حق حبس چیست

متن: "در هر جامعه‌ای، مفهوم ازدواج تبعات و حقوقی خاص خود را دارد.
یکی از حقوقی که در قانون مدنی کشور ما به زنان تعلق می‌گیرد و در این مفهوم به‌صورت رسمی تشخیص داده شده، حق حبس است.
با این حق، زن ابتدا می‌تواند تا زمانی که مرد به طور کامل مهریه را پرداخت ننموده است، از انجام وظایف خانوادگی و تمکین عمومی خودداری کند.
"

بطور کلی، قانون حبس دارای ریشه‌هایی در فقه است و برای اعمال آن، شرایط و موارد خاصی وجود دارد.
فقط در صورتی که این شروط برآورده شوند، می‌توان از این حق استفاده کرد.
یکی از این شروط، وجود مهریه در کنار حبس است و این حق قابل اجرا نیست مگر در صورتی که مهریه در دسترس باشد یا از هرچه سریعتر پرداخت شود.
در ادامه به توضیحات کامل درباره حق حبس و شرایط سقوط این حق می‌پردازیم.

حق حبس چیست

همانطور که گفته شد، بر اساس مواد قانونی، زن از انجام وظایفی که نسبت به شوهر دارد، می‌تواند تا زمانی که مهر او به او تحویل داده نشده باشد، امتناع کند.
اما باید توجه داشت که این امتناع، با وجود حصول عقد مهری، منجر به قطع حق نفقه نخواهد شد.

به طور ساده، حق حبس به این معناست که زن پس از عقد نکاح (صیغه)، اگر مهریه اش هنوز پرداخت نشده باشد، می‌تواند مهریه خود را از شوهر درخواست کند و وظایف زناشویی و تمکین خاص و عام را بعد از پرداخت کامل مهر توسط شوهر انجام دهد.

تمکین عام و خاص یا به عبارت دیگر، حق زندگی عام و خاص یک مفهوم حقوقی است که در حوزه راستای زندگی زنان بکار می‌رود.

تمکین عام به معنای حق زندگی در محل سکونتی است که شوهر برای همسر خود انتخاب کرده و تمهیداتی در آن را فراهم می‌کند.
این شامل کسب و کارها و زیرساخت‌هایی می‌شود که نیازهای اساسی زنان را برآورده می‌کند.

تمکین خاص به وظایف زناشویی اشاره دارد و نشان می‌دهد که به همسر بر عهده است که از تکالیف و مسئولیت‌های زندگی خانوادگی به خوبی برآید و با زوج خود همکاری کند.
این شامل مواردی مانند مراقبت از فرزندان، تهیه غذا و مراقبت از خانه می‌شود.

ماده شماره ۷۱۸ بر اساس اصل وحدت رویه تدوین شده است.
در صورتی که زن بدون برقراری رابطه جنسی از شوهرش حق مطالبه عمومی خود را ادعا کند، از حق حبس دیگر قادر به استفاده نخواهد بود.
این ماده به معنای ایجاد توافق عمومی و توافق خاص است و تنها به توافق خاص اشاره می‌کند.

موارد سقوط حق حبس

تا به حال درباره مفهوم "حق حبس" در کلیت صحبت کردیم.
اما سوالی پیش می‌آید؛ چه عواملی باعث لغو این حق می‌شوند؟ "موارد لغو حق حبس" تشکیل شده از دو مورد است.
اولین مورد این است که هرگونه نقضی در روند قانونی یا رفتار دستگیر شده وجود داشته باشد.
به عبارت دیگر، اگر در محاکمه و روند قضایی عادلانه دلایل موجهی برای حکم حبس وجود نداشته باشد، این حکم ممکن است لغو شود.
دومین مورد که موجب لغو حق حبس می‌شود، عدم رعایت حقوق بشری است.
اگر افراد محبوس شده در شرایط غیرانسانی قرار بگیرند و حقوق و اصول بنیانی بشری آنها نادیده گرفته شود، حکم حبس می‌تواند لغو شود.
به طور خلاصه، عدم انصاف در روند قانونی و نقض حقوق بشری دو مورد اصلی است که موجب لغو حق حبس می‌شوند.
استفاده از تگ‌های "قوی" و "تاکید" در جملات مربوط به این موارد به منظور بیان قدرت و اهمیت آنها استفاده شده است.

تمکین خاص یا وظایف زوجی و نزدیکی زوجین می‌تواند باعث سقوط حق حبس زن در هر زمانی، آیا قبل یا بعد از مراسم عروسی، شود.

تمکین عام به معنای تدارک دیدن زندگی در خانه و محل اقامت توسط شوهر است.
این موضوع، هرچند استنباط درستی به نظر نمی‌رساند، اما رای وحدت رویه این امر را از جمله عواملی که می‌تواند سبب سقوط حق حبس شود، عنوان می‌کند.

«در اینجا نکاتی ضروری به ذهن می‌رسد که باید به آنها اشاره کنیم.
در ابتدا، بر خلاف قوانین و شریعت اسلامی، نفقه برای زنی که همسر خود را تمکین نکند محروم می‌شود؛ اما حق حبس استثنایی است که در این قانون وجود دارد.
در واقع، زنی که به دلیل داشتن حق حبس از تمکین خودداری کند، حق دریافت نفقه را دارد و شوهر مکلف به پرداخت آن است.
»