ترازنامه مالی

یک ترازنامه یک اظهارنامه مالی است که ارتباط بین دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه سهامداران یک شرکت را نشان می‌دهد.
این مجموعه اطلاعات، با استفاده از یک معادله پیچیده، تعادلی بین سمت چپ (مجموع بدهی و حقوق صاحبان سرمایه) و سمت راست (دارایی‌ها) ایجاد می‌کند.
در واقع، مقدار دارایی باید با مجموع سرمایه و بدهی برابری کند.
با این حال، به دلایلی مانند اشتباه در محاسبه یا وارد نمودن اطلاعات نادرست، ممکن است ترازنامه بی‌نظم و ناسازگار باشد.

دانستن مفهوم ترازنامه و عناصر مربوطه برای صاحبان شرکت بسیار حیاتی و کارآمد است.
آنانی که سهام و سودی در یک شرکت دارند نمی‌توانند این نوع مسائل را نادیده بگیرند و باید آنها را یاد بگیرند.
اگر صاحبان شرکت می‌خواهند اطلاعات مالی شرکت خود را بشناسند، باید در مورد مفاهیمی مانند ترازنامه و عناصر تشکیل دهنده آن مطالعه و آگاهی داشته باشند.

در این مقاله، به تشریح مفهوم "ترازنامه مالی" پرداخته شده است.
اجزا و ساختار کامل ترازنامه مالی نیز با جزئیات ذکر شده است و در این راستا یک نمونه ترازنامه مالی به همراه نکات مهم آن ارائه شده است.

ترازنامه مالی چیست؟

ترازنامه به وضعیت مالی یک شرکت در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد.
صورت وضعیت مالی، که شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام است، می‌تواند با استفاده از تگ strong توصیف شود.
در نتیجه، معادله ترازنامه به این صورت است که دارایی‌ها در سمت راست معادله و مجموع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه در سمت چپ معادله ثبت می‌شوند.

صورت وضعیت یا ترازنامه، یک سند مالی است که شرکت ها برای نشان دادن وضعیت مالی خود تهیه می کنند.
در این سند، ارزش دارایی های شرکت شامل ساختمان، ماشین آلات و سایر اموال، و همچنین بدهی ها اعم از وام ها، بهره ها و سایر تعهدات، به طور دقیق ثبت می شود.
ترازنامه می تواند به کمک شرکت های حسابرسی بررسی شود تا صحت و قابل اطمینان بودن آن تأیید شود.

هر سال، هیئت مدیره یک شرکت تجاری گزارشی را در مورد ترازنامه تهیه می‌کند.
این گزارش درباره ترازنامه، قبل از بیست روز از تاریخ برگزاری مجمع عمومی سالیانه، بررسی می‌شود و به بازرسان ارائه می‌شود.
بایستی توجه کرد که ترازنامه شرکت بدون گزارش بازرس، اعتباری ندارد و باید توسط مجمع عمومی سالیانه تصویب شود.

بیشتر مدیران قراردادهای خود را با استناد به صحت ترازنامه و اجزای آن صورت می‌دهند.
دلیل این امر این است که تهیه ترازنامه بسیار ضروری و حیاتی است.
ترازنامه خلاصه‌ای از عملکرد شرکت در سال قبل است و شامل اقداماتی مانند افزایش سرمایه، خرید زمین و سطح بدهی و سودی که به حساب سهامداران واریز می‌شود، است.
ترازنامه‌ها در صورتنامه مالی که در پایان هر سال تهیه می‌شود، شامل اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام، سود و زیان‌ها و اطلاعات مربوط به عملکرد شرکت در دوره مشخصی هستند.
ترازنامه برای مدیران معیاری است که با استناد به آن می‌توانند تصمیمات نهایی خود را اتخاذ کنند و این تصمیمات می‌تواند شامل تخصیص بودجه برای پروژه‌های آینده، تعیین سطح سرمایه‌گذاری و همچنین تحلیل سودآوری شرکت باشد.
همانطور که مشخص است، ترازنامه یک ابزار بسیار قدرتمند است که به مدیران کمک می‌کند تا با دقت و صحت در تصمیم‌گیری های خود عمل کنند.
بنابراین، تهیه و تجزیه و تحلیل ترازنامه در مدیریت شرکت‌ها بسیار ضروری است و می‌تواند بهبود جامعه شرکتی و عملکرد سازمانی را تحت تأثیر قرار دهد.

