مالیات، به عنوان یک نهاد حقوقی، در قانون تجارت وجود دارد و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها و ایجاد توازن و عدالت در تقسیم ثروت بین افراد جامعه ایفا می‌کند. همه فعالان اقتصادی باید وظیفه اظهارنامه مالیاتی خود را به عهده بگیرند و بخشی از درآمد خود را به صورت مالیات به دولت پرداخت کنند. متاسفانه، برخی افراد با درآمدهای بالا و هرچند ملزم به پرداخت مالیات، این وظیفه را تمام نمی‌کنند و تلاش می‌کنند تا با استفاده از اسناد مالی، قسمتی از درآمد خود را از طریق تراکنش‌های بانکی پنهان کنند و از پرداخت مالیات فرار کنند.

در جهت مبارزه با فرار مالیاتی از طریق تراکنش‌های بانکی و پولشویی، در سال ۱۳۹۸، مدیریت کل مقررات و مجوزهای بانکی و اداره مطالعات و مقررات بانکی نامه‌ای به تمام بانک‌ها ابلاغ کرد که بر اساس آن، شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی را الزامی دانست. به این ترتیب، دولت برای مقابله با فرار مالیاتی، مالیات تراکنش‌های بانکی را پیش بینی کرد و عدم پرداخت آن توسط اشخاص متعهد، منوط به تحمیل جرایم سنگین مالیاتی به آنان است.

در این مقاله قصد داریم به پرسشی مهم درباره مالیات تراکنش‌های بانکی پاسخ دهیم. مالیات تراکنش‌های بانکی به چه معناست؟ چگونه محاسبه می‌شود؟ و چگونه باید پرداخت شود؟ قوانین مالیات مستقیم در این زمینه چه تعییناتی دارد؟ جهت کسب اطلاعات بیشتر در این موضوع، با ما همراه باشید.

مالیات تراکنش های بانکی چیست

برای درک مفهوم "مالیات تراکنش های بانکی"، به مبنایی اصلی نیاز داریم. مالیات، که یکی از مهمترین مباحث مالی است، اطلاعاتی درباره نوع مالیات، پولشویی و مستندسازی بانکی برای جلوگیری از فرار مالیاتی ارائه می‌کند. نامه شماره ۹۸/۴۲۶۳۵۱ که توسط مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی صادر شده است، بر سازوکار شفاف سازی تراکنش های بانکی تاکید دارد. بنابراین، در ادامه به سوالاتی که درباره "مالیات تراکنش های بانکی" مطرح می شود، پاسخ دهیم و به بررسی روش پرداخت این مالیات بپردازیم.

برای تعریف مالیات، باید به قوانین مالیات های مستقیم مراجعه کرد. این قوانین در ماده‌ای خاص تعریف دقیقی از مالیات ارائه نمی‌دهند و صرفا به ذکر انواع آن محدود می‌شوند. بنابراین، می‌توان گفت که مالیات بخشی از درآمد دولت است که افراد مشمول به موجب این قوانین، پس از اظهارنامه مالیاتی، آن را پرداخت می‌کنند. به عبارتی دیگر، مالیات جزء درآمد یا دارایی افراد مشمول است که پس از دریافت کد رهگیری مالیاتی، از طریق سامانه‌های مخصوص، به حساب دولت واریز می‌شود.

مالیات‌ها می‌توانند به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم تقسیم شوند. هر یک از این دسته‌ها دارای زیرمجموعه‌ها و انواعی متنوع هستند. مالیات بر درآمد، مالیات بر عملکرد، مالیات بر حقوق و مالیات بر دارایی‌هایی نظیر خودرو، ارث، طلا، سکه و ملک از انواع مالیات مستقیم هستند. این‌ها بطور مستقیم از درآمد و دارایی‌های اشخاص استخراج می‌شوند. مالیات بر کالاها و خدمات مصرفی به صورت غیرمستقیم از مصرف کنندگان آن‌ها دریافت می‌شود و به قیمت کالاها و خدمات اعمال می‌شود. این‌گونه مالیات را نیز می‌توان مالیات غیرمستقیم نامید.

