدامی ضروری و اهمیت‌دار است.
با تغییر و اصلاح اساسنامه، سازمان می‌تواند بهبودی چشمگیر در عملکرد و موفقیت خود را تجربه کند.

تعیین‌کردن عزل افراد مستقل و اجتماعی در هیئت مدیره و بازرسان بخصوصیت بسیار حائز اهمیت است.
این اقدام سبب می‌شود که هر عضو به عنوان یک فرد منفرد در دستگاه تصمیم‌گیری و وظایفش اثرگذار باشد و در ضمن، تعاملات اجتماعی و همکاری با دیگر اعضا متقاضی سازمان را تقویت کند.
تفاوت دیدگاه‌ها و دانش‌های مختلف در هیأت مدیره و بازرسان در نتیجهٔ تبادل نظرهای سازنده بین اعضا، بهبودی روزافزون در روند تصمیم‌گیری‌ها و بهره‌وری سازمان را به همراه خواهد داشت.
در واقع، عزل انفرادی و اجتماعی تضمین‌کنندهٔ کارآیی و عملکرد بهتر هیأت مدیره و بازرسان است.

تغییر و تصویب میزان ورودیه و حق عضویت ماهانه اعضا برای مجمع عمومی؛

تعیین مکان مرکز اصلی و تصویب تغییر آنتعیین مکان مرکز اصلی و تصویب تغییر آن قابل تصویب و اجرا است در صورتی که اقدام به تعیین مکان مرکز اصلی یا تغییر آن نیاز باشد.
تصمیم گیری و تایید این امر بستگی به شرایط و موارد مربوطه دارد.

۵ - تصویب اتحاد با کانون یا پایان دادن به همکاری با کانون و یا انجمن‌های دیگر؛

۶- انحلال انجمن صنفی و انتخاب هیأت مدیره تصفیه.

علاوه بر مجامع عمومی روزمره و فوق‌العاده، شورای اداری و بازرسان نیز می‌توانند در شرایط ضروری، مجمع عمومی روزمره را دعوت کنند که صلاحیت آن مشابه مجمع عمومی روزمره است.

هیأت مدیره انجمن های صنفی

هیئت مدیره به عنوان رکن اجرایی انجمن‌های صنفی، مسئول اداره امور انجمن صنفی کاروکارگری یا کارفرمایی و حفظ حقوق و منافع مشروع قانونی اعضاء آن می‌باشد.
اعضای هیئت مدیره، که با رای مخفی اکثریت حاضران انتخاب می‌شوند، باید شرایط عمومی همچون تابعیت ایران، تدین به یکی از ادیان رسمی کشور، شاغل بودن در کارگاه و صنعت یا حرفه مربوطه، عضویت در انجمن، عدم محکومیت کیفری موثر، حداقل سابقه کار و حداقل تحصیلات لازم برای انجام مدیریت را داشته باشند.

تشکیلات مدیریتی، به محض انتخاب، باید یک رئیس، یک نایب رئیس، و یک خزانه‌دار را از بین اعضای خود انتخاب کند.
اعضای هیئت مدیره انجمن‌های صنفی کارگری، به علت نقش حیاتی که در مدیریت و رهبری انجمن دارند، و به تبع آن فعالیت‌هایی که برای بهره‌وری از کارگران انجام می‌دهند، ممکن است با فشار مواجه شوند و اخراج شوند.
به‌منظور مقابله با این امر احتمالی، بند 28 قانون کار حمایت از نمایندگان قانونی کارگران را تضمین می‌کند و تأکید می‌کند که این نمایندگان بايد قبل از اعلام نظر هر گونه هیئت تشخیص و حل اختلاف، همچنان به کار خود ادامه دهند.

بازرسان انجمن های صنفی

گروه سومین رکن انجمن صنفی کارگری و یا کارفرمایی، با نام "بازرسان" است.
این گروه توسط مجمع عمومی انجمن های صنفی انتخاب می شود و وظیفه آنها نظارت بر فعالیت هیأت مدیره است.
قانوناً، بازرسان باید نتایج فعالیت‌های خود را سالانه به مجمع عمومی انجمن صنفی گزارش دهند.
بنابراین، بازرسان به عنوان یکی از ارکان مهم انجمن های صنفی، نقش مهمی در حفظ سلامت عملکرد این انجمن ها ایفا خواهند کرد.