تعریف ازدواج در قانون و انواع آن

عقد ازدواج یکی از مهم‌ترین تعهداتی است که در جامعه، هر فردی به آن مشغول است.
معنا و تعریف ازدواج، مفهوم عرفی و مفهوم قانونی و حقوقی آن برای اکثر افراد آشنا است.
درقوانین و مقررات مربوط به حقوق خانواده، مانند قانون مدنی یا قانون حمایت از خانواده، عقد ازدواج بیشتر به نام عقد نکاح شناخته می‌شود و معمولاً این نام مطالب آن را در بعد قانونی و حقوقی ازدواج مورد بحث قرار می‌دهد.
اما نکته‌ای که باید گفت، آثار قانونی و حقوقی ازدواج برای زن و شوهر بسیار مهم و حیاتی است که عدم آشنایی با آن می‌تواند منجر به اختلافات فراوانی در روابط زوجین شده و دعاوی خانوادگی‌ای را به دنبال داشته باشد.
همچنین، ازدواج را می‌توان به دو نوع دائمی و موقتی تقسیم کرد که هر کدام دارای تکالیف و آثار خاص خود هستند.
در ادامه این مقاله قصد داریم با بررسی تعریف ازدواج طبق قانون مدنی و بررسی انواع ازدواج مطابق قانون، حقوق و تکالیف زوجین پس از ازدواج را مورد بررسی قرار دهیم.

تعریف ازدواج چیست

علی‌رغم اینکه یکی از مهمترین عقود ضمن زندگی هر فردی با ازدواج است، قانون مدنی یا سایر قوانین مشابه قانون حمایت از خانواده، به‌طوری که حکم ازدواج با دو خواهر را نیز شامل می‌شود، هنوز تعریف دقیقی از ازدواج یا عقد نکاح را ارائه نداده‌اند.
اما در عمل و مطابق با قانون، ازدواج را می‌توان به‌عنوان یه قراردادی در نظر گرفت، که با آن زن و مرد به‌صورت محرم یکدیگر می‌شوند و ازدواج به شکل یک زوجیت بین زوج فراهم می‌شود.
این منجر به برعهده‌دار شدن حقوق و وظایف مهمی در زندگی هر یک از آن دو می‌شود.
هرچند تعریفی که ارائه شد، بیشتر درباره ازدواج دائم و به‌عنوان یک شکل از عقد نکاح است و در ارتباط با ازدواج موقت کمتر کاربرد دارد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی هر دو نوع ازدواج بپردازیم.
ازدواج میان زن و مرد از لحاظ قانونی نیازمند انجام مراحلی است که ثبت ازدواج نیز از مهم‌ترین آنهاست.
علاوه بر این، به وجود شرایط صحت عقد نکاح نیز باید کاملاً توجه کرد که در یک مقاله مستقل به آن پرداخته شده است.

انواع ازدواج در قانون

با تعریفی که از مفهوم "عقد ازدواج" ارائه شده است و آن را به عنوان یک قرارداد در نظر گرفته که خلق و پایهٔ یک رابطهٔ زوجیت بین مرد و زن است و در این قرارداد حقوق و تکالیف متقابل مشتریان وارد می‌شوند، می‌توان ازدواج را به دو نوع کلی تقسیم بندی کرد، ازدواج دائم و ازدواج موقت یا صیغه.
همسان‌سازی قانونی می‌گوید که در ازدواج موقت، این رابطه صرفاً برای مدت زمانی مشخص و معین بوده و تنها در طول آن زمان وجود دارد؛ درحالیکه در ازدواج دائم هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و از پایداری و بقای آن پذیرفته‌شده است.
با این توضیح، شرایط صحت عقد نکاح در این دو نوع ازدواج تا حدودی متفاوت است.

خاتمه ازدواج می‌تواند در انواع مختلف ازدواج تفاوت‌هایی داشته باشد.
به طور کلی، در ازدواج دائم، زوجین تمام به هم پایبند می‌مانند یا به مورد طلاق می‌رسند، یا در صورت رخ دادن یکی از موارد فسخ نکاح، ازدواج آنها فسخ می‌شود.
اما در صورت ازدواج موقت یا صیغه، با پایان یافتن یا انقضای مدت توافق شده در صیغه، ازدواج خود به خود به پایان می‌رسد، مگر آنکه مرد تصمیم به تمدید مدت ازدواج موقت با زن بگیرد و رابطه زوجیت را به پایان برساند.

حقوق و تکالیف زوجین در ازدواج

متوجهیم که ازدواج زن و مرد منجر به بروز حقوق و وظایفی خواهد شد؛ به این معنا که علاوه بر ایجاد حقوق، وظایفی نیز به عهده زوجین قرار خواهد گرفت.
برای مثال، می‌توان به ضرورت تمکین زن در مقابل شوهر اشاره کرد که به معنای پذیرش ریاست شوهر در زندگی مشترک است.
اما به طور معادل، شوهر نیز موظف است هزینه‌های زندگی مشترک را پس از ازدواج با زن تامین کند که این مسئله بار حقوقی ویژه‌ای دارد و در صورت عدم پرداخت نفقه زن، شوهر را با قوانین حقوقی و قانونی روبه‌رو می‌سازد.
همچنین، حین عقد نکاح شوهر مکلف به پرداخت مبلغی به عنوان مهریه نیز شده است که هر زمان پس از ازدواج توسط زن قابل مطالبه خواهد بود.
علاوه بر وظایف مالی مذکور، زوجین به لحاظ قانونی نیز موظف به همکاری و حسن معاشرت با یکدیگر و تأمین نیازهای روحی و جسمی یکدیگر هستند و باید از طریق همکاری و همدلی، راحتی و خوشبختی را برای همدیگر فراهم کنند، که این مسئله در قانون مدنی تحت عنوان معاضدت در تشکیل مبانی خانواده مورد بحث قرار گرفته است.