موت فرضی چیست

اقسام موت در حقوق مدنی

قانونگذار در حوزه قانون مدنی، با توجه به معیارهای متنوع، درباره انواع "فوت یا ممات"، تصمیماتی اتخاذ کرده است و با استناد به قوانین و شرع مذکور، می توان فوت یا ممات را به دسته‌های متنوعی تقسیم کرد.
هر یک از این دسته‌ها و توضیح آنها به شرح زیر است:۱.
فوت طبیعی: این نوع فوت به مرگ افراد به دلیل عوامل طبیعی مانند پیری، بیماری یا سایر عوامل غیره دلالت دارد.
۲.
فوت ناشی از حادثه: در این حالت، فوت از دست رفتگان ناشی از حوادث مانند تصادفات رانندگی، تصادفات صنعتی یا حوادث دیگری است.
۳.
فوت ناشی از جرم: این نوع ممات به مرگ افراد به دلیل ارتکاب جرم و مجازات اعمال شده است.
۴.
فوت ناشی از خودکشی: در این حالت، افراد به طور خوداراده و به عمد خود را از دست می‌دهند.
۵.
فوت ناشی از بیماری معدنی: این نوع فوت به علت بیماری‌های ناشی از صنعت‌های معدنی و مواد آلوده از آن‌ها رخ می‌دهد.
۶.
فوت ناشی از بیماری واگیر: در این حالت، افراد به علت ابتلا به بیماری‌های واگیر از افراد دیگر از دست می‌روند.
می‌توان دسته‌بندی و توضیح متفاوتی از فوت یا ممات به این شکل انجام داد، بسته به معیارها و زاویه‌های مختلفی که قانونگذار در نظر می‌گیرد.

مرگ واقعی: یکی از انواع پایان زندگی است که می تواند به صورت طبیعی یا ناشی از یک حادثه رخ دهد و به عبارتی، زندگی و حیات فرد به پایان می رسد و او دیگر در بین زندگان نیست.

مفهومی با عنوان "مرگ فرضی" در قانون مدنی وجود دارد.
وقتی یک فرد برای مدت طولانی غایب می‌شود و احتمال حیات او وجود ندارد، اصطلاحاً به مرگ فرضی اشاره می‌شود.
در این حالت، قانون فرض می‌کند که فرد در حال حاضر زنده نیست.

حکم مرگ: این نوع از حکم مرگ، که مبتنی بر شرع مقدس است، زمانی صادق می‌شود که یک مسلمان به کفر روی آورده، یا از دین خود کفر کرده یا به تمدن ملی خود ترک و بیگانه گشته باشد.
در این مواقع، طبق مقررات اسلامی، حکم قتل صادر می‌شود و به دلیل ارتداد، تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.

موت فرضی چیست

در زمانی که یک فرد به طور نامنظم غایب می‌شود و هیچ اثری از وجود او باقی نمی‌ماند، معمولاً فرض می‌شود که او درگذشته است.
در قوانین ایران، برای تأمین حقوق وراثان، به همین دلیل تصمیم گرفته شده است که مفهوم مرگ فرضی وجود داشته باشد و املاک و اموال غایب را به ورثه‌ها اختصاص دهد.
مرجع اصلی برای تعریف و بررسی مفهوم مرگ فرضی، قانون مدنی کشور است.
قوانین مدنی به این صورت تصمیم گرفته‌اند تا بتوانند به سوالاتی از قبیل "مرگ فرضی چیست؟" پاسخ دهند.
در این قوانین، استفاده از تگ‌های HTML مانند و نیز برای تاکید و ابراز اهمیت بیشتر در جملات استفاده می‌شود.

این موضوع در قانون مدنی به ماده 1019 تبدیل شده است.
طبق این ماده، درباره یک شخص غیبت‌کرده، حکم «موت فرضی» به اطلاع عمومی رسانده می‌شود، زمانی که از آخرین خبری که درباره زندگی او دریافت شده است، مدت زمانی معینی گذشته است و عموماً انتظار نمی‌رود که چنین شخصی هنوز زنده باشد.