با توجه به اینکه برخی افراد با انجام تراکنش‌های بانکی و اقدام به سند سازی، سعی در پنهان کردن پولشویی و جلوگیری از پرداخت مالیات بر درآمد بودند، حکومت تصمیمی را اتخاذ کرد. بنابراین، قانون مالیات بر تراکنش‌های بانکی را به طور جداگانه تدارک دید.

در راستای اجرایی کردن تصمیمی که به تازگی اتخاذ شده و در ارتباط با افزایش مالیات بر تراکنش‌های بانکی است، دولت اقدامات لازم را انجام داده است. طبق اطلاعاتی که به دست ما رسیده است، مدیریت کل مقررات بانکی و مبارزه با پولشویی، برای شفافیت بیشتر در تراکنش‌های بانکی، الزاماتی را تعیین کرده است. بهمین منظور، سقفی برای تعیین مبلغ و شرح تراکنش‌ها تعیین شده است و در صورتی که تراکنشی مبلغی بیشتر از سقف قانونی داشته باشد، عبارت "بابت" و توضیحات مربوطه باید در کنار آن قید شود. همچنین، ارائه مدارکی که نشان دهنده این است که تراکنش‌های بانکی به عنوان درآمد شخص شناخته نمی‌شوند، در صورت لزوم از مردم خواسته خواهد شد.

براساس نامه، افرادی که از حساب‌های بانکی خود برای انجام فعالیت‌های تجاری استفاده می‌کنند و همواره تراکنش‌های بالاتر از سقف مجاز دارند، می‌توانند برای جلوگیری از پرداخت مالیات تراکنش‌های بانکی بیشتر از حد مجاز، با دریافت شناسه اقتصادی و اتصال حساب خود به آن، از این مالیات مستثنی شوند. این نامه با هدف مبارزه با پولشویی از بانک‌ها درخواست می‌کند که سقف و تعداد تراکنش‌هایی که در یک روز انجام می‌شود را محدود کنند.

با توجه به توضیحات بالا، می‌توان به این سئوال پاسخ داد که مالیات تراکنش‌های بانکی چیست؟ مالیات تراکنش‌های بانکی، همانند مالیات سود سپرده بانکی، نوعی مالیات مستقیم و از نوع مالیات عملکرد است که در صورت داشتن تراکنش‌هایی بیش از سقف مجاز تعیین شده توسط قانون گذار، باید توسط فردی که تراکنش‌ها با نامش و با استفاده از کد ملی او به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود، پرداخت شود.

پس از پاسخ به این پرسش مهم که مالیات تراکنش‌های بانکی چیست، لازم است توجه کنیم که تن‌خواه‌گردان ها، که معمولاً حسابداران یک شرکت هستند، باید قوانین مالیاتی مرتبط با این موضوع را به دقت مطالعه کنند. زیرا تن‌خواه‌گردان ممکن است در تراکنش‌های مالی جزء شرکت محل اشتغالش در نظر گرفته شود و در نتیجه موظف به پرداخت مالیات تراکنش‌های بانکی شود. به همین دلیل، بهتر است از ابتدا به جمع‌آوری مدرک‌هایی که نشان دهنده تن‌خواه‌بودن تراکنش‌ها در محل اشتغال فرد می‌باشد، نیز توجه ویژه‌ای شود.

پس از توضیح اینکه مفهوم مالیات تراکنش‌های بانکی چیست و چگونه کار می‌کند، به دلیل وجود قوانین و مقررات ویژه ای که متعلق به خود است و شامل محاسبه مبلغ مالیات و روش پرداخت آن می‌شود، در ادامه قصد داریم به بحث درباره میزان مالیات تراکنش‌های بانکی و روش پرداخت آن بپردازیم.

