مهلت انکار و تردید

زمانی که یک فرد به استناد یک سند عادی در دادگاه ادعایی را برای مخالف خود مطرح می‌کند، فرد مقابل نیز می‌تواند با استدلال‌های حاکمیتی خود به صحت و اعتبار آن سند اعتراض کند.
این اعتراض می‌تواند به دو صورت صورت بگیرد؛ یا با رد کردن انتساب سند به خود (به اصطلاح انکار سند)، یا با ابطال انتساب سند به فرد دیگر (به اصطلاح تردید نسبت به سند).
در اینجا قصد داریم به بررسی مفهوم انکار و تردید نسبت به سند عادی در مقاله معرفی شده بپردازیم.
البته بر اساس قوانین آیین‌نامه دادرسی مدنی، امکان انکار و تردید نسبت به سند عادی تنها در یک بازه زمانی خاص امکان‌پذیر است و عدم اطلاع از این بازه زمانی می‌تواند به تضییع حقوق طرفین منجر شود.
به همین دلیل، در اینجا قصد داریم به بررسی محدودیت‌ها و استثناءهای بازه زمانی انکار و تردید نسبت به سند عادی در دادگاه بپردازیم.
با این گفته، ابتدا فهمی عمیق‌تر از بازه زمانی انکار و تردید سند عادی ارائه کرده و سپس استثناءهای این بازه زمانی را بررسی خواهیم کرد.

مهلت انکار و تردید سند عادی

در حاشیه ذکر شده، تکذیب و تردید ادعاها درباره اسناد معمولی، نقش مهمی در دادرسی نهایی پرونده در دادگاه ایفا می‌کند و به همین دلیل، آگاهی از مهلت و زمان تکذیب و تردید نسبت به سند معمولی بسیار حائز اهمیت است.
مهلت اعلام تکذیب و تردید درباره سند معمولی در ماده ۲۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی تعیین شده است که طبق این ماده، 'تردید یا تکذیب دلایل و اسناد ارائه شده، تا اولین جلسه دادگاه به‌ منظور ارائه به نحو امکان‌پذیر باید انجام شود و اگر در جلسه دادگاه از آن سُکوت کند یا آن را تکذیب کند، خواهد داشت آثار تکذیب و سُکوت بر وی تعاظم خواهد یافت.
در مواردی که دادگاه رأی غیرحاضر را بدون دفاع می‌دهد، خوانده به‌محض دریافت، خواهان تکذیب یا تردید خود را مطابق با قانون به دادگاه اعلام می‌نماید.
همچنین، در مورد مدارکی که در مرحله خواستاری از آنها استفاده می‌شود، تکذیب یا تردید نیز باید تا اولین جلسه دادگاه انجام شود.
'

به طور کاملا صراحت، باید تا اولین جلسه دادرسی انکار و تردید سند عادی را اعلام کرد.
این مقطع از زمان تقدیم دادخواست شروع شده و تا نوبت ارائه دفاع و پاسخ طرف مقابل در اولین جلسه دادرسی ادامه خواهد یافت.

هرگاه فردی قصد داشته باشد نسبت به اسناد غیررسمی که درخواست کپی یا تهیه نسخه از آنها را دارد، آنها را رد یا تردید کند، اگر تا قبل از جلسه دادرسی اول، اقدامی در این خصوص انجام ندهد، باید در جلسه دادرسی اول که دادگاه او را برای دفاع در برابر درخواست طرف مقابل فراهم می‌کند، نسبت به آن اقدام کند.

از سوی دیگر، هرگاه فردی می‌خواهد در مورد اسنادی که نسبت به دعوای او ارائه شده و می‌تواند شامل اسناد عادی یا غیررسمی باشد، انکار یا تردید کند، باید این کار را تا جلسه دادگاه اولیه انجام دهد.
بنابراین، اگر هر یک از طرفین در جلسه دادگاه اولیه حاضر نباشند، فرصت انکار و تردید در مورد اسناد عادی طرف مقابل را از دست می‌دهند، مگر آنکه از طریق لایحه‌ای که در همان جلسه ارائه شده است، اقدامی در این خصوص کرده باشند.
از دست دادن این فرصت قابل جبران نیست؛ زیرا اگر حکم به صورت حضوری صادر شده باشد، انکار و تردید در مورد اسنادی که در مرحله اولیه ارائه شده است، در مرحله تجدیدنظر قابل قبول نیست.
برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره مفهوم "تا جلسه دادگاه اولیه"، می‌توانید اینجا را کلیک کنید.

استثنائات مهلت انکار و تردید سند عادی

در بخش قبلی به بررسی کردیم که معمولاً زمان و مهلت اظهار انکار و تردید سند عادی، تا اولین جلسه دادرسی است.
با این حال، این قاعده استثناهایی نیز دارد.
این استثناها به صورت زیر است:در برخی موارد، زمان و مهلت اظهار انکار و تردید سند عادی ممکن است کوتاه‌تر از اولین جلسه دادرسی باشد.
این امر برای موارد استثنا در نظر گرفته شده است که زمان بیشتری برای تصمیم‌گیری مناسب نیست.

بر اساس ماده‌های ۹۶ و ۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی، قانونگذار به صراحت اجازه داده است که سندی در جلسه بعد نیز ارائه شود.
همچنین، طبق ماده ۱۹۹ این قانون، در صورت لزوم، دادگاه می‌تواند به منظور کشف حقیقت، اسنادی را که هر یک از طرفین پس از مهلت‌های مقرر نیز ارائه می‌کنند، بپذیرد.
در چنین حالتی، اصل تناسب دستور می‌دهد که به طرف مقابل نیز فرصت و امکان داده شود تا در صورت تمایل، نسبت به اصالت سند مورد ادعای انکار یا تردید نماید؛ اگرچه این ادعا پس از جلسه دادرسی اولیه صورت می‌گیرد.

بر اساس ماده‌های ۹۶ و ۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی، قانونگذار به صراحت اجازه داده است که سندی در جلسه بعد نیز ارائه شود.
همچنین، طبق ماده ۱۹۹ این قانون، در صورت لزوم، دادگاه می‌تواند به منظور کشف حقیقت، اسنادی را که هر یک از طرفین پس از مهلت‌های مقرر نیز ارائه می‌کنند، بپذیرد.
در چنین حالتی، اصل تناسب دستور می‌دهد که به طرف مقابل نیز فرصت و امکان داده شود تا در صورت تمایل، نسبت به اصالت سند مورد ادعای انکار یا تردید نماید؛ اگرچه این ادعا پس از جلسه دادرسی اولیه صورت می‌گیرد.

یکی از موارد استثنائاتی درباره مهلت انکار و تردید سند عادی، مربوط به احکام غیابی است.
در صورت نیاز، هنگامی که حکمی صادر می‌شود، مددجو می‌تواند ادعای انکار یا تردید خود را درباره اسناد غیررسمی که در مرحله صدور حکم غیابی ارائه کرده، اعلام کند.
هر دو طرف می‌توانند تا قبل از اولین جلسه دادگاه مربوط به احکام غیابی، ادعای انکار یا تردید خود را درباره اسنادی که طرف مقابل برای پشتوانه حکم به آن‌ها استناد کرده، مطرح کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره واخواهی از رای و مهلت ارائه واخواهی، می‌توانید اینجا کلیک کنید.