پرونده شخصیت متهم

بعد از انجام یک جنایت، اولین اقدام مهم در روند تحقیقات اولیه، دستگیری مظنون و استجواب وی است.
در این مرحله، بازجو مکلف است تمام حقوق مربوط به مظنون را رعایت کند؛ از جمله اطلاع دادن به وی در مورد اتهامات و آگاه ساختن او از این نکته که باید مراقب بیانات خود باشد.
بنابراین، می توان گفت که یکی از وظایف مهم بازجو، رعایت اصولی است که باید در هنگام استجواب مظنون رعایت شود.

دلیل اصلی برای اهمیت حفظ حقوق متهمان در زمان دادرسی کیفری، عدم اثبات جرم متهمان است.
تا زمان اثبات گناه متهم، حقوق و دفاع او باید محفوظ بماند.
یکی از راه‌هایی که برای حفظ حقوق متهمان و شناخت بهتر آن‌ها مطرح می‌شود، استفاده از "پرونده شخصیت متهم در آیین دادرسی کیفری" است.
در این زمینه، قانونگذار جرائمی را که پرونده شخصیت در آن الزامی است، تعیین کرده است و بازپرس نیز باید از این موضوع پیروی کند.

در این مقاله، ما قصد داریم درباره مفهوم "پرونده شخصیت متهم" و قوانین تشکیل آن در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ بیان کنیم.
همچنین، جرائمی که نیاز به تشکیل پرونده شخصیت دارند را بررسی کرده و مواردی که در نمونه پرونده شخصیت متهم وجود دارد را توضیح خواهیم داد.

پرونده شخصیت متهم چیست

'ملف شخصی متهم'، یکی از ابتکارات قانون آیین دادرسی کیفری سال ۹۲ است که در برخی از جرایم مهم، به صورت واجب، باید تشکیل شود.
این ملف، با توجه به دیدگاه‌های جرم‌شناسی، به حوزهٔ آیین دادرسی کیفری ایران راه یافته است و هدف آن، بیشتر شناختن متهم، وضعیت روانی، اجتماعی و به طور کلی، سوابق زندگی و تأثیر آنها در ارتکاب جرم است.

مواردی که برای تشکیل این پرونده ضروری هستند و نحوه تشکیل آن و شامل آن در نمونه پرونده شخصیت متهم، در قانون آیین دادرسی کیفری تعیین شده است که در ادامه به صورت دقیق و کامل درباره این موارد توضیح می‌دهیم.
افراد علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر درباره حقوق متهم در دعاوی کیفری می‌توانند با مطالعه مقاله زیر در این زمینه مشغول به فعالیت شوند.

تشکیل پرونده شخصیت متهم در قانون آیین دادرسی کیفری 1392

نحوه تشکیل پرونده شخصیت متهم در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، در دو ماده از مواد این قانون، یعنی مواد ۲۰۳ و ۲۸۶، مورد پیش‌بینی قرار گرفته است.
در این بخش، به بررسی مسئله نحوه تشکیل پرونده شخصیت متهم در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ می‌پردازیم.
برای اینکه این مسئله را بررسی کنیم، باید به ماده ۲۰۳ این قانون مراجعه کنیم.
این ماده تعیین می‌کند:

برمبنای این ماده، می توان گفت که روند تشکیل پرونده شخصیت متهم براساس قانون آیین دادرسی کیفری سال ۱۳۹۲ به شرح زیر است: ابتدا، بازپرس در حین تشکیل پرونده جنایی، درخواست می‌کند تا پرونده شخصیت متهم نیز تشکیل شود.
سپس، این درخواست به واحد مددکاری اجتماعی دادگستری ارجاع می‌شود و مددکار درجزئیات مادی، خانوادگی و اجتماعی متهم در پرونده نیکو کاری می‌نماید.
همچنین، پس از ارجاع متهم به واحد پزشکی قانونی و روانپزشکی، گزارشات پزشکی و روانپزشکی متهم نیز در پرونده درج می‌شود.
باید توجه داشت که استفاده از تگ‌های html مانند strong و em برای ابراز تأکید و تغییر در تنظیمات قابلیت خواندن متن استفاده می‌شود و تغییری در معنا و مفهوم جملات ایجاد نمی‌کند.

جرائمی که تشکیل پرونده شخصیت در آنها الزامی است

قانونگذار، فقط در برخی از جرائم، تشکیل پرونده شخصیت متهم را الزامی می‌داند و این جرائم را در قانون آیین دادرسی کیفری، به‌ویژه در مواد 203 و 286 این قانون، پیش‌بینی کرده است.
بنابراین، در این دو ماده، جرائمی که تشکیل پرونده شخصیت متهم در آنها الزامی است، عبارتند از:۱.
جرائمی که برای آنها مجازات زندانی سه سال یا بیشتر تعیین شده است.
۲.
جرائمی که منجر به اجرای حبس شش ماه یا بیشتر می‌شوند.
۳.
جرائمی که دارای طرح و تدبیر و سازمان‌یافتگی باشند و همچنین طبق ماده 286 قانون آیین دادرسی کیفری، باعث ایجاد خطر جدی برای امنیت عمومی و نظام عدالت باشند.

جرائمی که مستوجب سلب حیات هستند

جرائمی که شدیداً مجازات قطع عضو را به همراه دارند.

جرائمی که مستوجب حبس ابد هستند: