ارث خواهر و برادر ناتنی

متن: "براساس قانون مدنی، در حقوق میراث دو گروه خویشاوند تعریف شده‌اند که شامل خویشاوندان نسبی و سببی هستند.
خویشاوندان نسبی افرادی هستند که به طور خونی و از طریق تولد به متوفی مرتبط هستند و خویشاوندان سببی افرادی هستند که به واسطه ازدواج با متوفی رابطه خویشاوندی دارند.
در برخی مواقع، در بین خویشاوندان نسبی ممکن است خواهر و برادران ناتنی نیز وجود داشته باشند و به همین جهت، مساله تقسیم ارث آن‌ها نیز مطرح می‌شود.
اگر خواهر و برادران ناتنی به ارث متوفی بشوند، تأثیر قابل توجهی در تقسیم میراث بین سایر وارثان خواهند داشت.
بنابراین ضروری است که مساله تقسیم میراث برای خواهر و برادران ناتنی مورد بررسی قرار گیرد.
در این مقاله، ابتدا به این سوال پاسخ داده می‌شود که آیا خواهر و برادران ناتنی اصلاً حقوق میراث را دارند یا خیر، سپس به میزان سهم آن‌ها در میراث خواهران و برادران توضیح داده می‌شود و در نهایت، به تقسیم میراث در صورت فوت خود برادر یا خواهر ناتنی پرداخته می‌شود.
"نتیجه:
در قانون مدنی، دو گروه از خویشاوندان، از متوفی، ارث برده که شامل اقوام نسبی و سببی می‌باشند.
منظور از خویشاوندان نسبی، اقوامی است که از طریق تولد و خون، با فرد، رابطه خانوادگی داشته و خویشاوندان سببی، اقوامی هستند که پایه رابطه خویشاوندی آنها، ازدواج است.
اما گاهی مواقع، در میان خویشاوندان نسبی فرد فوت شده، یک یا چند، خواهر و برادر ناتنی نیز وجود داشته و لذا، مساله سهم الارث آنها نیز مطرح می‌گردد.
با توجه به اینکه اگر این گروه از خواهران و برادران متوفی، از وی ارث ببرند، در میزان ارث بقیه وراث و نحوه تقسیم آن، موثر بوده، لازم است مساله ارث خواهر و برادر ناتنی، مورد بررسی قرار گیرد.
بنابراین، در این مقاله، ابتدا، به این سوال پاسخ داده می‌شود که آیا خواهر و برادر ناتنی ارث می‌برند یا خیر و سپس در ادامه، میزان سهم الارث این گروه از خواهران و برادران، از ترکه متوفی را توضیح داده و در انتها، به بررسی این مساله می‌پردازیم که اگر خود برادر یا خواهر ناتنی فوت کند، نحوه تقسیم ارث وی به چه صورت خواهد بود.

آیا خواهر و برادر ناتنی ارث می برند

یکی از اقوامی که ممکن است در برخی از خانواده‌ها وجود داشته باشد، افرادی هستند که به عنوان خواهر و برادر ناتنی شناخته می‌شوند.
این افراد در هنگام فوت پدر یا مادر خانواده و در مورد تقسیم ارث نیز دخالت دارند.
به دلیل عدم آگاهی بسیاری از افراد درباره این موضوع، سوال مطرح می‌شود که آیا خواهر و برادر ناتنی حق ارث دارند؟ در ادامه به این سوال پاسخ داده شده و سپس در بخش‌های بعدی، از تقسیم ارث خواهر و برادر ناتنی و نحوه‌ی اعطای آن به آن‌ها صحبت خواهد شد.

حقوق میراث نامحدود خواهر و برادران وابسته به نوع قوانین حقوقی هر کشور است.
ممکن است در بعضی کشورها خواهر و برادران غیراصلی حقوق میراثی نداشته باشند، در حالی که در دیگر کشورها این حق برای آنها وجود دارد.
در ایران، قوانین حقوقی مربوط به حقوق میراث در قانون مدنی تعیین شده است.
بنابراین، برای بررسی اینکه خواهر و برادران ناتنی حقوق میراثی دارند یا خیر، باید به مقررات قانون مدنی مراجعه کنیم.
قبل از آن، دو نکته مهم را به خاطر بسپارید.
نخست، تعریف خواهر و برادران ناتنی باید در قانون مدنی مشخص شده باشد.
ثانیا، قوانین حقوقی ممکن است از نگاه به جنبه‌های مختلف میراث، مانند میراث از طریق پدر یا مادر، تفاوت داشته باشند.
با توجه به این نکات، برای اطلاعات دقیقتر و قطعی‌تر درباره حقوق میراث خواهر و برادران ناتنی، توصیه می‌شود به قانون مدنی کشورمان مراجعه نمود و مفاد قوانین ذکر شده در آن را مورد مطالعه و بررسی قرار دهید.

در ابتدا، تعبیر "خواهر و برادر ناتنی" به معنای داشتن رابطه‌ای خواهرانه یا برادرانه با یک فرد است که ارتباط آن تنها از طریق پدر یا مادر برقرار شده است.
به عنوان مثال، اگر پدر فرد الف پس از درگذشت مادرش با زنی دیگر ازدواج کرده و فرزندی با نام ب داشته باشند، در این صورت، الف و ب از آنجا که پدری مشترک دارند، اما مادرانشان متفاوت هستند، به عنوان "خواهر و برادر ناتنی" در نظر گرفته می‌شوند.
به عبارت دیگر، مفهوم "خواهر و برادر ناتنی" در برابر مفهوم "خواهر و برادر تنی" قرار دارد، که به معنای داشتن رابطه خواهرانه یا برادرانه بودن با فردی است که هم پدر و هم مادرشان یکی است.

در قانون مدنی، دربارهٔ ارث، عبارت "خواهر و برادر ناتنی و تنی" به صورت مستقیم استفاده نشده است.
به جای آن، در این قانون، برادر یا خواهر ناتنی پدر، با عنوان "اخوه ابی" شناخته می‌شود و برادر یا خواهر ناتنی مادر، به عنوان "اخوه یا کلاله امی" نامگذاری می‌شوند.
همچنین، برادر یا خواهر تنی نیز با عنوان "اخوه ابوینی" در قانون اشاره شده است.

در ماده 862 از قانون مدنی، معیارها و قوانین مربوط به مسئله ارث ارائه شده است.
در این بخش، تشریح می‌شود که در طبقه دوم وراثت، حق وراثت برادران و خواهران فقید تحت شرایط خاصی اعطا می‌شود.
اطلاعاتی درباره صلة خویشاوندی و نسبت یا بی‌نسبت بودن این برادران و خواهران در این ماده وجود ندارد.
این تغییر شورای عالی قوه قضائیه در سال ۶۹ بر اساس بررسی مفاد دیوان عالی کشور صورت گرفته است.

اما با بررسی مواد دیگر این قانون، به وضوح مشخص می‌شود که مسأله ارث بردن خواهر و برادر ناتنی و نحوه تقسیم آن، به صورت جدی در نظر گرفته شده است.
در بسیاری از مواد، به ارث بردن خواهر و برادر ناتنی اشاره شده است و البته برای این امر شرایطی وجود دارد که باید ملاک‌های خاصی را برآورده کند.

از جمله مقررات مربوط به ارث بردن خواهر و برادر ناتنی می‌توان به ماده 867 قانون مدنی اشاره کرد.
در این ماده آمده است: «اشخاصی که حقوق ارث را به ارث می‌برند شامل پدر، دختران و پسران، خواهران و برادران ناتنی پدری یا مادری و کلاّله امی می‌شوند.
» از این جمله می‌توان متوجه شد که در این ماده به ارث بردن خواهران و برادران ناتنی مادری و پدری اشاره شده است.

بنا به قانون ماده ۹۱۸، در صورت عدم وجود همسانان خواهر و برادر مادری، خواهر و برادر پدری حصه‌ی ارث‌شان را دریافت می‌کنند.
همچنین، همسانان خواهر و برادر پدری و مادری افراد، هیچ‌کس را از ارث‌بری محروم نمی‌کنند.
به این ترتیب، همسانان خواهر و برادر ناتنی پدری (ابی) و خواهر و برادر ناتنی مادری (امی) نیز در شرایط خاصی از فرد متوفی ارث می‌برند.

میزان سهم الارث خواهر و برادر ناتنی

همانطور که شناخت پیدا کردیم، وجود خواهر و برادر ناتنی در میراث یک نفر و مالکیت سهمیه مشخصی در قانون مدنی واقع شده است.
اکنون نیازمند بررسی یک موضوع مهم دیگر هستیم، به ویژه "حجم به ارث بردن خواهر و برادر ناتنی و نحوه تقسیم میراث بین آنها و سایر وراث متوفی".
برای روشن شدن این موضوع، لازم است که به ماده ۹۱۶ تا ۹۲۷ قانون مدنی مراجعه کنیم.

قبل از بحث درباره میزان ارث خواهران و برادران در این گروه، توجه کنید که خواهر و برادر ناتنی فقط در صورتی می توانند از متوفی ارث ببرند که هیچ وارثی در طبقه اول ارث برای متوفی وجود نداشته باشد.
در غیر این صورت، خواهران و برادران ناتنی ارثی دریافت نخواهند کرد.
برای مثال، اگر متوفی پدر، مادر، فرزندان یا نوه‌هایی داشته باشد، ارث خواهر و برادر ناتنی قرار نخواهد گرفت.

اگر شخصی می‌میرد و تنها یک برادر یا خواهر غیرقانونی داشته باشد، این فرد خود وراثت تمامی اموال را به عهده می‌گیرد.

اگر شخصی به نام "متوفی" علاوه بر خواهر و برادران ناتنی، هم خواهر و برادران تنیی را از طرف پدر و مادر داشته باشد، خواهر و برادران ناتنی به ارث نمی‌‌نشینند و به جای آن، دارایی "متوفی" بین خواهر و برادرانی که از جانب مادر هستند تقسیم می‌شود.

در صورتی که ارث برادران و خواهران ناتنی پسرانه شامل چند فرد باشد، میزان این ارث به صورت زیر تعیین می‌شود: برادران به اندازه دو برابر خواهران سهم خواهند گرفت.
اما اگر ارث برادران و خواهران ناتنی شامل چند فرد زنانه باشد، آنگاه میراث بین آنها به صورت مساوی تقسیم خواهد شد.

اگر یک شخص آموزش های آنلاین درس بدهد ، هم خانواده ای نزدیک از سوی پدر و هم خانواده ای نزدیک از سوی مادر خواهد داشت.
هر دو خانواده با یکدیگر برخورد می کنند و ثروت را بین خود تقسیم می کنند.
اگر فقط یک عضو از خانواده پدری وجود داشته باشد ، او یک ششمی از ثروت را به دست می آورد و مابقی برای خانواده مادری است.
اما اگر بیشتر از یک عضو از خانواده مادری وجود داشته باشد ، آنها یک سومی از ثروت را دریافت می کنند و بقیه برای خانواده پدری می ماند.

همان طور که پیش از این اشاره شد، در بلندترین رده از ارث، یعنی طبقه دوم، فرزندان (از جمله خواهر و برادرها) و اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) قرار دارند.
در صورتی که فرد متوفی به جز خواهر و برادرهای ناتنی، همچنان جد پدری و مادری داشته باشد، میزان ارث خواهر و برادرهای ناتنی بر اساس یک قانون تعیین می‌شود.

اگر یک فرد خویشاوند مادری همچون خواهر یا برادر ناتنی باشد، یک ششمی از میراث به او تعلق می‌گیرد و سایر اعضای خانواده پدری حق دارند بقیه تقسیم‌بندی را دریافت کنند.
همچنین، اگر یک فرد خویشاوند مادری همچون جد یا جده باشد، یک سومی از ترکه به او تعلق می‌گیرد و سایر اعضای خانواده پدری بقیه را دریافت می‌کنند.
اما اگر خویشاوندان مادری بیش از یک نفر باشند، یک سومی از ترکه به آنها تعلق می‌گیرد و دیگریان حق دارند بقیه را دریافت کنند.