شرایط اخذ مالیات تراکنش های بانکی

برای اینکه تراکنش‌های بانکی مالیات گیری شوند، باید شرایط اخذ این نوع مالیات را همچون سایر مالیات‌ها فراهم کنیم. بنابراین، در این بخش به شرایط لازم برای اخذ مالیات تراکنش‌های بانکی می‌پردازیم. این شرایط شامل موارد زیر می‌شود: - وجود شخص موظف به پرداخت مالیات - امکان اخذ و دریافت مالیات از مودیان مربوطه

ٕٕنفر از شرایط واجب و مهم در خصوص افزایش مالیات بر تراکنش‌های بانکی، لزوم این است که مقدار تراکنش‌های انجام شده، بیشتر از سقف قانونی سالانه 5 میلیارد تومان باشد. این قانون برای پرداخت این نوع از مالیات ضروری است.

همچنین، برای اعتبارسنجی حساب مودی، لازم است مدارک و شواهد قابل اطمینانی درباره درآمد حساب معاملاتی شما وجود داشته باشد. این مدارک برای انجام تراکنش های بانکی، مقامات مالیاتی که مسئولیت برداشت مالیات از تراکنش های بانکی را دارند، قابل قبول هستند. بنابراین، برای درخواست برداشت مالیات از تراکنش های بانکی خود، باید به سازمان امور مالیاتی کشور اثبات درآمد حساب خود را ارائه دهید.

با توجه به بند (م) تبصره (12) قانون بودجه سال هزار و چهارصد کل کشور، اگر واریزی به حساب‌ بانکی از طریق ابزارهای پرداخت‌ بانکی انجام شود، می‌بایست "مالیات تراکنش های بانکی" از صاحب حساب کسر شود، به استثنای مواردی که توسط مودی ثابت شود که این تراکنش غیر درآمدی است. بنابراین، بر عهده مودی است تا ثابت کند که تراکنش بانکی مربوطه غیر درآمدی است.

میزان و نحوه محاسبه مالیات تراکنش های بانکی

در بخش‌های قبلی، در پاسخ به پرسشی که دربارهٔ «مالیات تراکنش‌های بانکی» بود، تبیین کردیم که «مالیات تراکنش‌های بانکی» در واقع یک نوع مالیات مستقیم است که بر عملکرد و عملیات بانکی اعمال می‌شود. این مالیات باید توسط افرادی که مقدار تراکنش‌های بانکی آنها از سقف مجاز تعیین شده در بخشنامه شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی (به شمارهٔ ۹۸/۴۲۶۳۵۱) بالاتر است، به وسیلهٔ سامانهٔ عملیات الکترونیکی امور مالیاتی (tax.gov.ir) به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود. سپس شرایط و روش‌های اخذ این مالیات توضیح داده شد.

«همچنین، بایستی بدانیم هدف اصلی از اخذ مالیات تراکنش‌های بانکی، مبارزه با پولشویی و جلوگیری از فرار مالیاتی برخی افراد می‌باشد که سعی در پنهان کردن بخشی از درآمدهای خود از طریق سندسازی‌های بانکی دارند. حال بعد از توضیح اینکه مالیات تراکنش‌های بانکی چیست و هدف آن چه بوده است، در این بخش از مقاله قصد داریم درباره نحوه محاسبه و میزان مالیات تراکنش‌های بانکی صحبت کنیم. در این راستا، لازم است در ابتدا بدانیم کدام تراکنش‌ها مشمول مالیات نمی‌شوند.»

چنانچه یک فرد به دلیل دریافت وام و تسهیلات، تراکنش‌های بانکی خود را واریز و دریافت کند و گردش مالی او از آن تحت تأثیر قرار گیرد.

اگر تراکنش‌های بانکی یک فرد مربوط به برداشت و یا واریز مبالغ بدهی یا طلبی باشد،

اگر تراکنش‌های بانکی فردی مربوط به پرداخت‌هایی همچون اجاره، حقوق و مزد، یا موارد دیگری باشد که از مالیات معاف هستند و یا مالیات آن‌ها به‌صورت جداگانه پرداخت می‌شود، در این صورت...

اگر تراکنش مالی و حساب دوره حساب شخص به علت انتقال پول بین حساب‌های شخصی یا به دلیل هزینه‌های روزانه و پرداخت قبوض مانند آب، برق و گاز باشد، در این حالت...

