خلاصه مقاله
یکی از موضوعات مهم مرتبط با حضانت فرزندان، مدت زمان و بازه‌ی حضانت آنهاست که قانون مدنی در ماده ۱۱۶۹ آن را تعیین کرده است.
بنابراین، حضانت فرزند پسر و دختر تا سن هفت سالگی به عهده‌ی مادر است و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ حضانت به عهده‌ی پدر خواهد بود و پس از رسیدن به سن بلوغ، فرزند می‌تواند یکی از والدین را برای ادامه زندگی انتخاب کند.
همچنین، حضانت موقت به معنای حق نگهداری موقت فرزند است که توسط دادگاه تعیین می‌شود.
معمولاً در جریان اختلافات بین والدین، دادگاه حق نگهداری موقت را به یکی از والدین واگذار می‌کند تا از وقوع آسیب به کودک جلوگیری کند، اما دادگاه می‌تواند تصمیم خود را درباره حضانت موقت تغییر داده و حق نگهداری را به والدین دیگر واگذار کند.
بر اساس قانون مدنی، حضانت فرزندان که به معنای مراقبت و حمایت های جسمی و روحی از آنان است، به عنوان حق و تکلیفی برای والدین شناخته شده است که در درجه اول، باید با همکاری و مشارکت یکدیگر به این امر مبادرت نمایند.
اما گاهی به سبب اختلافاتی که میان زوجین مطرح می شود، انجام تکلیف حضانت به صورت مشترک، غیر ممکن می گردد و به همین دلیل لازم است تا مراجع صالح قضایی تصمیم مقتضی در خصوص حضانت طفل را اتخاذ نمایند.
نظر به اینکه اختلاف میان زوجین و کشمکش های موجود در روابط خانوادگی ممکن است آسیب های روحی و جسمی به کودک وارد نموده و او را دچار بلاتکلیفی و سردرگمی کند، هر یک از والدین می توانند از دادگاه تقاضا کنند تا در این مدت، حضانت را به صورت موقت به آنان سپرده و زمینه آسایش کودک را فراهم کند تا اینکه دادگاه تصمیمی مقتضی در خصوص اینکه در نهایت چه شخصی باید حضانت کودک را به عهده داشته باشد، اتخاذ نماید.
به همین مناسبت در مقاله پیش رو قصد داریم پس از بررسی شخص عهده دار حضانت و مدت حضانت فرزند، به این سوال پاسخ دهیم که حضانت موقت فرزند چیست.
شخص عهده دار حضانت
عملیات حق و تکلیف حضانت در ابتدا با مشارکت و همکاری والدین انجام می‌شود.
اما در صورت جدایی آن‌ها یا فوت یکی از آن‌ها، مسئله شخص مسئولیت حضانت مطرح می‌شود و به همین مناسبت، در قانون مدنی در خصوص حضانت فرزندان پس از فوت والدین و حضانت فرزندان پس از طلاق مقرراتی تعیین شده است.
بنابراین، طبق قانون مدنی، در صورتی که یکی از والدین فوت کرده باشد، حق حضانت به دیگری که در زندگی است باقی می‌ماند.
در صورتی که هر دو والدین فوت کنند، حق حضانت به جد پدری واگذار خواهد شد.
اما در حالتی که زوجین جدا از هم زندگی می‌کنند یا به دلایل دیگری مجزا هستند، بسته به سن فرزند دختر یا پسر، قانون شخص مسئولیت حضانت را تعیین می‌کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد حضانت فرزندان در صورت جدایی والدین و حضانت فرزندان در صورت فوت والدین، کلیک کنید.
مدت حضانت فرزند
یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با حضانت فرزندان، مدت زمان و بازه‌ی حضانت آنهاست که قانون مدنی در ماده ۱۱۶۹ آن را تعیین کرده است.
بر اساس این ماده، مدت حضانت فرزند پسر و دختر تعیین شده است که طبق آن 'مادر در طول هفت سال اول زندگی طفل، اولویت حضانت و مراقبت را دارد و پس از آن نوبت به پدر می‌رسد.
تبصره: پس از سی سالگی و در صورت بروز اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک بر عهده‌ی دادگاه قرار می‌گیرد'.
بنابراین، حضانت فرزند پسر و دختر تا سن هفت سالگی به عهده‌ی مادر است و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ (نه سال تمام قمری برای دختران و پانزده سال تمام قمری برای پسران) حضانت به عهده‌ی پدر خواهد بود و پس از رسیدن به سن بلوغ، فرزند می‌تواند یکی از والدین را برای ادامه زندگی انتخاب کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مدت حضانت فرزند، روی این لینک کلیک کنید.
حضانت موقت فرزند چیست
در قسمت پیشین به بررسی مسئله حضانت فرزند و نقش فرد عهده‌دار در آن بپرداختیم.
اکنون قصد داریم به بررسی مفهوم حضانت موقت یا معنای حضانت موقت فرزند در قوانین ایران بپردازیم.
حضانت موقت، یک وضعیت قضایی است که برای افرادی که در دادگاه درخواست حضانت فرزند را مطرح می‌کنند، مهم است.
این افراد نیاز دارند تا با مفهوم و جزئیات حضانت موقت آشنا شوند.
در حضانت موقت، یکی از والدین به طور موقت مسئولیت نگهداری و تربیت فرزند را بر عهده می‌گیرد.
این حافظه موقت ممکن است برای یک دوره زمانی مشخص یا تا زمانی که شرایط برای حضانت دائم تناسب‌پذیر شدن ایجاد شود، ادامه یابد.
این نوع حضانت معمولاً به دستور دادگاه تعیین می‌شود و با هماهنگی نیروهای قضایی اجرا می‌شود.
