سرقت از محل کار

متأسفانه با گسترش انحرافات اجتماعی و اقتصادی در جامعه، جرائم نیز به شدت افزایش می‌یابد، و یکی از مثال‌های بارز آن سرقت و دزدی است که انواع و اقسام مختلفی دارد.
در قوانین مربوط به مجازات‌های اسلامی، انواع و اقسام سرقت به‌طور جداگانه مورد تعریف قرار گرفته است و هر کدام از این اقسام، بسته به شدت و خطورت سرقت و شرایط جنایتکار، مجازات متفاوتی در پی خواهند داشت.

یکی از نوع‌های گوناگون سرقت محسوب می‌شود.
سرقت از سر کار به معنای دزدی یا ربودن مال از محل کار است.
شاید بپرسید چه جرمی دارد و چه مجازاتی دارد.
صاحب کار چگونه می‌تواند این جرم را اثبات کند و روند پیگیری سرقت از محل کار چگونه است؟

برای پاسخگویی به این سؤالات، بایستی در ابتدا مباحث زیر را بررسی کنیم: سرقت از محل کار بازخواست، تنبیهات مرتبط با جرم سرقت از محل کار، روش‌های اثبات سرقت از محل کار، فرآیند رصد و پیگیری سرقت از محل کار و روش‌های رسیدگی به جرم سرقت از محل کار.

جرم سرقت از محل کار

در قانون جرم و مجازات اسلامی، مفادی درباره "سرقت و دزدی" گزارش شده‌اند.
به‌علاوه، بسته به نوع سرقت، مجازات‌های مختلفی در نظر گرفته شده‌اند.
انواع سرقت شامل "سرقت حدی" و "سرقت تعزیری" است که مجازات سرقت حدی در اسلام تعیین شده است، اما مجازات سرقت‌های تعزیری در محدوده‌های قانونی توسط قاضی تعیین می‌شود.

در حقیقت، یکی از مسائل مهمی که باید به آن توجه کنیم، پاسخدهی به این پرسش است که "چه مرادی از جرم سرقت یا دزدی از محل کار است" و این جنایت بر اساس قوانین چه عواقبی به همراه دارد؟ به طور ساده، اگر فردی که در یکی از مکان‌های مرتبط با کار (مانند کارگاه، کارخانه، انبار یا فروشگاه) در حال انجام فعالیت حرفه‌ای است، بدون مجوز مالک آن محل، به سرقت از آنجا باشد، متهم به ارتکاب جرم سرقت یا دزدی از محل کار محسوب می شود.

در مواردی که یک کارگر ادعا می‌کند که از محل کار یا سازمانی که در آن مشغول است، دزدی کرده است، عموماً بحثی مطرح می‌شود که آیا او می‌تواند در عین حقوق خود را ادعا کرده و پاداشی بگیرد؟ در این شرایط، به دلیل اثبات سرقت، بهتر است که افراد بدون دستور از کارخانه خود را ترک نکنند تا به عنوان یک دزد متهم نشوند.
برای رسیدگی به این موضوع، بهتر است که به صورت قانونی از طریق مراجع قضایی یا نظامی به شکایت از صاحب کار بپردازند.

در استاد خامنه‌ای قانون نوشته شده است که در فصل پنج، ماده 656، سرقت از محل کار توسط کارگر به عنوان جرمی در نظر گرفته شده است.
طبق این ماده، اگر سارق کسی شاغل باشد و از مالک خود یا مال دیگری در منزل او یا در منزل دیگری که مالک به آنجا رفته باشد یا از شاگرد یا کارگر در محلی که معمولا محل کار وی است مانند خانه، دکان، کارگاه، کارخانه یا انبار سرقت کند، تحت مجازات این ماده قرار می‌گیرد.

"توجه کنید که به طور قانونی، علاوه بر تنبیه، در هر نوع سرقت، از جمله سرقت از خانه، فرد مقتدر باید به بازگرداندن مال مسروقه اقدام کند و در واقع اموالی را که سرقت کرده است به صاحبان خود بازگرداند.
"