نحوه تقسیم ارث خواهر و برادر ناتنی

در بخش قبل، قوانین مربوط به تقسیم ارث بین خواهر و برادر ناتنی در قانون مدنی بررسی شد.
پیشینه‌ی فرد و موقعیت اجداد به عنوان وارثان نیز در نظر گرفته شد.
حالا، در مواقعی که خواهر و برادر ناتنی همان وارثان نباشند بلکه خودشان درگذشته و وراثی از آن‌ها باقی مانده باشد، سوالی پیش می‌آید.
چگونه تقسیم ارث خواهر و برادر ناتنی در این حالت انجام می‌شود و هر وارث چه میزان از ارث را به ارث می‌برد؟ در این بخش به پاسخ این سوالات خواهیم پرداخت.

اگر یک خویشاوند نزدیک نامشروع وجود داشته باشد، تقسیم میراث به این صورت خواهد بود: اگر فقط پدر و مادر زنده باشند، سهم مادر از میراث، یک سوم می باشد و پدر دو سوم میراث را به ارث می برد.
اگر فقط فرزندان زنده باشند، میراث فرزند پسر دو برابر میراث فرزند دختر است.

در صورتی که شخص وارث، شامل پدر، مادر و فرزندان دختر باشد، مقدار سهم فرزند دختر در تقسیم میراث بستگی به تعداد افراد موجود دارد.
اگر فرزند دختر تنها باشد، یک دوم میراث را دریافت خواهد کرد.
اما اگر بیش از یک فرزند دختر وجود داشته باشد، دو سوم میراث به آنها تعلق خواهد گرفت.
همچنین، پدر و مادر هر کدام یک ششم میراث را دریافت خواهند کرد.
اما، اگر هم پدر و مادر و هم فرزندان، پسر و دختر، همگی هنوز زنده باشند، تقسیم میراث به شکلی دیگر انجام می‌شود.
در این حالت، سهم پدر از فرزندان یک ششم میراث خواهد بود و سهم مادر نیز همین مقدار است.
بقیه میراث نیز به فرزندان تعلق می‌گیرد، در اینجا میزان میراث پسر دو برابر میراث دختر است.
بنابراین، مقدار و تقسیم میراث بستگی به وضعیت و تعداد افراد وارث دارایی و نوع ارث برده است.

قانون تقسیم ارث در صورت فوت بیشتر از یک خواهر یا برادر ناتنی، پدر و مادری که فرزند ندارند، نوبت ارث‌بندی به نسل دوم می‌رسد.
به عبارت دیگر، برادرانی و خواهرانی و همچنین اجداد فوت کننده حقوق میراث را به ارث خواهند برد.
اما اگر فقط برادر یا خواهری وجود داشته و اجدادی نبوده باشند، مادری ناتنی دریافت کننده یک ششم میراث خواهد بود.
در صورت وجود بیشتر از یک برادر یا خواهر، آن‌ها تنها یک سوم میراث را دریافت کرده و باقی اموال متروکه به پدری ناتنی تعلق خواهد گرفت.

در این ضریب، توزیع میراث بین خواهران و برادران غیر خواهرزاده مادری به طور یکسان است؛ اما در مورد برادران غیر خواهرزاده پدری، ارث برادر غیر خواهرزاده دو برابر سهم خواهر غیر خواهرزاده است.

اگر علاوه بر فرد فوت شده، خواهر و برادر ناتنی هم وجود داشته باشد و اجداد وی همچنان زنده باشند، اگر از جانب مادر فقط یک خواهر و برادر ناتنی وجود داشته باشد، ششمین میراث را به ارث می‌برد و سهم خویشاوندان پدری بقیه ترکه خواهد بود.
اما اگر خویشاوند مادری شامل یک جد یا جده مادری باشد، میزان ارث یک سوم ترکه می‌باشد و بقیه میراث، حق خویشاوندان پدری خواهد بود.
همچنین اگر تعداد خویشاوندان مادری دو نفر یا بیشتر باشد، یک سوم ترکه را به ارث می‌برند و باقی میراث به سایر خویشاوندان پدری تعلق می‌گیرد.