بعد از فوت پدر قیم کیست

قانون، برخی از افراد را در سه دسته تقسیم می‌کند و قدرت تمرکز بر برخی از حقوق قانونی را به صورت مستقل از آنها سلب می‌کند.
این دسته از افراد شامل افرادی می‌شود که جوان، بی عقل و دیوانه هستند.
به همین دلیل، قانون اقداماتی را برای تامین حمایت از این افراد در نظر گرفته تا حقوق قانونی آنها به دلیل وضعیت خاصی که دارند، خراب نشود.

روی یکی از راه حل ها می توان برای مواقع خاص، تعیین مقام به عنوان یک سند نهادی کنار حجابات قهری پدر و جدپدر قرار داد که با اراضی ایشان به حد خوبی برای تامین نیروی کار آنها داشت.
در شرایط عادی، بابایی هست که قیمت موارد بستری را مشخص می کند.
ولی گاهی اوضاع ممکن است پدر کودک فوت شده باشد و به این علت هست که نیازمندی های بچه ها توسط مقام پُر شود.
به همین دلیل پس از مرگ پدر، مطرح می شود که کسی که به عنوان مقام ناظر عمل می کند، شخص کی خواهد شد.

برای پاسخ به این سؤال، در این مقاله به بحثی پیرامون "وارث قانونی پس از درگذشت پدر" خواهیم پرداخت.
مطالبی که در ادامه آمده، مشروح شرایط و تصمیم‌گیری درباره وارث قانونی پس از فوت پدر است.
ابتدا می‌پردازیم به اینکه چه کسی به عنوان وارث قانونی پس از فوت پدر در نظر گرفته می‌شود و سپس با جزئیاتی درباره مراحل تعیین این وارث قانونی آشنا خواهیم شد.

بعد از فوت پدر قیم کیست

همواره در جامعه، افرادی وجود دارند که به دلیل شرایط خاصی که دارند، توانایی مدیریت امور مالی و یا امور دیگر را ندارند.
به این نوع افراد به طور حقوقی "محدود" می‌گویند.
قانون مدنی سه دسته اصلی افراد محدود را شامل می‌شود: افراد زیر سن بلوغ، افرادی که ناتوان هستند و افراد دیوانه یا مجنون.

در بسیاری از موارد، افراد نمی‌توانند به خوبی مسئولیت‌های مالی و گاهی غیرمالی خود را برعهده بگیرند و معاملات آن‌ها برخی اوقات با موانع مواجه و نافذ نیست یا باطل می‌شود.
به همین منظور، باید افرادی وجود داشته باشند تا به جای آنها کارهای مالی و غیرمالی را انجام دهند و تصمیم‌های لازم را بگیرند.
در شرایط نرمال، وقتی "پدر یا مادر کودک" زنده است، این وظیفه به عهده او خواهد بود و به عنوان نیروی محرکه، تا رسیدن فرزند به سن بلوغ اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

اما در بعضی موارد، ممکن است پدر، در قید حیات نباشد.
به همین دلیل، لازم است که شخصی، بعد از فوت پدر، نقش قیمت محجورین را بر عهده بگیرد.
اما قبل از اینکه به سوالی که بعد از فوت پدر، کسی قیم بچه‌ها خواهد بود، پاسخ دهیم، باید به این نکته توجه کنیم که اصولاً در سه حالت، اقدام به تعیین قیمت برای محجورین صورت می‌گیرد که بر اساس ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی، شامل موارد زیر می‌باشد:محجور به وصیت پدر، مادر یا سایر افرادی که بر اساس وصیت‌نامه پدر، مادر یا دادگاه به آن‌ها وصیت شده باشند.
فردی که در عمل به مراقبت و تربیت محجورین مشغول باشد.
سازمانی که بر اساس اختیار سازمانهای دولتی یا نهادهای عمومی غیرانتفاعی، بر عهده نگهداری و تربیت و توانمندسازی محجورین قرار بگیرد.
بنابراین، در صورتی که پدر فوت کرده باشد، بعد از آن نقش قیمت محجورین ممکن است بر عهده فردی قرار گیرد که بر اساس موارد فوق انتخاب شود.

حالت اول به زمانی اشاره دارد که فرد در دوران کودکی بوده و به دلایلی محدود شده است.
در این حالت، فرد هیچ ولی خاصی مانند پدر، جد بزرگوار یا وصی مقرر نداشته است.
حالت دوم برای فردی است که از دوران کودکی به عنوان یک شخص دیوانه یا ناعاقل شناخته شده است و همچنین ولی خاصی ندارد.
به عبارت دیگر، این فرد از بچگی به عنوان یک مجنون یا سفیه شناخته شده و در این هر دو حالت، وجود ولی خاصی لازم نیست.
حالت سوم، زمانی است که فرد پس از رسیدن به سن بلوغ به مجنونی یا ناشایستی وارد شود.
در همه این موارد، لازم است یک قیم (ناظر) برای فرد محدود تعیین شود.