اجزای ترازنامه مالی چیست؟

ترازنامه مالی یک گزارش است که شامل ارقام تمامی دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه‌ها در یک شرکت است.
هر بخش از این ترازنامه به اجزای کوچکتری تقسیم می‌شود.
این اجزا شامل دارایی‌های جاری و دارایی‌های غیرجاری، بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیرجاری، و حقوق صاحبان سهام می‌باشند.
هرکدام از این بخش‌ها را به طور مختصر توضیح خواهیم داد:

"دارایی‌ها و اجزای آن در سمت راست ترازنامه قرار می‌گیرند؛ این اجزا برای شرکت دارای ارزش هستند.
دارایی‌ها به دو دسته دارایی جاری و دارایی غیرجاری تقسیم می‌شوند.
"

“دارایی جاری” به انواعی اطلاق می‌شود که دارای نقدشوندگی بالا هستند.
این دارایی‌ها ممکن است شامل: وجه نقد، حساب‌های دریافتی، موجودی و پیش‌پرداخت‌ها باشند.

دارایی‌های غیرجاری به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که برای مدت زمانی بیش از یک سال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این دارایی‌ها به دو دستهٔ مشهود و نامشهود تقسیم می‌شوند.
دارایی‌های مشهود شامل زمین، ساختمان و تجهیزات می‌باشند، در حالی که دارایی‌های نامشهود شامل علائم تجاری، سرمایه‌گذاری بلندمدت، تملک و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های وابسته است.

در جنبه چپ ترازنامه، مشتریان ما تراز دارایی‌ها و تراز بدهی‌ها را مشاهده می‌کنند.
تراز بدهی‌ها به دو بخش، یعنی بدهی‌های جاری و بدهی‌های غیرجاری تقسیم می‌شوند.
تراز بدهی‌ها نشان می‌دهد که مربوط به حقوق صاحبان سهام و بدهی‌هایی است که ما در حال حاضر داریم.

بدهی جاری به مجموعه‌ای اشاره دارد که در طول کمتر از یک سال باید پرداخت شود.
این اطلاعات ممکن است شامل حساب های پرداختنی، پیش پرداخت ها و وام های جاری باشد.

بدهی‌های غیرجاری به بدهی‌هایی اطلاق می‌شود که در یک سال یا بیشتر به سررسید خود می‌رسند؛ مانند وام‌های بلندمدت و مزایای پایان خدمت کارمندان.

حقوق سهامداران برابر است با تمامی مالکیت و امتیازهایی که آنها از سهام شرکت بهره‌مند هستند.
این حقوق شامل سود سهامداران و تمامی حقوقی است که آنها در ارتباط با دارایی‌های شرکت دارند.
یعنی می‌توان گفت تفاوت بین بدهی‌های شرکت و دارایی‌های آن نیز در این حقوق قرار دارد.
این حقوق سرمایه‌گذاران با گذشت زمان می‌تواند در حالت صعودی یا نزولی تغییر کند و این تغییرات بستگی به سوددهی یا زیاندهی شرکت دارد.

نمونه ترازنامه مالی

ترازنامه، یک گزارش مهم در هر شرکت است که در پایان سال تهیه و در دسترس افراد کلیدی در شرکت قرار می‌گیرد.
ترازنامه اطلاعاتی را درباره دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه، در یک تاریخ خاص نمایش می‌دهد.
استفاده از ترازنامه و اجزای آن به ما کمک می‌کند تا برای سال بعد تصمیم‌گیری بهتری داشته باشیم.