با توجه به این ماده، برای تصمیم‌گیری درباره مرده فرضی که در اثر غیبت ناپدید شده است، نیاز به گذشت زمانی وجود دارد.
در فقه اسلامی، برخی آن را چهار سال و برخی ده سال می‌دانند.
قانونگذار ایران در اینجا از قاعده کلی ماده ۱۰۱۹ قانون مدنی برخوردار نیست و برای تعیین دقیق مدت زمان، مواردی را که در آن فرد غایب از فرض زنده نیست، مشخص کرده است.
در ادامه، این موارد را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

مواردی که شخص غایب زنده فرض نمی شود

به عنوانی که پیش از این اشاره شد، قانونگذار قوانینی برای تعیین زمان و شرایطی که در آن شخص غایب معتبر نمی‌باشد، تدوین کرده است.
در ماده ۱۰۲۰ تا ۱۰۲۲ قانون مدنی، زمانی که غایب بعد از آن زمان معتبر نمی‌شود، مشخص شده است که این گذشت زمان به نوعی به معنای درخواست صدور "حکم مرگ فرضی" از دادگاه است.
طبق ماده ۱۰۲۰ قانون مدنی، موارد زیر، از جمله مواردی هستند که شخص غایب را به‌طور عمومی زنده فرض نمی‌شمارند:

گذشته‌اندکی حاکی از اینکه از زمانی که آخرین خبری از وجود فردی نامعلوم دریافت شده است، 10 سال می‌گذرد.
طبق اینکه این ده سال به پایان رسیده‌اند، بازه زمانی غیاب فرد ناشناس به مدت 75 سال خواهد بود.

"هر فردی، مهم نیست با چه عنوانی، اگر عضو نیروهای مسلح باشد و در طی جنگ گم شود و در بین کشورهای درگیر جنگ صلح برقرار شود و حداقل سه سال از امضای توافق صلح گذشته باشد و اطلاعی از سرنوشت فرد به دست نیاید، در صورتی که صلح برقرار نشود، حداقل پنج سال از پایان جنگ و آخرین خبر دریافتی از فرد بگذرد تا بتوان مرگ فرضی او را تأیید کرد.
"

در صورتی که فردی در یک سفر دریایی با کشتی حاضر باشد و برای هر یک از عملیات مربوط به حفاظت از کشتی، از تکنولوژی های حداکثر استفاده کند، به طور مشروط می‌تواند تا سه سال بلافاصله پس از تاریخ تلف شدن کشتی، به صورت کامل از این مسئله عبور کند، شرط آنکه در طول این مدت، هیچ گونه خبری از مسافر به وی نرسد.

مطابق با بند 1022 قانون مدنی، در صورتی که فردی با مشخصاتی که بر اساس بند 1020 قانون مدنی تعریف شده است، از بین نروید، مگر در مواردی که در بالا توضیح داده شده ولی به دلیل بروز برخی حوادث مانند سانحه هوایی یا رانندگی و.
.
.
با خطر مرگ مواجه شود و به عنوان یک فرد مفقود شناخته شود، اگر پنج سال از تاریخ افتادن در معرض خطر مرگ می گذرد و هیچ خبری از زندگی او در دست نباشد، محکومیت مرگ او قابل تصویب است.

حکم فوت حکمی یا مدنی چیست

مانند آنچه در بخش ابتدایی مقاله بیان کردیم، یکی از اصناف قانون مدنی، فوت است.
فوت حکمی یا همان فوت مدنی، قوانینی است که از شرع اسلام برگرفته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد برای حالاتی مانند مرگ هرچه تازه‌ای (فطر) یا ملی.
درباره فوت مدنی، این سؤال مطرح است که به چه معناست و چه حکمی دارد؟ در نتیجه، در این قسمت از مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم.