دعوای الزام به تمکین شوهر

زمانی که یک زوج راهی قرارداد ازدواج می‌شوند و با یکدیگر عروسی می‌کنند، مسئولیت‌هایی بر عهده می‌گیرند که باید به صورت متقابل انجام داده شود.
یکی از این وظایف متقابل، تمکین است.
تمکین در اصطلاح حقوقی به معنای اطاعت و ملزم شدن است و یک لغت عام است که برای هر شخص قابل استفاده است.
در اینجا، منظور از تمکین، تعامل و هماهنگی زن با شوهر در زندگی مشترک است.
همانطور که ذکر شد، الزام به تمکین فقط به عنوان وظیفه زن در نظر گرفته نشود و عمل خوبی نیز محسوب می‌شود که مرد در طول زندگی با همسر خود حسن معاشرت و بر طرف کردن نیازهای او را به نوعی تمکین می‌دهد.
این البته خوشبختانه در قوانین جاری ما تدابیری برای تخصیص تمکین از طرف مرد نیز گنجانده شده است.
در این مقاله، ابتدا به توضیح مختصری درباره تمکین از طرف مرد می‌پردازیم و سپس به بررسی ادعای الزام به تمکین شوهر می‌پردازیم.

تمکین از طرف مرد

همانگونه که در مقدمه اشاره شد، در قوانین جاری کشور ما، به ویژه در قانون مدنی، مفهوم "تمکین" در اصل به معنای "تایید و حمایت زن از شوهر" است.
بر این اساس، در عقد دائم، زن متعهد است که همسر خود را تمکین کند.
اما معنای دقیق تمکین به دو دسته "تمکین عام" و "تمکین خاص" تقسیم می‌شود و هرکدام به طور جداگانه بررسی می‌شوند.
تمکین عام بیشتر مربوط به امور کلی زندگی مشترک و اطاعت از شوهر است، در حالی که تمکین خاص به روابط زناشویی بین زوجین اشاره دارد.
به همین مناسبت، تمکین از شوهر بر عهده زنان قرار دارد و مردان مسئولیت خاصی در این زمینه ندارند.
اما این نظریه قابل انتقاد است، زیرا عقد نکاح هر دو طرف را متعهد به اموری می‌کند که تخطی از آنها ممکن نیست.
البته باید توجه داشت که در موارد خاصی که زن مجاز به عدم تمکین است، نمی‌توان او را به تمکین الزام کرد.

بااین‌حال، طبق قوانین حقوق مدنی، شوهر نیز باید نقش فعالی در زندگی مشترک با همسرش داشته باشد.
او باید به همسرش احترام بگذارد و در تقویت و ارتقای مبانی زندگی خانوادگی با همسرش همکاری و تعامل کند.
به همین دلیل، اگر مرد از انجام وظایف مشترک خود انکار کند، هیچ دلیلی وجود ندارد که از توجیه خدمات مدنی او صرف نظر شود.
زیرا در این شرایط، زندگی خانوادگی و زندگی مشترک زوجین با مشکلاتی روبرو خواهد شد که ترمیم آن‌ها غیرممکن خواهد بود.
اما باید توجه داشت که در بسیاری از دادگاه‌ها، تمکین از طرف زن بیشتر مورد تأیید است و تمکین از طرف مرد یا ازطرف شوهر معنای مشابهی نخواهد داشت.
به عبارت دیگر، مرد فقط موظف است که در صورت تمکین از طرف همسرش، به او نفقه بدهد.

دعوای الزام به تمکین شوهر

در بخش قبل، به بررسی تعریف و اهمیت الزام به تمکین مرد در قوانین پرداخته شد و در یک مقاله جداگانه، به بررسی نقش دادگاه در دعوای الزام به تمکین اشاره شد؛ اما در این بخش، می‌خواهیم با توجه به توضیحات قبلی، به بررسی موضوع الزام به تمکین همسر در قانون مدنی و امکان ارائه درخواست الزام به تمکین توسط همسر در دادگاه بپردازیم و آن را تحلیل و بررسی کنیم.

با توجه به تفسیر و تعبیری که از واژه "تمکین" در قانون صورت می‌گیرد، عموماً تمکین مرد نسبت به زن معنایی ندارد و اگر زن در دادگاه خواسته‌ی الزام به تمکین مرد را مطرح کند، محکوم به رد می‌شود.
با این حال، هرچند الزام به تمکین شوهر تحت این عنوان غیرممکن است، همسر راهکارهایی در این خصوص خواهد داشت که تا حد زیادی درباره الزام به تمکین مرد مفید خواهند بود.
به عنوان مثال، در مراحل قرارداد دائم مرد ملزم است تا هزینه‌ی همسر خود را تأمین کند.
حال اگر مرد از پرداخت هزینه به زن امتناع کند، همسر می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست مطالبه هزینه را داشته باشد.
همچنین، در صورتی که مرد زن را از خانه مشترک بیرون کرده و از زندگی مشترک با او امتناع کرده باشد، همسر این امکان را خواهد داشت که به جرم ترک انفاق از شوهر خود شکایت کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره اثبات عدم تمکین مرد، بر روی لینک کلیک کنید.

در صورتی که زن به تنهایی از زندگی مشترک خانوادگی جدا شده باشد، می‌تواند ادعا کند که به دلایلی عسر و حرج در رابطه با تمکین از طرف شوهر دارد.
در این صورت، قاضی با توجه به شرایط و تمکین شوهر، ممکن است حکم طلاق زن را صادر کند.
به همین دلیل، توصیه می‌شود زن با استفاده از راهکارهای موجود و مناسب، مانند درخواست نفقه یا حق طلاق، بجای اصرار بر تمکین شوهر، از مزایای دیگری بهره‌مند شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، پیشنهاد می‌شود مقاله "الزام به تمکین زوجه" را مطالعه کنید.