ماده ۱۴ قانون صدور چک

اعتراض دارنده چک

با توجه به قانون صدور چک، در ماده ۱۴ آمده است که بانک می‌تواند درخواست صادرکننده را مبنی بر عدم پرداخت وجه چک بپذیرد.
این‌جا سوالی پیش می‌آید که در صورتی که صادرکننده به دروغ چنین خواسته‌ای را بیان کرده باشد، آیا دارنده چک حق اعتراض دارد یا نه؟

در صورتی که فردی اعتراضی علیه چک داشته باشد، می‌تواند در صورت توانایی اثبات بر اینکه ادعاهای صادر کننده چک کذب و غیر قابل قبول هستند، دستور به رفع عدم پرداخت را دریافت کند.

اثبات خلاف ادعای صادر کننده

قبلاً بیان کردیم که صاحب چک، می تواند به درخواست کننده آن اعتراض کند و در صورتی که ادعای کننده درباره عدم پرداخت چک تقلبی باشد، می تواند اعمال دستور عدم پرداخت را لغو کند.
این اثبات باید بر این ایده تکیه کند که ادعای کننده چک دروغ است و خلاف حقیقت است.

در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره اثرات قانونی اثبات نشدن درستی ادعایی که دارنده آن چک است، مطابق با ماده 14 قانون صدور چک، بحث کنیم.
ما می‌خواهیم بیان کنیم که چگونه تضمین اجرای قانونی این مسئله به اساس ماده 14 قانون صدور چک تعلق می‌گیرد.

قانون صدور چک، در ماده ۱۴ آمده است: هرگاه اثبات شود که ادعاهایی که منجر به عدم پرداخت می‌شود، غیرصحیح است، فرد صادرکننده چک علاوه بر مجازاتی که در ماده ۷ قانون صدور چک تعیین شده است، موظف به جبران کلیه خسارت‌ها وارده به صاحب چک می‌شود.
ماده ۷ نیز به صورت واضح می‌فرماید: "صادرکننده چک متعهد است که در صورت عدم پرداخت، تمام خسارات ناشی از عدم پرداخت را تقبل خواهد کرد.
"

«هر فردی که به ارتکاب جرم نفوذ چک بدون معرفی مالی می‌پردازد، بر اساس مقررات زیر محکوم خواهد شد: اگر مبلغ موجود در متن چک کمتر از ده میلیون ریال باشد، به حبس حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.
اگر مبلغ موجود در متن چک بین ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال باشد، به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
و اگر مبلغ موجود در متن چک بیشتر از پنجاه میلیون ریال باشد، به حبس از یک سال تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد شد.
»متن به شرح زیر است:هر فردی که به ارتکاب جرم نفوذ چک بدون معرفی مالی می‌پردازد، بر اساس مقررات زیر محکوم خواهد شد: اگر مبلغ موجود در متن چک کمتر از ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد، به حبس حداکثر ۶ ماه محکوم خواهد شد.
اگر مبلغ موجود در متن چک بین ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال تا ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد، به حبس از ۶ ماه تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
و اگر مبلغ موجود در متن چک بیشتر از ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد، به حبس از ۱ سال تا ۲ سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت ۲ سال محکوم خواهد شد.
»

تفسیر ماده 14 قانون چک

بعد از توضیح درباره "مفهوم ماده 14 قانون صدور چک" و "روش اعتراض به چک"، در این بخش می‌خواهیم درباره "عدم پرداخت صادرشده بر اساس ماده 14" توضیح دهیم.
هدف اصلی این بخش ارائه تفسیری است برای "مضمون ماده 14 قانون صدور چک" و همچنین بررسی فلسفه ای که موجب وضع این ماده در "قانون صدور چک" شده است.

مشاهده ای رخ می‌دهد در بسیاری از موارد که تا قبل از ممنوعیت صدور چک به حامل آن که هر فردی که آن را در اختیار داشت، اجازه نقد کردن وجه آن داده می‌شد، چک‌های صادر شده به دلایلی همچون گم شدن، سرقت، کلاهبرداری و سایر عامل‌هایی، از دست دارنده اصلی خارج می‌شدند و توسط دیگران به نحوی مسئولیت‌پذیری دریافت می‌شدند.

با توجه به مشکلاتی که ایجاد می‌شد به دلیل نقد کردن غیرمجاز چک و از دست دادن آن توسط صاحب اصلی و صادرکننده، قانونگذار تصمیم گرفت تا در قانون صدور چک ماده‌ای را اضافه کند تا بتوان در مواقع مشابهی امکان عدم پرداخت وجه چک را فراهم کرد.

بر اساس این مبنا، بند 14 قانون صدور چک به شکلی تعیین شده است و طبق آن، اگر چک به طور نادرست از دست دارنده خارج شود، فرستنده می تواند درخواست عدم پرداخت وجه چک را از دادگاه بدهد و بانک نیز باید این درخواست را رعایت کند.
در ادامه، چک‌های مورد نظر بند 14 را بررسی خواهیم کرد.

چک های ماده 14

یکی از پرسش‌های رایجی که دربارهٔ ماده 14 قانون صدور چک مطرح می‌شود، این است که چه نوع چک‌هایی به عنوان چک‌های ماده 14 شناخته می‌شوند؟ در این بخش از مقاله قصد داریم با بررسی تبصره‌های ماده 14 قانون صدور چک و بقیهٔ مواد مرتبط با این قانون، به این سؤال پاسخ دهیم و نوع چک‌های ماده 14 را بررسی کنیم.