به عبارت دیگر، در حالت ابتدایی و ثانوی، یعنی زمانی که شخص جوانی است، یا در صورتی که او در حجره‌ای زندگی می‌کند که به زمان کودکی او مرتبط است، در صورتی که پدر، جد پدری یا وصی خاصی از طرف آنان تعیین شده باشد، نیازی به تعیین قیمت (قیم) برای این فرد نبوده و نیست.
اما اگر وصی خاصی وجود نداشته باشد، نوبت به تعیین قیمت (قیم) می‌رسد.

در شرایط سوم، به عبارتی که فرد پس از رسیدن به سن بلوغ، با مشکلات روانی یا عقب‌ماندگی روبرو شده و ناتوان می‌شود، نیاز به تعیین یک نفری دارد که از او مراقبت کند، حتی اگر شخص مورد نظر را به عنوان ولی خاص (مثلاً پدر، جد پدری یا وصی منصوب) داشته باشد.
در این شرایط معمولاً پدر یا جد پدری، به عنوان نفر قیم فرزند انتخاب می‌شوند.
اما گاهی پدر، درگذشت کرده است.
در این حالت هم سوال پیش می‌آید که پس از مرگ پدر، کدام فرد به عنوان قیم کودک تعیین می‌شود؟

براساس مطالبی که ذکر شد، در مواردی که فردی محروم، ناتوان یا در شرایطی جزئی و دارایی خاص نباشد، دادگاه مسئولیت تعیین سرپرستی برای کودک را بر عهده می‌گیرد.
در این شرایط، دادگاه به طور عمومی پرسنلی را تعیین می‌کند که به نزدیک‌ترین شخص به محروم احتمالی تبدیل می‌شود.
اگر مادر دارای شرایط لازم برای تبدیل شدن به سرپرست بعد از فوت پدر باشد، در این حالت اولویت را دارد.
در صورتی که مادر نتوانایی داشته باشد، یکی از سایر خویشاوندانی که صلاحیت مربوطه را دارند می‌توانند به عنوان سرپرست انتخاب شوند.
به عنوان مثال، عمو یا پدربزرگ مادری محروم.

"در صورتی که فرد در دوران کودکی به سن تکلم نرسید و پس از رسیدن به سن بلوغ و جدا شدن از ولایت پدر و جد پدری، مجدداً وابسته به کسی بشود، زمان تعیین نیاز به قیم با رأی دادگاه است؛ حتی اگر این فرد ولی خاص دیگری داشته باشد.
در صورتی که پدر هنوز زنده باشد، وی به عنوان قیم کودک وابسته تعیین می‌شود.
اما پس از فوت پدر، دادگاه می‌تواند افرادی مانند پدربزرگ، مادر یا سایر خویشاوندان دیگر را با ملاحظه شرایط به عنوان قیم کودک تعیین نماید.
"

شرایط قیم بعد از فوت پدر

در بخش قبل، به بررسی این موضوع پرداخته شد که چه کسی پس از درگذشت پدر مسئولیت نگهداری از فرزند را بر عهده می‌گیرد؟ همان‌طور که ذکر شد، اغلب در مورد افرادی که در زمان کودکی قرار داشته‌اند یا هنوز به این دسته می‌اندیشیم، پدر بزرگ، مادر بزرگ، وصی مورد نیاز یا شخصی که توسط پدر یا مادر برای انجام این وظیفه منصوب شده‌اند، به عنوان مسئول تصدیق محسوب می‌شوند.
در صورت وجود هریک از این اشخاص، عموماً لازم به تعیین نمی‌باشند قیمت بچه بعد از فوت پدر.
اما اگر این افراد وجود ندارند یا در مورد افرادی که وابستگی آنها به دوران کودکی نیست، باید توسط دادگاه تعیین قیمت شوند.

آیا فردی که پس از درگذشت پدر، قیم محجور می‌شود، به چه شرایطی نیاز دارد؟ پاسخ به این سوال بسیار اهمیت دارد، زیرا قدرت‌ها و صلاحیت‌های قیم شامل انجام کلیه امور مالی و برخی امور غیرمالی مرتبط با محجورین است.
اگرچه قیم پس از درگذشت پدر نیازمند درخواست مجوز از اداره سرپرستی برای انجام این امور است، ولی داشتن برخی شرایط قانونی نیز ضروری است.

ماده ۱۲۳۱ قانون مدنی شرایط سلبی برای تعیین قیم را تعیین می‌کند.
به این معنا که در صورت برخورداری از برخی شرایط، اشخاص ذکر شده نمی‌توانند وظیفه بر عهده گرفتن قیمومت پس از مرگ پدر را داشته باشند.
بر پایه این ماده، افراد زیر شرایط قیم پس از فوت پدر را ندارند و نمی‌توانند به عنوان قیم تعیین شوند: افرادی که خودشان تحت ولایت قهری فرد دیگری هستند و یا افرادی که وظیفه قیمومت آنها بر عهده شخص دیگری است، نمی‌توانند محجور شوند.

افرادی که به دلیل ارتکاب برخی از جرایم، همچون سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، اختلاس، هتک ناموس یا جرایم منافی عفت، جنحه نسبت به اطفال و ورشکستگی به تقصیر، توسط دادگاه به اتهام این جنایات محکوم شده‌اند.
نحوه ارتکاب این جرایم توسط متهمان با حکم قطعی تشخیص داده شده است.

افرادی که به اخلاق فاسد معروف هستند، همچنین افرادی که خودشان یا خویشاوندان نزدیک آنها درگیری حقوقی داشته باشند، قادر به انتخاب و معرفی به عنوان "قیم" نخواهند بود و در صورت تعیین، می‌توانند عزل و انعزال قیم شوند.

باکیفیتی بچه ها پس از درگذشت پدر شامل شرایط تملک کردن نمی شود به افرادی اطلاق می شود که حکم ورشکستگی بر آنها درباه می شود و عمل ورشکستگی آنها هنوز به پایان نرسیده است.

همچنین، اگر زنی به عنوان قیمومت بچه تعیین شده باشد، نیاز است تا در نظر داشته باشد که برای انجام این کار، رضایت شوهر لازم است.
به همین دلیل، در ماده 1233 قانون مدنی ما آمده است که زن باید با اجازه شوهر، قبول قیمومت را انجام دهد.
قیمومت بچه نقش مهمی در تربیت و مراقبت از فرزندان دارد.
برای اطمینان از پذیرش نقش قیمومت توسط زن، رضایت شوهر ضروری است.
رعایت این مسئله در قانون مدنی با هدف حفظ تعادل و روابط خانوادگی بر قراری استوار شده است.

نحوه تعیین قیم بعد از فوت پدر

در اقدام‌های قبلی، بررسی شده است که بعد از از دست رفتن پدر، کسی که مسئولیت فرزندان را به عهده می‌گیرد و شرایط آن شخص بعد از مرگ پدر چگونه است.
اما یک سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که چگونه مشخص می‌شود که پس از فوت پدر، فردی خاص مسئولیت فرزندان را برعهده می‌گیرد؟ جواب این سوال می‌تواند با استناد به ماده ۱۲۳۲ قانون مدنی باشد.
بر اساس این ماده، اگر شرایط قانونی مناسب و صلاحیت در فرد مورد نظر وجود داشته باشد، خویشاوندان نزدیک‌تر برای تعیین مسئولیت فرزندان در اولویت نسبت به سایر افراد قرار می‌گیرند.

با توجه به تفاوت قیم بعد از درگذشت پدر، باید توضیح دهیم که طبق قانون مدنی، پس از رحلت پدر، مادر و سایر اقوام در محدوده خود موظف هستند اطلاعات مربوط به تعیین قیم را به دادستان منطقه یا نماینده دادستان ارائه دهند و درخواست تعیین قیم برای کودک محروم را داشته باشند.
همچنین، طبق قوانین میراث، شهرداری، اداره آمار و ثبت احوال و بخشدار نیز موظف هستند در صورت وجود کودکی که به تعیین قیم نیاز دارد، به دادستان اطلاع دهند.

در صورتی که پدر برادری پس از فوت به جا بگذارد، نحوه انتخاب مراقب برای کودکان بعد از مرگ او به این شکل است: دادگاه بررسی لازم را در مورد محدودیت های قابل اعمال بر روی آنها انجام خواهد داد و افرادی که در مورد این محدودیت ها اطلاع دارند را استدعا خواهد کرد.
سپس پس از بررسی، در صورتی که محدودیت های فرزندان تأیید شود، حکم حجر اعلام خواهد شد و در صورتی که تأیید نشود، درخواست حجر و انتخاب مراقب را رد خواهد کرد.

پس از اعلام تحریم وتصویب قاطع آن، دادگاه بایستی بررسی‌های لازم درخصوص تعیین ارزش واقعی اموال را صورت دهد و پس از آن، فرد صلاحیتمند برای مدیریت اموال پس از فوت پدر مشخص می‌شود.
در هرحال، قبل از صدور حکم، دادگاه می تواند تحریم بر روی اموال فرد مورد نظر اعمال نموده و به تعیین نماینده قانونی برای مالدار پرداخته ویا مستندات مالی را بررسی کند.
طبق قانون میراث، اگر مادر فقید صلاحیت مورد نیاز برای مدیریت اموال پس از پدر داشته باشد، در اولویت قرار می‌گیرد.

برای این هدف، افرادی که قصد دارند در دادگاه درخواست تعیین قیم بعد از فوت پدر برای بچه‌های محجور شده را ارائه دهند، می‌توانند با ارائه مدارکی از جمله گواهی فوت پدر یا جد پدری، مدارک شناسایی و تقدیم آن به اداره سرپرستی موجود در دادسرای منطقه اقامت محجور، درخواست تعیین قیم را ثبت کنند.
در صورتی که دادگاه شرایط لازم را برآورده کند، قیمی تعیین خواهد شد تا مسئولیت نظارت بر منافع بچه‌ها را برعهده بگیرد.