علاوه بر اینکه در زمینه حقوق کار هم در سطح داخلی و هم در سطح بین‌المللی منابعی وجود دارد و قوانین مورد نیاز در زمینه مسائل کارگری و کارفرمایی تهیه شده‌اند، در کشور ما نیز سازمان‌ها و نهادهایی وجود دارد که مسئولیت اصلی تنظیم حقوق کار را برعهده دارند. یکی از اهم این سازمان‌ها، شورای عالی کار است. این سازمان‌ها مسئولیت برقراری نظم در حوزه حقوق کار را برعهده گرفته‌اند.

با توجه به فصل دهم از قانون کار و بندهای ۱۶۷ و ۱۷۰ این قانون، استخدام یک نهاد تحت عنوان "اشورای کارگری" پیش‌بینی شده است و وظایف این اشورا نیز در بخش‌های مختلفی از قانون کار آمده است. یکی از وظایف مهم اشورا، تعیین حقوق کارگران است.

به مناسبت فوق، در این مقاله قصد داریم پس از توضیح مفصل درباره "شورای عالی کار"، به بررسی ساختار و سازمان این شورا بپردازیم و نیز اعضای آن را معرفی کنیم.

شورای عالی کار چیست

در قسمت دهم از قانون کار، ایجاد شورای عالی کار به منظور تأمین و دفاع از حقوق کارگران و کارفرمایان مورد تصویب قرار گرفته است. این شورا با تصمیماتی که اتخاذ می‌کند، تأثیر زیادی بر وضعیت حقوق و مزایای کارگران و کارفرمایان خواهد داشت. در ماده ۱۶۷ قانون کار آمده است که:

در وزارت کار و امور اجتماعی، یک شورای عالی کار با نام شورای عالی کار تشکیل می‌شود. وظیفه این شورا انجام همه تکالیفی است که طبق قوانین مربوط و این قانون به عهده آن واگذار شده است. عموماً، وظیفه اصلی شورای عالی کار در تدوین سیاست‌های کار و اشتغال بر اساس قانون کار و سایر قوانین مربوط است. در این مقاله تحت عنوان وظایف شورای عالی کار، به طور جزئی بررسی شده است.

سازمان و ساختار شورای عالی کار

طبق قوانین کار جمهوری اسلامی ایران، شورای عالی کار باید حداقل یک بار در ماه جلسه داشته باشد. البته در ضرورتهایی، می‌تواند جلسات فوق العاده نیز برگزار کند. حضور هفت نفر از اعضای شورا، جلسات شورای عالی کار را رسمی می‌سازد و تصمیمات شورا با اکثریت آرا معتبر خواهد بود. این شورا بخشنامه‌هایی در زمینه حقوق کار صادر می‌کند، از جمله بخشنامه شورای عالی کار در خصوص افزایش حقوق.

درباره ساختار و سازمان شورای عالی کار باید گفت که این شورا دارای یک دبیرخانه دایمی است. در این دبیرخانه، کارشناسانی با تخصص در حوزه‌های کارگری، اقتصادی، اجتماعی و فنی مشغول به کار هستند. آنها مطالعاتی درباره روابط و شرایط کار و سایر اطلاعات مرتبط را تهیه و به شورای عالی کار ارائه می‌دهند.

مکان "دبیرخانه شورای عالی کار" در وزارت کار و امور اجتماعی قرارگرفته است. رئیس دبیرخانه شورای عالی کار، براساس توصیه وزیر کار و امور اجتماعی و تصویب شورای عالی کار، منصوب میشود. او به عنوان "دبیر شورای عالی کار" در جلسات شورا شرکت میکند، اما حق رأی ندارد.

اعضای شورای عالی کار

توضیحاتی در قسمت قبل درباره "شورای عالی کار" براساس "قانون کار" جمهوری اسلامی ایران و "سازمان و ساختار آن" ارائه شد. اما سؤال مهم این است که "اعضای شورای عالی کار" کی هستند؟ پاسخ به این سؤال به این دلیل مهم است که اصل سه جانبه گرایی در حقوق کار، عضویت نمایندگانی از دولت، "کارگران" و "کارفرمایان" را در نهادهای تصمیم گیرنده الزام می‌کند تا منافع همه اقشار حفظ شود. طبق ماده ۱۶۷ قانون کار، "اعضای شورای عالی کار" شامل موارد زیر می‌شوند: نمایندگان دولت نمایندگان کارگران نمایندگان کارفرمایان

تبریکا! وزیرای کار و امور اجتماعی برگزیده‌ای را برای ریاست شورا دارید:

«با توجه به توصیه وزیر کار و امور اجتماعی و تصویب هیئت وزیران، دو عضو باتجربه و آگاه در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی انتخاب خواهند شد. یکی از این افراد عضوی از شورای عالی صنایع خواهد بود.»

ج): سه نماینده انتخاب شده توسط کارفرمایان (که یک نفر از بخش کشاورزی هست) هستند.

«د ) » سه نماینده از جمع کارگران (که یک نفر از بخش کشاورزی هستند) توسط کانون عالی شوراهای اسلامی کار انتخاب شده‌اند.