برخی اسباب و لوازم مورد نیاز برای تربیت و نگهداری فرزند، مانند مسکن، تعلیم و تربیت، مراقبت پزشکی و غیره نیز در حضانت موقت مشخص می‌شود.
همچنین، قانون می‌تواند شرایط خاصی را برای فرد عهده‌دار در دوره حضانت موقت تعیین کند تا به خوبی از فرزند مراقبت کند.
با آشنایی بیشتر با مفهوم حضانت موقت، افرادی که حاضر به داشتن حضانت فرزند خود هستند و این را در دادگاه طلب می‌کنند، می‌توانند بهتر و با دقت‌تری در ارائه دلایل و ادله خود برای اخذ حق حضانت اقدام کنند.
"در کل، حضانت موقت به معنای این است که قاضی دادگاه پس از درخواست صادقانه برای صدور دستور موقت حضانت فرزند، حق نگهداری موقت فرزند را به یکی از والدین محول می‌کند تا پس از بررسی موردی، تصمیم نهایی خود را درباره این که کدام والدین حق نگهداری دائمی را دارد، اعلام کند.
معمولاً دادگاه، به علت طولانی شدن روند بررسی درخواست حضانت پس از جدایی والدین که ممکن است به ضرر و زیان کودک بیفتد و منافع او را در خطر بیندازد، حق نگهداری موقت را به یکی از والدین واگذار می‌کند.
در نتیجه، تنها صدور دستور حضانت موقت توسط دادگاه نشانگر حق نگهداری دائمی توسط آن شخص نیست؛ به عنوان مثال، دادگاه ممکن است حق نگهداری موقت را به مادر واگذار کند تا از ورود خطرات محتمل به کودک جلوگیری کند، اما پس از اینکه مادر درخواست حضانت فرزند را به دادگاه ارائه دهد، دادگاه به دلیل وجود شرایط مناسب و صلاحیت بیشتر، می‌تواند تصمیم خود را درباره حضانت موقت تغییر داده و حق نگهداری را به پدر واگذار کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مفهوم دستور موقت در حقوق و همچنین درخواست صدور دستور موقت برای حضانت فرزند، لطفاً اینجا کلیک کنید.
"
سوالات پر تکرار
- تعداد زیادی از مراجع دینی شیعه معتقدند که یک کافر نمی تواند مسئولیت حضانت یک کودک مسلمان را بر عهده داشته باشد، حتی اگر مادر کودک هم باشد.
این باور شیعی در قوانین ایران صریحاً منعی برای دارنده حضانت در نظر گرفته نشده است؛ اما این مسئله به طور غیرمستقیم از موادی همچون ماده ۱۱۹۲ قانون مدنی و اصل ۱۶۷ قانون اساسی استنباط می‌شود که درباره حضانت اشاره می‌کنند.
با بحث درباره "موانع حضانت"، به شرایطی اشاره دارد که درصورت بروز مشکل در یکی از شرایط حضانت، حضانت به فرد دیگر واگذار خواهد شد.
قانون مدنی می‌گوید که طفل نمی‌تواند از والدینی که حق حضانت برایشان تعلق دارد، جدا شود مگر در صورت وجود موانع قانونی.
به عبارت دیگر، با بروز یکی از "موانع حضانت"، حق حضانت پدر یا مادر سلب می‌شود و به فرد دیگری واگذار می‌شود.
به عنوان مثال، متن قانون اشاره‌هایی به موانعی نظیر فساد اخلاقی والدین می‌کند و می‌گوید اگر کودک زیر نظر والدین در معرض خطر قرار گیرد، محکمه می‌تواند تصمیمی را برای حضانت کودک اتخاذ کند.
این مواد از شرایطی همچون اعتیاد زیان‌آور به الکل و مواد مخدر، اشتهار به فساد و فحشا، ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی، سوء استفاده از کودک یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی و تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف یاد می‌کند.
همچنین، به تعدادی موانع دیگر اشاره می‌کند که شامل امتناع حضانت کننده از انجام تکالیف قانونی خود، ناتوانی در نگهداری کودک تحت حضانت و بیماری مسری والدین که به فرزند بیم سرایت آن کودک بگشاید و موجب وخامت صحت جسمی کودک شود می‌شود.
تمام اطلاعات درباره موانع حضانت و لغو حضانت را می‌توانید در لینک‌های مرتبط مطالعه کنید.
نتیجه گیری
نتیجه‌گیری قوی:با توجه به مطالب گفته شده، می‌توان نتیجه گرفت که حضانت فرزندان یکی از مسائل مهم و حساس در زندگی خانواده است.
قانون مدنی تعیین کرده است که مدت حضانت فرزندان تا سن هفت سالگی به عهده مادر است و پس از آن به عهده پدر می‌باشد.
همچنین، پس از رسیدن به سن بلوغ، فرزند می‌تواند یکی از والدین را برای ادامه زندگی انتخاب کند.
اما در صورت وقوع اختلاف، دادگاه با توجه به مصلحت کودک، حق نگهداری موقت را به یکی از والدین واگذار می‌کند.
اما تصمیم نهایی درباره حق نگهداری دائمی توسط دادگاه اتخاذ می‌شود.
حضانت موقت نشانگر حق نگهداری دائمی توسط آن شخص نیست، بلکه دادگاه ممکن است تصمیم خود را درباره حضانت تغییر دهد.
بنابراین، اگر والدین اختلافی درباره حضانت دارند، می‌توانند از دادگاه درخواست صدور دستور موقت حضانت کنند تا حقوق کودکان و مصلحت آنان در طول این فرآیند محفوظ بماند.