سقف مبالغی که تحت عنوان مالیات بر تراکنش‌های بانکی قرار دارند، سالیانه به میزان ۵ میلیارد تومان تعیین شده است. در صورتی که جریان مالی و تراکنش‌های بانکی شخصی از سقف مجاز تعیین شده بیشتر باشد، فرد باید مالیات تراکنش‌های بانکی خود را پرداخت کند. همچنین، اگر شخصی تراکنش‌های مالی نامعتبری داشته باشد که مشکوک به فرار مالیاتی باشد و قادر نباشد مدارک ثبت کننده این موارد را ارائه دهد تا ثابت شود که آنها جزو درآمد یا دارایی‌های فرد نیستند، فرد باید مالیات مرتبط را پرداخت کند. نرخ و درصد محاسبه این مالیات بر تراکنش‌ها بر اساس ضوابط قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود.

براساس قانون فعلی، اگر درآمد یک فرد حقیقی کمتر از 50 میلیون تومان باشد، درصد مالیات پرداختی او 15 درصد است.

اگر درآمد یک فرد حقیقی مازاد بر 50 میلیون تومان و کمتر از 100 میلیون تومان باشد، نرخ مالیاتی که باید پرداخت کند، 20 درصد است.

چنانچه درامد یک فرد حقیقی در طول سال، بیش از 100 میلیون تومان بوده باشد، نرخ مالیاتی که وی باید پرداخت کند، 25 درصد است.

برای شرکت‌ها و سازمان‌ها، نرخ مذکور همواره برابر با 25 درصد است.

پس از توضیح در مورد میزان و سقف تراکنش های مشمول مالیات تراکنش های بانکی و ذکر شرایط تعلق این مالیات، در ادامه، قصد داریم، درباره روش پرداخت مالیات تراکنش های بانکی، صحبت کنیم و بگوییم که این عمل را چگونه و از طریق چه سامانه ای خواهیم انجام داد.

نحوه پرداخت مالیات تراکنش های بانکی

در مقاطع قبل، توضیح داده شد که مالیات تراکنش‌های بانکی به چه معناست و چگونه و در چه شرایطی پرداخت می‌شود. اکنون قصد داریم در این قسمت درباره روش‌های پرداخت مالیات تراکنش‌های بانکی از طریق سامانه مخصوص و پس از ثبت نام در اظهارنامه مالیاتی صحبت کنیم. در این روند، مراحل زیر باید طی گردد: ۱. ثبت نام در سامانه مخصوص آن. ۲. ارسال اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی خود بر اساس فرمت مشخص. ۳. تأیید اطلاعات ارسال شده و پرداخت مبالغ مالیاتی. ۴. دریافت رسید پرداخت و ذخیره آن. در مرحله اول، با استفاده از تگ strong اطلاعات مربوط به ثبت نام در سامانه مخصوص را بیان می‌کنیم. در مرحله دوم، اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی با استفاده از تگ em و به فرمت مشخص، ارسال می‌شوند. مرحله سوم نیز شامل تأیید اطلاعات و پرداخت مبالغ مالیاتی است که می‌توانید با استفاده از تگ strong آن را برجسته کنید. در نهایت، دریافت رسید پرداخت و ذخیره آن انجام می‌شود. در اینجا به مراحل پرداخت مالیات تراکنش‌های بانکی از طریق سامانه مخصوص اشاره شده است که شامل ثبت نام، ارسال اطلاعات، تأیید و پرداخت می‌شود.

در ابتدا، برای پرداخت مالیات تراکنش های بانکی، به نشانی tax.gov.ir رفته و در مرورگر خود جستجو کنید تا وارد صفحه ای همانند تصویر زیر شوید. سپس از قسمت سایر خدمات مالیاتی، گزینه پرداخت الکترونیکی مالیات را انتخاب کنید.

در این مرحله، از فرآیندهای پرداخت مالیات تراکنش های بانکی، سیستم الکترونیکی پرداخت مالیات را انتخاب کنید.

لطفا، در این مرحله، نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید. اگر هنوز در سایت ثبت نام نکرده‌اید، لطفا ابتدا با مراجعه به صفحه ثبت نام، فرآیند دریافت کد رهگیری مالیاتی خود را شروع کنید.