دادیار کیست

بعد از گزارش یک جرم و اعلام آن، دادسرا مسئولیت بررسی و انجام تحقیقات اولیه را بر عهده دارد.
در دادسرا، افراد متفاوتی در حال انجام این وظایف فعالیت می‌کنند.
این افراد تحت نظارت رییس دادسرا، یعنی دادستان، فعالیت می‌کنند.
بعضی از این افراد یک بخش از وظایف دادستان را انجام می‌دهند و برخی دیگر وظایف خاص خود و قدرت خود را در مجموعه نهاد دادسرا دارا هستند.
این موضوع، با توجه به سلسله مراتب مقامات قضایی در دادسرا، مشخص می‌شود.

از میان افراد و مقاماتی که در سازمان دادگاه ها به فعالیت می پردازند، دادیاران نقشی مهم بر عهده دارند.
این افراد در جریان پرونده ها همکاری می کنند و معمولاً رتبه پایین ترین مقام قضایی در دستگاه قضایی دادسرا را تشکیل می دهند.
آنها با دستور دادستان، برخی از وظایف را انجام می دهند.
در این مقاله، به تحلیل و شرح مفهوم دادیار و نقش و اختیارات آنها پرداخته و سپس به بررسی رابطه بین دادیاران و دادستانان می پردازیم.

دادیار کیست ؟

تمامی ما با عنوان "دادیار" آشنا هستیم، اما بسیاری از ما به واقعیت "دادیار چه کسی است؟" آگاه نیستیم.
برای پاسخ به این سؤال، باید بگوییم که وقتی افراد شکایات خود را جهت بررسی جرمی به "دادسرا" مراجعه می‌کنند، بیشتر با "دادیار" و شعب "دادیاری" روبرو می‌شوند، به جای سایر مقامات قضایی دادسرا مانند بازپرس و داستان.

با در نظر گرفتن این شرح، دادیار یکی از مقام‌های دادسرا می‌باشد که عموماً شامل قضات جوان و تازه‌کار است که برگزیده قوه قضائیه شده‌اند.
دادیار می‌تواند به دادستان در انجام برخی از وظایف او مانند امور سرپرستی، تحقیقات ابتدایی و اجرای احکام کمک کند.

در دادگاه، دادیار نیز می‌تواند به جای دادستان به کیفری دفاع کند.
دادیار مجاز به انجام این امور به نمایندگی از دادستان است، زیرا اجازه‌ی انجام آن از طرف دادستان دریافت کرده است.
دلیل این امر این است که به دلیل حجم زیاد پرونده‌ها، دادستان و بازپرس برخی از اختیارات خود را به عهده‌ی دادیار می‌گذارند تا به نمایندگی از آنها عمل کند.

رابطه دادیار و داستان

تصمیم گرفتیم شرحی بدهیم که دادستان قادر است بعضی از وظایف خود را به عهده دادیار بگذارد.
اما سوالی که مطرح می شود این است که این تفویض اختیار دادستان به دادیار تا چه حدی می‌تواند باشد و به عبارت دیگر، رابطه بین دادیار و دادستان به چه صورتی است؟

دادیار به عنوان یک کارمند تحت نظر دادستان فعالیت می‌کند و برای انجام هر فعالیتی باید اجازه دادستان را دریافت کند.
رابطه دادیار و دادستان به گونه‌ای است که در صورت وجود اختلاف نظر بین آنها، دیدگاه و دستورات دادستان ابلاغ‌پذیر و اجراشده خواهد بود و دادیار موظف است اطاعت کند.
بنابراین شخص دادیار در تصمیم‌گیری‌ها مستقل نبوده و تنها برای انجام دستورات دادستان، نیاز به موافقت ایشان دارد.
علاوه بر این، دادیار حق مخالفت با دیدگاه‌ها و نظرات معاون دادستان را ندارد و باید به آن‌ها پایبند باشد.

نکته مهمی که باید ذکر شود، این است که سلسله‌مراتبی بین دادیار و دادستان و معاون دادستان هر شعبه دادسرا وجود دارد.
به عبارتی دیگر، دادیار دادسرای ناحیه ۱ تهران نیازی ندارد دستورالعمل‌های دادستان دادسرای ناحیه ۲ تهران را رعایت کند؛ به جای آن، وظیفه او فقط این است که از دستورالعمل‌های دادستان دادسرای محل خدمت خود، یعنی دادستان دادسرای ناحیه ۱ تهران، پیروی کند.