مشخصات اسناد تجاری

در بخش طبقه بندی اسناد اشاره کردیم که می توان آنها را به دو دسته اسناد رسمی و عادی تقسیم کرد.
در بین اسنادی که به دسته اسناد عادی تعلق می‌گیرند، می توان به اسناد تجاری اشاره کرد.
اسناد تجاری شامل چک، سفته و برات هستند.
این اسناد، اگرچه برخی از ویژگی‌های اسناد رسمی را دارا هستند، به عنوان اسناد رسمی محسوب نمی‌شوند و توسط افراد عادی تنظیم و صادر می‌شوند.
در مقابل اسناد عادی که از نظر شکلی حاکمیت خاصی ندارند، در اسناد تجاری شکل سند باید مطابق با قوانین ذکر شده باشد؛ در غیر این صورت، سند از دسته تجاری خارج می‌شود و به عنوان یک سند عادی در نظر گرفته می‌شود.
دلیلی که اسناد تجاری به طور دقیق در قوانین بررسی شده‌اند، وجود ویژگی‌های خاص این اسناد است.
در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های اسناد تجاری از جمله درج طلب در سند، توصیف مختصر، قابلیت نقل و انتقال، مسئولیت تضامنی، انتخاب دادگاه و درخواست قرار تامین خواسته‌ها خواهیم پرداخت.

درج طلب در سند تجاری

اسناد تجاری یعنی سندی است که طلبی را که در آن ثبت شده است، نشان می‌دهد و صاحب سند برای اثبات مطالبه خود از آن استناد می‌کند.
به عنوان مثال، وقتی شخص الف یک چک به مبلغ صد هزار تومان صادر می‌کند، شخص ب به عنوان صاحب چک می‌تواند در تاریخ سررسید، با استناد به چک، مطالبه خود را دریافت کند.
یکی از ویژگی‌های اسناد تجاری این است که مبلغ مطالبه شده در آن ذکر می‌شود، در حالی که در سند عادی این الزام وجود ندارد.
البته در بعضی موارد ممکن است سند برای امانت یا تضمین صادر شود، مانند چک تضمینی یا سفته بابت تضمین انجام کار به صورت خاص.
در این حالت‌ها، باید تضمین در متن سند ذکر گردد و در صورت عدم ذکر، باید ثابت شود که اسناد تجاری اصلیت طلبکاری دارنده آنها هستند، مگر اینکه ثابت شود که چک صادر شده تضمینی است.

اسناد تجاری دارای وصف تجریدی هستند

تک لینک دیگری از مفاهیم "اسناد تجاری" کسب کردن وجه برای یک فرد است.
"کسب کردن" میان اسناد تجاری به این معنی است که به محض صدور و تحویل سند به طرف مقابل، فرض بر این است که فرستنده سند تجاری با آگاهی کامل، به دلخواه خود، سند را امضا کرده و تعهد می‌کند که مبلغ مشخصی را پرداخت کند.
بنابراین بعد از صدور مثلاً چک، فرستنده نمی‌تواند با استناد به مواردی مانند نداشتن آگاهی از دلیل صدور چک، از پرداخت مبلغ چک انصراف دهد.

اسناد تجاری قابل نقل و انتقال هستند

قابلیت نقل و انتقال در اسناد تجاری، نفوذ و تاثیر قوی بر روابط تجاری دارد.
امکان تبادل و انتقال سند تجاری بین افرادی که از آن استفاده می‌کنند، از طریق استفاده از مفهوم قوی تر این صنعت امکان‌پذیر است.
در این روش، تنها با پشتنویسی یا استفاده از خط تیره درون متن سند، می‌تواند به طرف دیگر منتقل شود.
این قابلیت در تبادلات روزانه و بروز پرونده‌ها و داد و ستد ها بسیار کاربرد دارد.
استفاده از برچسب‌های HTML مانند و در سند، تأثیر مثبتی بر روند انتقال این اسناد دارد.

مسئولیت تضامنی امضا کنندگان اسناد تجاری

گفتیم که یکی از ویژگی‌های مهم اسناد تجاری این است که قابلیت انتقال دارند و می‌توانند به صاحبان جدید منتقل شوند.
فرض کنید الف یک چک را به ب صادر کرده است و ب آن را به ج منتقل می کند.
حالا ج همین چک را به شما می‌دهد.
اگر نتوانستید وجه موجود در چک را از شخص ب (بدهکار) دریافت کنید، می‌توانید به هر یک از شخص الف، ب و ج مراجعه کنید تا وجه خود را دریافت کنید.
ولی باید به این نکته توجه کنید که نمی‌توانید وجه را به صورت جداگانه از هر یک از آنها درخواست کنید.
تنها می‌توانید از همه آنها وجه را مطالبه کنید و هر کدام از آنها می‌توانند وجه را پرداخت کنند.
در نتیجه، مسئولیت دیگران نیز کاهش می‌یابد.

حق انتخاب دادگاه صالح

یکی از ویژگی‌های مهم درباره "مشخصات سند تجاری" این است که صاحب سند تجاری مجاز است به هر یک از دادگاه‌های زیر بروید تا دعوی خود را پیش ببرد:داوری فروشگاهی، داوری صنعتی، داوری تجاری، داوری شرعی یا به دادگاه عمومی مراجعه کند.

"دادگاه محل سکونت خوانده دعوی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
(خوانده، شخصی است که دارنده‌ی سند تجاری است و می‌خواهد از او شکایت کند).
"

دادگاه محلی که سند تجاری در آن به صورت رسمی صادر شده است.