با توجه به قوانین مدنی، پرداخت نفقه فرزندان مسئولیت پدر است و طبق عرف، پدر تا زمانی مکلف به پرداخت نفقه فرزندان است که پسر ۱۸ ساله شود و درخانه پدر به تحصیل بپردازد یا اگر دختر ازدواج نکند. در صورتی که پدر در این بازه زمانی مذکور نفقه ای را پرداخت نکند، فرزندان می توانند از او شکایت کنند. اما باید توجه داشت که فرزندان نمی توانند برای دریافت نفقه گذشته، از دادگاه درخواست حکم مجازات پدر را داشته باشند.

حال ممکن است این پرسش برای دخترانی که به خانه پدرشان برگشته‌اند بعد از طلاق، پیش بیاید که آیا هنوز نفقه آنها باید توسط پدر پرداخت شود یا خیر؟

در این مقاله به موضوع نگهداری فرزندان پس از طلاق اختصاص داده شده است. آیا پس از طلاق، پدر می‌بایست به فرزند دختر خود نفقه تأمین کند یا خیر؟ همچنین در صورتی که والدین از یکدیگر طلاق بگیرند، کدام فرد مسئولیت پرداخت نفقه فرزند مشترک خود را به عهده می‌گیرد؟

آیا بعد از طلاق پدر باید به دختر نفقه بدهد

مصداقی از تعهد مالی در قانون مدنی، پرداخت نفقه اولاد توسط فرد پدر است. در ماده مورد نظر آمده است که پدر مسئولیت پرداخت نفقه اولاد را برعهده دارد. در صورت فوت یا عدم توانایی پدر، مسئولیت نفقه به دیگر اجداد پدری منتقل می‌شود، با رعایت الاقرب فالاقرب در صورتی که پدر و اجداد پدری و یا عدم توانایی آنان وجود نداشته باشند، مسئولیت نفقه به عهده مادر می‌باشد.

با توجه به ماده قانونی مربوطه، پرسشی مطرح می‌شود. در صورتی که یک دختر پس از ازدواج و پس از مدتی از شوهرش طلاق بگیرد، آیا پرداخت نفقه او همچنان بر عهده پدرش خواهد بود؟

برای پاسخ به این سؤال، باید بگوییم که پرداخت نفقه صرفاً تا قبل از ازدواج دختر، وظیفهٔ قانونی پدر است. در صورتی که پدر، قبل از ازدواج دخترش و در صورت تمکن مالی، از پرداخت نفقه خودداری کند، دختر می‌تواند از پدرش شکایت کند و او را مجبور به پرداخت نفقه کند.

با خواندن صیغه نکاح دائم دختر، پدراش دیگر نخواهد بود ملزم به پرداخت نفقه حتی در صورتی که دختر با خواندن صیغه طلاق دوباره مجرد شود و هیچ شوهری نداشته باشد تا نفقه را بپردازد. حتی اگر دختری پدری داشته باشد که توان مالی دارد، اما از پرداخت نفقه به او امتناع کند، نمی‌تواند شکایت کند و پدرش را مجبور به پرداخت نفقه کند.

نفقه فرزند دختر پس از طلاق پدر و مادرش

مطابق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی، نفقه فرزند (چه پسر و چه دختر) بر عهده پدر است. پسر تا سن ۱۸ سالگی و دختر تا زمانی که ازدواج نکرده است، می‌توانند از این امتیاز بهره‌مند شوند. نفقه فرزند شامل تمامی نیازهای او مانند مسکن، خوراک، پوشاک، هزینه تحصیل و غیره است که باید در ابتدا توسط پدر پرداخت شود؛ اما در صورت فوت پدر یا عدم توانایی مالی او، این وظیفه به جد پدر متوفی متوجه خواهد شد. اگر جد پدر متوفی نبود یا توانایی مالی او نبود، مادر باید نفقه فرزند را پرداخت کند.

اگر زن و مردی دارای فرزند مشترک باشند (با هر جنسیتی که باشد) و تصمیم به طلاق بگیرند و جدا شوند، وظیفه نگهداری از فرزند را پدر بر عهده نخواهد داشت و همچنان پرداخت نفقه فرزندان بر عهده او خواهد بود. زمانی که والدین از یکدیگر جدا می‌شوند، حضانت دختر تا سن ۷ سال و پسر تا سن ۲ سال با مادر است. حتی در صورتی که حضانت زمانی با مادر هم باشد، پرداخت نفقه همچنان بر عهده پدر خواهد بود.

حتی اگر بعد از 7 سالگی، دختر به دلیل انحطاط‌های اخلاقی با پدر حضانت نداشته باشد و مادر همچنان مسئولیت نگهداری از او را داشته باشد تا زمانی که دختر ازدواج نکرده باشد، پدر موظف است نفقه او را تامین کند. این موضوع برای پسر نیز صادق است و تا 18 سالگی، پدر در هر صورت موظف است نفقه او را پرداخت کند. اگر فرزند تحت حضانت مادر باشد و پدر برای اینکه فرزند از او دور است خرجی بدهد قادر نیست.

فرزندی که زیراشراف مادر باشد، یا مادری که زیر نظر خود فرزند دختر یا پسر را دارد، اگر فرزند برای تبلیغ کردن حقوق خود به سن قانونی نرسیده باشد و پدر از پرداخت نفقه اجتناب کرده باشد، می‌تواند به نیابت از فرزند شکایت کند و درخواست پرداخت نفقه را از پدر خود داشته باشد.