جهت ساخت ترازنامه حسابداری، لازم است دو ستون ایجاد شود.
یک ستون در سمت راست برای دارایی‌ها و ستون دیگر در سمت چپ برای بدهی‌ها و سرمایه.
در این ترازنامه، مجموع بدهی‌ها و سرمایه در سمت چپ باید با دارایی‌ها در سمت راست برابر باشد.

یک نمونه ترازنامه مالی به صورت زیر به همراه توضیحات ارائه می‌شود:ترازنامه مالی، یک گزارش مالی است که شامل اطلاعات مالی و مالکیت شرکت در یک زمان مشخص است.
این گزارش نشان می‌دهد که چگونه دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در شرکت توزیع شده است.
ترازنامه مالی به دو بخش تقسیم می‌شود: دارایی‌ها و منابع مالی.
دارایی‌ها شامل دارایی‌های جاری (نقد، سهام، بدهی مشتریان و حقوق معوق) و دارایی‌های ثابت (ساختمان‌ها، تجهیزات و ماشین‌آلات) است.
منابع مالی هم عبارتند از حقوق صاحبان سهام و بدهی‌ها (بدهی‌ها به مدت کوتاه و بلند مدت).
ترازنامه مالی یک ابزار مهم برای ارزیابی وضعیت مالی یک شرکت است.
آن درک کمک می‌کند که آیا شرکت دارایی‌های کافی برای پرداخت بدهی‌های خود است یا خیر.
همچنین، ترازنامه مالی تغییراتی که در دارایی‌ها و بدهی‌های یک شرکت در مدت زمان مشخصی رخ می‌دهد را نشان می‌دهد.
در نتیجه، ترازنامه مالی به عنوان یک ابزار حسابداری مهم برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی شرکت به کار می‌رود.

با استفاده از اطلاعات موجود در ترازنامه، می‌توانیم نرخ بازدهی دارایی‌ها و نرخ بازدهی سرمایه‌گذاران را محاسبه کنیم.
همچنین، قادر خواهیم بود جریان نقدینگی و توانایی پرداخت‌ها را تجزیه و تحلیل کنیم.
اما، ترازنامه محدودیت‌هایی دارد که شامل عدم انعکاس ارزش کنونی واحد تجاری، حذف برخی از موارد به دلیل مشکلات اندازه‌گیری و استفاده از تشخیص در تعیین برخی از موارد می‌شود.

ترازنامه در استانداردهای حسابداری، حداقل باید شامل ۱۲ قلم اصلی باشد.
این قلم‌ها عبارتند از: دارایی‌های ثابت مشهود، دارایی‌های ثابت نامشهود، سرمایه‌گذاری‌ها، موجودی مواد و کالا، حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری و اسناد دریافتنی، موجودی نقد، ذخیره‌ی مالیات، حساب‌ها و اسناد پرداختی تجاری و اسناد پرداختی، ذخیره‌ی مزایای پایان خدمت کارکنان، بدهی‌های بلندمدت، سهم اقلیت، سرمایه و اندوخته‌ها.

همچنین که می‌دانیم، به پایان سال حساب‌ها بسته می‌شوند و حسابرسی آنها و تهیه گزارش آن نیازمند زمان زیادی است.
به همین دلیل، شرکت‌ها ترازنامه خود را به تاخیر می‌اندازند و تنها پس از چند هفته از پایان دوره حسابداری، آن را منتشر می‌کنند.
در این فرآیند، تنها فعالیت‌های روزمره و برخی اطلاعات پرتکرار در آن تاریخ منتشر می‌شوند.
این نوع انتشار با تأخیر رویدادهای تعدیلی نامیده می‌شوند.
در این مقاله، برخی نمونه‌های رویدادهای تعدیلی را به اختصار توضیح می‌دهیم.

دارایی های ثابت مشهود می توانند در پایان سال مالی مشخص شوند، به عنوان مثال قیمت خرید یا فروش زمین.
این اتفاق زمانی رخ می دهد که عمل خرید یا فروش پیش از پایان سال انجام شده است.