مجازات جرم سرقت از محل کار

در قسمت قبل، بحثی دربارهٔ سرقت از محل کار توسط کارگر یا شاگرد داشتیم و اشاره کردیم که در بند 5 ماده 656 قانون مجازات اسلامی به این جرم پرداخته شده است.
اما سوالی که مطرح می‌شود این است که به چه شکلی این جرم تحت مجازات قرار می‌گیرد؟ در صورتی که شاگرد یا کارگر از محل کار خود اعم از دکان، مغازه، کارخانه یا انبار اموالی را سرقت کرده باشد، مجازاتی وجود خواهد داشت که باید از آن آگاه باشد.
مجازاتهایی که برای این جرم قرار داده شده است عبارتند از:- جرم اول: در صورت سرقت کمتر از ۳۰ هزار تومان، مجازات قانونی در این باره وجود ندارد ولی اگر صاحب محل کار شکایت کند، ضمن پلمپ محل و اخراج از کار، در صورت تائید به کیفرخواهی مراجعه خواهد کرد و محکوم به جرم سارق قرار خواهد گرفت.
- جرم دوم: در صورت سرقت بیش از ۳۰ هزار تومان، نیز اختلافی نخواهد داشت.
صاحب محل کار، در صورت تمایل، شکایت خود را به پلیس اعلام می‌کند و پس از بررسی‌های لازم، مُتُهَم به پلیس تحویل داده خواهد شد.
سپس با استفاده از شواهد و مدارک، محاکمه برپا خواهد شد و در صورت تایید، مجازات قانونی برای سارق اعمال خواهد شد.

بر اساس بند 656 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که یک عمل سرقت، مشمول حد سرقت نباشد و حداقل یکی از شرایط ارائه شده در این بند را داشته باشد، فرد یا اشخاص متخلف به مجازات حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهند شد.
در اینجا، بند ۵ این بند مربوط به سرقت از محل کار است.
بنابراین، می‌توان گفت که در مورد جرم دزدی از محل کار، قاضی می‌تواند حبس از شش ماه تا سه سال و تا ۷۴ ضربه شلاق را به عنوان مجازات تعیین کند؛ زیرا این عمل به عنوان سرقت تعزیری شناخته می‌شود.

معلوم است که سرقت تعزیری به این خاطر با مجازات نسبتا شدیدی همراه است که در رابطه‌ای که بین کارگر و کارفرما شکل می‌گیرد، بر اعتماد تکیه دارد.
کارگران متوجه جزییات مربوط به اموال مسروقه و محل کار خود هستند، لذا آسانتر از دیگران می‌توانند به سرقت بپردازند.
بر این اساس قانونگذار، جرم دزدی توسط کارگر از محل کار و همچنین دزدی از خانه توسط مستخدم را به طور جداگانه مجازات کرده است.

لازم به ذکر است که برخی اقدامات از محل کار می‌تواند در ارتباط با اعتماد میان کارفرما و کارگر به عنوان جرم‌آور مورد نظر قرار گیرد.
مثلاً زمانی که کارفرما مالی را در امانت به کارگر خود سپرده باشد و کارگر از این امانت سوء استفاده کند، این عمل در علاوه بر سرقت از محل کار، به عنوان جرم خیانت در امانت نیز شناخته می‌شود.
در صورت تمایل برای آشنایی بیشتر با این شرایط خاص، توصیه می‌شود مقاله زیر را مطالعه نمایید:مقاله مورد نظر

نحوه اثبات سرقت از محل کار

در قسمت قبل، ما در مورد "حکم و مجازات سرقت و دزدی از محل کار توسط کارگران" صحبت کرده بودیم.
اما همانند سایر انواع سرقت‌ها، مثل سرقت طلا از خانه، اثبات سرقت نیز یک موضوع بسیار مهم است که شاکی باید به آن توجه کند.
همچنین، اگر شاکی بی‌گناه است، باید با توجه به نحوه اثبات سرقت در محل کار که توسط شاکی ارائه می‌شود، از خود دفاع نماید.

بطور کلی، روش‌های اثبات سرقت یا دزدی از محل کار همانند سایر اقسام سرقت است.
برای ثابت کردن این جرم می‌توان از دلایل مختلفی مانند اعتراف سارق یا شهادت شاهدان یا افراد آگاه، استناد کرد.
همچنین شاکی می‌تواند با ارائه مدارک و شواهدی مانند فیلم‌های دوربین مداربسته، سرقت از محل کار را ثابت کند.
با استناد به این مدارک و شواهد، قاضی قادر است به وجود سرقت از محل کار پی ببرد.

ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که براساس قانون و طبق اصل برائت، مسئول شکایت موظف است که برای اثبات سرقت از محل کار اقدام کند تا متهم مورد مجازات قرار گیرد.
در ابتدا، متهم به دزدی از محل کار بر اساس اصل برائت، از اثبات بی‌گناهی خود معاف است.
اگر شاکی دلیل مشخصی برای اثبات سرقت ارائه نکند، شکایت او رد خواهد شد.
ولی هنگامی که شاکی ادله قاطعی ارائه کند، نوبت متهم است که از خود دفاع کند.

به منظور اثبات بی گناهی در اتهام سرقت از محل کار، متهم باید مدارک ارائه شده توسط شاکی را تحت شبهه قرار دهد و صحت آن‌ها را رد کند.
به عنوان مثال، می‌تواند بگوید که شاکی مال مورد سرقت را به او سپرده بوده است یا رضایت داده تا او آن را برداشت کند، یا قبلاً توافقی در این زمینه بین آن‌ها وجود داشته است.
همچنین، صحت فیلم مدعوم یا شهادت شاهد بدون شرایط شرعی نیز قابل استناد است.

