خلاصه مقاله
وجود شرایط جهت تشخیص تخلفات واژههای بیان شده در قرارداد لازم است.
بهعدم وجود این شرایط، قرارداد قابل فسخ است.
فرض کنید یکی از دوستان شما اتومبیل پرایدی دارد که از نظر فنی سالم است.
اما بعد از خرید، متوجه میشوید که سیستم گازسوز از ماشین برداشته شده است.
در این شرایط، آیا قابلیت لغو قرارداد وجود دارد؟ قانون مدنی مباحثی مانند خیار رویت و تخلف از وصف را در نظر گرفته است.
فرض کنید یکی از دوستان و آشنایان شما یک اتومبیل پراید دارد که همیشه شنیدهاید که از نظر فنی سالم است و بدون مشکل قابل استفاده است.
به یک چیزی مثل اینکه گازسوزی بودن و نصب یک سیستم صوتی خوب بر روی آن، امتیاز اضافهای به آن میدهد، همیشه گوش دادهاید.
حالا بعد از چند ماه، دوست شما تصمیم گرفته است که اتومبیل پراید خود را بفروشد و شما با وجود ویژگیهایی که مدنظر شما بودند، این پیشنهاد خرید را پذیرفته و آن را خریداری میکنید، گرچه تا به حال آن را نزدیک ندیدهاید.
پس از انجام معامله و پرداخت وجه، زمان تحویل ماشین رسیده و شما متوجه میشوید که سیستم گازسوز از ماشین برداشته شده است.
در حالی که اتومبیلی که شما قصد خرید آن را داشتید و اطلاعاتی دربارهاش میدانستید، باید یک سیستم گازسوز داشته باشد! در این شرایط، چه تصمیمی باید بگیرید؟ آیا قابلیت لغو قرارداد وجود دارد؟ قانون مدنی در این شرایط مبحثی مانند خیار رویت و تخلف از وصف را در نظر گرفته است، که در این مقاله به آن میپردازیم.
خیار رویت و تخلف از وصف
اهداف ایجاد "حقوق خیارات" برای آن است که در صورتی که یکی از طرفین قرارداد در وضعیتی قرار بگیرد که قرارداد به ضرر او است، بتواند از "حق فسخ قرارداد" استفاده کند.
در قانون، انواع مختلفی از خیارات وجود دارند مانند "خیار غبن"، "خیار تبعض صفقه"، "خیار حیوان"، "خیار تدلیس"، "خیار عیب" و .
.
.
که هر کدام در شرایط خاص میتواند منجر به فسخ قرارداد شود.
یکی از انواع خیارات، "خیار رویت و تخلف از وصف" است.
"خیار رویت و تخلف از وصف" در ماده ۴۱۰ قانون مدنی به این صورت تعریف شده است: "هرگاه کسی مالی را به هیچ وجه ندیده و فقط بر اساس توصیف آن خرید کند، سپس پس از دیدن در صورتی که وصفهای ذکرشده برقرار نباشند، او مختار است بیع را فسخ کند یا به صورتی که هست قبول کند".
بنابراین، زمانی که فردی یک مال را بدون دیدن آن به تنهایی بر اساس توصیفهایی که شنیده است خریداری میکند، اما بعد از دریافت مال متوجه میشود که مورد معامله ویژگیهایی ندارد که درباره آن شنیده بوده، وی همچنین میتواند معامله را فسخ کند یا به همان شکلی که استمرار دارد بپذیرد.
تصمیم در این زمینه به عهده خریدار است.
شرایط اعمال خیار رویت و تخلف از وصف
برای صحت بخشی و تشخیص تخلفات واژههای بیان شده در قرارداد، شرایطی باید وجود داشته باشد.
پس از تأیید این شرایط، با استفاده از این امکان، قرارداد قابل فسخ خواهد بود.
یکی از شرایط اعمال خیار رویت و تخلف این است که مالی که مورد معامله قرار میگیرد، یک مالی مشخص باشد که در دنیای واقعی قابل مشاهده و تشخیص باشد؛ مانند خودروی پراید نوک مدادی مدل سال 90.
بنابراین، خیار رویت و تخلف برای موارد عمومی قابل استفاده نیست.
به عنوان مثال، اگر خریدار پس از مشاهده خودرو، تمایز در وصف آن را متوجه شود، او حق فسخ قرارداد خودرو را دارد.
سوالات پر تکرار
توجه: در دنیای واقعی، ممکن است در هنگام طلاق، زن مهریه را درخواست کند، اما در واقع، از زمان عقد، زن می تواند در هر زمانی، درخواست پرداخت مهریه را از شوهر نماید.
لازم به ذکر است که مسائلی مانند رابطه نامشروع، نشوز زن و یا عدم تمکین از اهلیت زن برای دریافت مهریه جلوگیری نمیکند.مهریه عبارت است از مبلغ مالی که طرفین قرارداد ازدواج برای زن تعیین میکنند.
نوع، مقدار و شرایط پرداخت مهریه ممکن است بسته به توافقات صورت گرفته در قرارداد، متفاوت باشد.
در صورتی که زوج توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد، تنها بخش کوچکی از مهریه زن، ضمانت اجرای مطالبه خواهد بود و تایید توان مالی مرد برای پرداخت میزان بیش از آن به عهده زن است.
همچنین، مردان میتوانند با ثابت کردن عجز خود به دادگاه، قسطبندی مهریه را درخواست کنند.مهر المثل نیز یکی از انواع مهرهایی است که در زندگی مشترک و حقوق مالی زن اهمیت دارد.
در صورتی که در طی عقد، از مهریه صحبت نشده باشد و شرایط محدودیت مهریه تعیین شده باشد، زوجین می توانند مهر المثل را تعیین کنند.
در این حالت، مقدار مهر المثل توسط کارشناس دادگاه با توجه به وضعیت زن، مهریه سایر اقارب و نزدیکان زن تعیین خواهد شد.
نتیجه گیری
قراردادها در زمینه تجارت و معاملات بسیار مهم و حیاتی هستند.
اما برای اطمینان از صحت و قابل اعتماد بودن قراردادها، شرایطی باید مشخص شود.
در صورت رعایت این شرایط، امکان لغو قرارداد وجود خواهد داشت.
در مثالی که در طی این مقاله آورده شد، با خرید اتومبیلی که از قبل آن را نزدیک ندیده بودید، مواجه میشویم.
به علت عدم نصب سیستم گازسوز در این اتومبیل، اطلاعاتی که برای خرید آن داشتید با توضیحات و ویژگیهای واقعی مغایرت داشت.
در این شرایط، شما به عنوان خریدار، حق دارید قرارداد را لغو نموده و پول خود را بازگردانید.
البته قانون مدنی نیز مفادی را در خصوص خیار رویت و تخلف از وصف در نظر گرفته است در نتیجه شما قادر هستید از این قانون استفاده کنید.
ضمناً، برای جلوگیری از اینگونه مشکلات، همواره توصیه میشود که با خریداری محصول، آن را قبل از خرید کاملاً بررسی و از صحت اطلاعات آن مطمئن شوید.
البته در صورتی که با وضعیت قبلی محصول آشنا نباشید، بهتر است از یک کارشناس مستقل برای بررسی و ارزیابی آن استفاده نمایید.
با رعایت این مسائل و مقررات، میتوان از اتمام یک معامله صحیح و موفقیت آمیز مطمئن شد.