اموال غیرقابل انتقال: پایش اموال غیرقابل انتقال، مانند حقوق اختراع، پس از پایان سال مالی کاهش دائمی در ارزش دارایی را نشان می‌دهد.

دریافت یک نسخه از صورت‌های مالی یک شرکت که شواهدی را در اختیار ما قرار می‌دهد که ارزش سرمایه‌گذاری بلندمدت در آن شرکت کاهش دائمی داشته است.

مقدار مواد و کالا در دسترس: دریافت فروش بعد از تاریخ ترازنامه مربوط به ارزش خالص فروش موجودی ها.

پیمان‌های بلندمدت با دستیابی به شواهد قابل اعتماد می‌توانند به تخمین‌های صحیحی از سود حاصل از این پیمان‌ها منجر شوند.

بازنگری و توافق مجدد با بدهکاران: از جمله مهمترین مسائلی که در این زمینه مطرح می‌شود، تجدید مذاکره و یافتن راهکاری برای تعیین مجدد میزان بدهی بدهکاران و یا برخورد با ناتوانی بدهکاران در پرداخت بدهی است.
این موضوعات پیچیده و حساسی هستند و نیازمند بررسی دقیق و هماهنگی بین طرفین می‌باشند.
از این رو، استفاده از روش‌های قوی و موثر در این خصوص می‌تواند کمک‌کننده و سازنده باشد.

می توان در گزارش سود سهام، به پرداخت سود سهام توسط شرکت های متعلقه و وابسته به شرکت اصلی اشاره کرد.
این پرداخت ممکن است برای دوره یا دوره های قبل از تاریخ ترازنامه و نمونه آن شرکت اصلی انجام شده باشد یا همزمان با آن.

مالیات: بدست آوردن اطلاعات در مورد نرخ‌های مالیاتی

ادعای خسارت مربوط به دریافت وجه یا تعیین مبلغ قابل دریافت به عنوان خسارت از شرکت‌های بیمه است که در زمان تهیه ترازنامه در مرحله مذاکره قرار داشتند.

موارد کشف شده: نقاط ضعف و تقلباتی که به وجود آوردن صورت‌های مالی بدون اصلاح اقلام مربوطه منجر خواهد شد.

علاوه بر وقوع رویدادهای تعدیلی، اتفاقات غیرتعدیلی نیز رخ می‌دهند که تأثیر آنها به دوران قبل از تاریخ ترازنامه بازمی‌گردد.
این اتفاقات شامل ترکیب واحدهای تجاری، تجدید شرکت یا پیشنهاد آن، عرضه سهام جدید، خرید و فروش دارایی‌های ثابت قابل مشاهده و سرمایه‌گذاری می‌باشد.

نکات مهم درباره ترازنامه مالی

نکته‌ای که در تهیه ترازنامه بسیار حائز اهمیت است، این است که تورم در اعداد آن تأثیری ندارد و ارزش دارایی‌ها به‌روزرسانی نمی‌شوند.
به طور کلی، اعدادی که در ترازنامه مالی ذکر می‌شوند، بر اساس ارزش دفتری ثبت می‌شوند.
به عنوان مثال، اگر یک ماشین در سال ۹۰ با قیمت ۳۰ میلیون تومان خریداری شود، در دفتر حسابداری به همان قیمت ثبت و شناسایی می‌گردد، مگر اینکه در یک دوره مالی دارایی‌ها بازبینی شوند.

