زن ناشزه کیست

با اختصاص وقت مقرر برای خاتمه قرارداد ازدواج، ازدواج بین زن و شوهر ایجاد می‌شود و حقوق و وظایف قانونی آنها نسبت به یکدیگر برقرار می‌شود.
این حقوق و وظایف در اکثر موارد، تضمین شده است و اجرای قانونی دارند، بنابراین عدم رعایت آنها حق طرف مقابل را می‌دهد تا از طریق مجرای قانونی برای اعمال حق خود اقدام کند.

یکی از وظایفی که به عهده زنان می باشد، تمکین است.
بر اساس قانون مدنی، زمانی که ازدواج صورت گرفت، زن مکلف است که به شوهر خود تمکین کند.
تمکین دارای دو معنا است که می توان به صورت عمومی و ویژه به آن اشاره کرد.
تمکین عمومی به معنای قبول ریاست شوهر در امور عمومی زندگی خانوادگی است، در حالی که تمکین ویژه بیشتر درباره ارتباط زوجین در زناشویی استفاده می شود.
در هر صورت، تمکین عمومی و ویژه به عنوان یک تکلیف برای زن تلقی می شود و در صورت عدم تمکین بدون دلیل قانونی و شرعی از سوی زن، زن به عنوان ناشزه شناخته خواهد شد.

با توجه به حقیقتی که وجود دارد، نقش و جایگاه زن در جامعه بسیار حائز اهمیت است.
در این مقاله، به بررسی تأثیر عدم اقتدار زن بر امور مالی او می‌پردازیم.
ابتدا توضیح می‌دهیم که چه معنایی را دربرمی‌گیرد که زن به عنوان "عدم اقتدار" شناخته شود.
سپس، شرایط نفقه و مهریه دختری که به عنوان "عدم اقتدار" در نظر گرفته می‌شود، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در ادامه به دو سوال اساسی پاسخ داده خواهد شد: آیا این دختر حق نفقه را دارد؟ و آیا می‌توان برای این دختر مهریه تعیین کرد؟

زن ناشزه کیست

طرح یکی از درک‌ها در حقوق خانواده، مربوط به مفهوم زن ناشزه است.
همچنین، در مراجعات قضایی در دادگاه خانواده، به ویژه در پرونده‌هایی مرتبط با دعوای تمکین و نفقه، مفهوم زن ناشزه به طور مکرر اشاره می‌شود.
از این‌رو، می‌تواند پرسشی مطرح شود درباره اینکه کیست زن ناشزه؟ و معنای دقیق مفهوم "ناشزه" چیست.

برای پاسخ به این سؤال که کی زن ناشزه است؟ باید ابتدا به این سؤال پاسخ دهیم که تمکین و عدم تمکین چه معنایی دارند؟ سپس، با استفاده از این مفهوم، به سؤال دیگری پاسخ دهیم که نشوز به چه معناست و چه‌کسی را زن ناشزه می‌نامیم.
در این متن، ما به بررسی و تحلیل مفهوم تمکین می‌پردازیم و سپس به تعریف زن‌ناشزه خواهیم پرداخت.

در قوانین حمایت خانواده و سایر مقررات مرتبط با حقوق خانواده، مفهوم تمکین و تعبیر آن به دو صورت کلی، یعنی تمکین عام و تمکین خاص، مطرح می‌شود.
در این خصوص باید توجه داشت که تمکین زوج از طرف همسر، به طور کلی شامل دو حالت زیر است:

تمکین عام یا "تسهیل و حمایت جامع" به معنای ارائه راهکارها و تسهیلاتی است که هدف آن تسهیل فرایندها و حمایت از افراد و سازمان‌ها است.
این تمکین عام به وسیله استفاده از ابزارهای تکنولوژیکی و خدمات شبکه‌ای، تسهیل ارتباطات و افزایش امکانات و آسیب‌پذیری‌های سازمانی به منظور بهبود عملکرد سازمان و افزایش کارایی ارائه می‌شود.
تسهیلات همچون مشاوره، آموزش، ارائه ابزارها و فضایی برای تبادل دانش و اطلاعات می‌توانند جزء تمکین عام محسوب شوند.

تمکین عام، خود شامل عناصر زیر می‌شود:فعالیت‌های راهبردی که منجر به توسعه و تقویت سازمان می‌شود.
زیرساخت‌های فناوری اطلاعات که برای پشتیبانی از فرایندها و فعالیت‌های سازمانی استفاده می‌شوند.
اهداف و استراتژی‌های سازمانی که برآورده کردن نیازها و تامین رضایت مشتریان را هدف قرار می‌دهند.
سیاست‌ها و راهبردهای ارتباطی که به منظور برقراری ارتباط داخلی و خارجی سازمان اتخاذ می‌شوند.
نظام‌ها و فرآیندهای عملیاتی که جهت بهبود کیفیت و کارآیی فرآیندهای سازمانی به کار می‌روند.
مدیریت منابع انسانی که توسعه و مدیریت منابع انسانی را بر عهده دارد.
تضمین عام یک سازمان را در مسیر پیشرفت و توسعه تثبیت می‌کند و به ارتقای عملکرد و عملکرد بهتر سازمان کمک می‌کند.

مطابق قانون مدنی، براساس ماده ۱۱۱۴، زن مکلف است در منزلی که شوهر تعیین کرده است، سکونت نماید و این بدان معناست که زن شوهر خود را تمکین کرده است.
تنها استثناء از این قاعده در صورتی است که زن حق تعیین محل سکونت را داشته باشد، در این صورت می‌تواند بدون اجازه شوهر خود مکان زندگی دیگری را انتخاب کند و این انتخاب به معنای عدم تمکین زن نمی‌باشد.

با انعقاد قرارداد ازدواج، موجب ماده 1102، رابطه زوجیت بین زن و شوهر به وجود می آید و همچنین تکالیف و حقوق آن دو نیز هم زمان فعال می شوند.
بنابراین، انجام وظایفی که بر عهده زن بوده، معتبر و قابل اجراست و این یک مثال از تمکین عام است.

براساس ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی، شوهر میتواند زن خود را از اشتغال در حرفه یا صنعتی که باعث تضاد با مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن شود، منع کند.
بنابراین اشتغال به یک شغل که مطابق با مصالح خانوادگی و حیثیت و آبروی زن باشد و توافق شوهر را نیز داشته باشد، نمونه دیگری از تمکین عام محسوب میشود و عدم انجام این تکلیف، به عدم تمکین زوجه تلقی میشود.

تمکین ویژه

مفهوم تمکین خاص به معنای ارتباطات جنسی در حد معمول و متعارف در زندگی زناشویی است.
به طوری که، اگر زن از روابط جنسی در حد متعارف خودداری کند، این به معنای عدم تمکین او خواهد بود.

با توجه به تعریف معانی تمکین، می‌توان گفت که ناتمکینی یا ناشوزی زن، در چارچوب زیر قابل تعریف است و هرگاه یک زن، به یکی از این شرایط اقدام کند، به عنوان ناشوز شناخته می‌شود:

زن به طور بی‌دلیل و بدون عذر، از سکونت در محل اقامتی که همسرش تعیین کرده است، امتناع می‌کند.

«مرد با وجود تکالیف و وظایف قانونی که به عهده او قرار دارد، خود را نسبت به انجام آن‌ها محتاط می‌داند و آن‌ها را اجرا می‌کند.
»

مادر خانم علی در حالی که شوهرش راضی نبود، یک شغل دارد که با مصالح خانوادگی و هویت او مغایرت دارد.

عذری وجود ندارد که زن بتواند از برقراری رابطه جنسی در حدود متعارف خودداری نماید.

شرایط نفقه زن ناشزه

در قسمت قبل، در مورد مفهوم تمکین و انواع آن، یعنی تمکین عام و تمکین خاص، توضیح داده شد.
همچنین، سؤالی که "زن ناشزه" کیست و معنای "ناشزه" چیست، و همچنین در چه شرایطی اتفاق می افتد، و چگونه یک زن ناشزه شناخته می‌شود، پاسخ داده شد.

موضوع مهمی که درباره "زن ناشزه" وجود دارد، این است که نشوز زن چه تأثیری بر روابط آن با شوهر و "اقامتگاه زن ناشزه" دارد.
به عبارت دیگر، زن ناشزه تحت کدام قوانین قرار می‌گیرد و حقوق قانونی او تحت تأثیر نشوز قرار می‌گیرد؟ به عنوان مثال، چه شرایطی برای نفقه زن ناشزه وجود دارد؟

یک نکته حائز اهمیت که باید به آن توجه کرد، این است که زن تنها وقتی قادر به امتناع از پرداخت نفقه به همسرش است که بتواند با استناد به "ناشزه بودن او"، حکم عدم تمکین همسر خود را اخذ کرده و اثبات نماید.
برای این کار، نخست باید به دادگاه خانواده مراجعه کند و درخواست الزام به تمکین را ارائه دهد.
سپس با استفاده از اسناد رسمی و برجسته نمودن ناشزه بودن همسر، می‌تواند از پرداخت نفقه به او امتناع کند.