برای تأیید سرقت از محل کار، باید سه عامل ضروری در نظر گرفته شود.
این عوامل شامل عامل قانونی (بند 5 ماده 656 قانون مجازات اسلامی)، عامل مادی (هر نوع فعالیتی که منجر به ربودن مال از محل کار شود) و عامل معنوی (داشتن قصد و اراده و برنامه‌ریزی برای سرقت از محل کار) می‌باشند.
در صورت وجود عامل مادی و عامل معنوی، شاکی می‌تواند سرقت را اثبات نموده یا با استناد به عدم وجود این عوامل، بیگناهی اش را ثابت کند.

مراحل پیگیری سرقت از محل کار

زمانی که جرم سرقت از محل کار رخ می‌دهد، شخص متضرر می‌تواند اقدام به شکایت از سارق با حضور حضوری یا از طریق ثبت اینترنتی شکایت کند.
پس از تقدیم مدارک و اثبات ارکان جرم سرقت و دزدی از محل کار، متهم به مجازات قانونی محکوم خواهد شد.
اما یکی از سوالات متداول این است که چگونه مراحل پیگیری سرقت از محل کار صورت می‌گیرد؟

معمولاً در صورتی که سرقت از محل کار رخ دهد، صاحب کار قادر به تشخیص هویت دزد یا سارق نیست و یا حداقل شکوهایی در مورد کارگر خود دارد که بدون تردید به مظنون قرار گرفتن دزدی، بدین معنی است که برای حل این موضوع باید اقدامات قانونی صورت گیرد.
به عبارت دیگر، شاکی باید یک شکواییه کیفری تنظیم کند و به طور خاص، از متهم شکایت کند.
در نتیجه، ابتدا باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کرده و شکواییه از سرقت را طرح کنید.

پس از مشاهده اقداماتی هراس‌انگیز و خشونت‌آمیز، باید تمام اسناد، مدارک و شواهد مهم را که مربوط به این اعمال نادرست است، به شکلی قوی و مؤثر ضمیمه کنیم.
این مواد در ابتدا توسط مراجع حقوقی نظیر دادگاه یا نهادهای انتظامی مورد بررسی و تحقیق قرار می‌گیرند تا پرونده به‌طور کامل تکمیل شود.
مراحل پیگیری و رسیدگی به این موارد را در بخش بعد توضیح می‌دهیم.
بنابراین، برای به‌دست آوردن عدالت و پیگیری این اقدامات نادرست، کافیست شکایت کیفری ثبت کنیم.

به یاد داشته باشید که تنها با داشتن دلایل محکم و مستدل برای اثبات سرقت از محل کار، پیگیری قضایی می‌تواند نتایج مطلوب را به دنبال داشته باشد.
در غیر این صورت، ممکن است پس از رد شکایت در دادگاه، متهم با اتهام تهمت دزدی، شاکی را مورد تمسخر قرار دهد و حق‌وقرار او را تضعیف کند.
رعایت کنید که استفاده از تگ‌های پررنگ و کج‌خط در متن شما تأثیر زیبایی و تاکیدی به مفاهیم است.

نحوه رسیدگی به جرم سرقت از محل کار

پس از اجرای مراحل پیگیری دزدی از محل کار، که به صورت یک طرح شکایتی صورت می‌گیرد، دادسرا موظف است مقدماتی برای بررسی تجاوز به محل کار را آغاز کند.
در این فرآیند، ممکن است از مقامات قضایی مانند پلیس خواسته شود تا بررسی‌های تخصصی برای اثبات سرقت از محل کار را انجام داده و نتایج آن را به دادسرا گزارش کنند.
از این بین می‌توان به انگشت‌نگری برای دزدی اشاره کرد.

سپس دادسرا با توجه به مدارک موجود در پرونده، ممکن است متهم و شاکی را احضار کند تا از آنها در مورد پرونده پرسش‌هایی بپرسد.
در این مرحله، شاکی می بایست مدارک خود را به مقامات دادسرا، مانند بازپرس و دادیار پرونده، ارائه دهد و متهم نیز باید با استناد به موارد قانونی، از خود رفع اتهام کند.

در پایان، اعضای سازمان قضایی در چارچوب گوناگون صورت‌های قرار نهایی سازمان قضایی نتیجهٔ بررسی اولیه خود دربارهٔ پرونده سرقت از جای کار را به صورت یک قرار منع تعقیب (اگر متهم را مجرم ندانند) یا یک قرار ترک تعقیب (با رضایت شاکی پرونده) صادر می‌کنند و یا با صدور رای مجازاتی، قرار جلب برای مراجعه متهم را صادر می‌کنند که در این صورت پرونده از سازمان قضایی به دادگاه منتقل می‌شود.