همچنین، موارد حیاتی که در تنظیم نمونه ترازنامه شرکت باید رعایت شود، به صورت زیر می‌باشد:-الزامات قانونی و مقررات: حتما باید اطمینان حاصل شود که تمامی قوانین و ضوابط قانونی همچون قانون امور مالیاتی و قوانین حسابداری رعایت شده است.
-دقت در تهیه اسناد مالی: تهیه و نگهداری دقیق اسناد مالی همچون صورت‌های مالی، گزارش‌های مدیریتی و سایر اسناد مربوطه بسیار حیاتی می‌باشد.
-شفافیت در اطلاعات مالی: تمامی اطلاعات مالی باید در دسترس و قابل فهم برای استفاده‌کنندگان قرار گیرد و هیچگونه محدودیت یا نقصانی در دستیابی به اطلاعات مالی بوجود نیاید.
-تدوین سیاست‌ها و روش‌های مناسب: تهیه سیاست‌ها و روش‌های مناسب برای مدیریت ترازنامه شرکت، امری ضروری و اساسی است تا تمامی اقدامات درست و پایدار در جهت بهبود وضعیت مالی انجام گیرد.
-مراقبت از اموال شرکت: حفاظت و نگهداری مناسب از دارایی‌ها و اموال شرکت، جلوگیری از هر گونه سواستفاده و هدر رفت و افزایش کارآمدی است.
-ارزیابی و بازبینی مستمر: تنظیم نمونه ترازنامه شرکت نیازمند ارزیابی و بازبینی مستمر عملکرد مالی و تأیید درستی اسناد و اطلاعات می‌باشد.
-تحلیل و بررسی دقیق مالیاتی: بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل مالیاتی و اجتناب از هر گونه تخلف و تضییع وجوه مالیاتی ضروری است.
-نظارت مستمر: در نهایت، نظارت مستمر و کنترل دقیق بر تمام فرآیندها و عملکردهای مالی شرکت امری حیاتی است.

در نظر گرفتن استهلاک اموال یک عنصر مهم در حسابداری است.
استهلاک به معنای کاهش ارزش اموال است که به دلیل استفاده طبیعی یا فنی اتفاق می‌افتد.
این عمل برای محاسبه هزینهٔ واقعی استفاده از اموال و رسیدن به ارزش صفر بعد از مدت زمان مشخصی انجام می‌شود.
استهلاک می‌تواند بر اساس معیارهای مختلفی محاسبه شود.
یکی از روش‌های معمول استفاده از روش خطی است که در آن هزینه استهلاک به طور یکنواخت و در دوره‌های زمانی مشخص به ارزش اموال اضافه می‌شود.
دیگر روش‌های استهلاک شامل روش نسبی، روشـ رد بالا و روشـ خورد بالا است که بسته به ماهیت و نوع اموال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با در نظر گرفتن استهلاک اموال، سازمان‌ها و شرکت‌ها قادر خواهند بود هزینهٔ واقعی انجام فعالیت‌ها را محاسبه کنند و به صورت کامل از ارزش اموال خود استفاده کنند.
استهلاک به عنوان یک اصل حسابداری اساسی در کنترل هزینه‌ها و مدیریت مالی به کار می‌رود.

کاهش ارزش دارایی ثابت به هر دلیلی که باشد، باید در موارد استهلاک در نظر گرفته شود.

هزینه‌های تاسیس شرکت باید قبل از تقسیم هرگونه سود مصرف شود.

می‌بایست هزینه‌های افزایش سرمایه در طول حداکثر پنج سال از زمان هزینه مستهلک شدن عملیاتی شود.

در شرکت‌های سهامی عام، هیئت مدیره مکلف است که ترازنامه شرکت و گزارش حسابداران رسمی را ضمیمه نماید.
حسابداران رسمی باید در مورد حساب‌های شرکت نظر دهند و گواهی‌نامه صادر کنند که تمامی اسناد در اختیار آن‌ها قرار داشته است.
همچنین، باید صادر کنند که ترازنامه تنظیم شده توسط هیئت مدیره، وضعیت مالی شرکت را به نحو صحیح و روشن نشان می‌دهد.

اگر یک شرکت سود قابل تقسیم داشته باشد، پس از تصویب حساب‌های سال مالی، مجمع عمومی به تعیین مبلغی از آن برای تقسیم بین سهام‌داران می‌پردازد.
همچنین، مجمع عمومی می‌تواند تصمیم بگیرد که مقداری از اندوخته‌های اختیاری بین صاحبان سهام شرکت‌های سهامی عام تقسیم شود.