ولایت قهری پدر و جد پدری

گروهی از افراد در قانون مدنی به عنوان محجوران شناخته می‌شوند.
محجوران شامل افرادی می‌شوند که به دلیل وجود عواملی مانند صغیریت، مجنونیت یا سفیه‌بودن، قادر به انجام برخی از اعمال حقوقی نیستند و نیاز به حمایت دارند.
به منظور رسیدن به دو هدف، ابتدا تدابیر حقوقی جهت اموری که برای محجوران لازم است، در نظام حقوقی قرار می‌گیرد و سپس تلاش می‌شود تا حمایت کافی از محجوران صورت پذیرد.

یکی از راهکارهای موجود، استفاده از ولایتی است که بر روی اشخاص محدود می شود و به آن "ولایت قهری" می گویند.
این ولایت به معنای سلطه و اختیاری است که ولی قهری برای مدیریت امور محدودان به او داده شده است.
اما این ولایت تنها برای افراد خاصی وجود دارد و در برخی موارد ممکن است نیز از بین بروند.

در این مقاله، نیاز داریم درباره مفهوم حق ولایت قهری و وجود آن برای افرادی مانند پدر و جدپدری بحث کنیم.
سپس، در مورد سن و افرادی که تحت این حق ولایت قرار دارند، توضیح دهیم.

ولایت چیست

لغت "ولایت" که به معنای تسلط و حکومت کردن است، یکی از اصطلاحات بسیار مهم در حقوق است.
در قوانین مدنی، ولایت به معنای قدرت و اختیاری است که بر اساس قوانین به فردی داده می‌شود تا امور محکومان را اداره کند.
وجود محکومان از انواع مختلفی برخوردار است که عبارت از:

اشخاصبچگان

"به افراد نادان"

متن: "افراد بی‌ریاضت"

این مقاله، شامل بررسی احکام مربوط به ولایت در ماده‌های ۱۱۸۰ تا ۱۱۹۴ قانون مدنی است.
در این قرارداد، انواع ولایت با اقسام مختلفی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
یکی از این اقسام، ولایت قهری است که در ادامه مقاله به آن پرداخته و بررسی خواهد شد.
در این بخش خواهیم دید که ولی قهری کیست و چه اهمیتی دارد.

ولایت قهری چیست

در قسمت قبل، بیان کرده بودیم که ولایت در حقیقت به تسلط و حکومت کردن اشاره دارد.
در برابر افراد، قوانین مدنی یک نوع ولایت مشخصی را پیش بینی کرده است که به آن ولایت قهری می‌گویند.
این نوع ولایت صرفاً برای افراد خاصی قابل اعمال است و از طریق آن، حقوق و تکالیفی آنها ایجاد می‌شود.

"ولایت قهری در حقوق به معنای بهره‌برداری و اقتداری است که قانونگذار به افرادی، به صورت کدام می‌باشد، اعطا می‌کند که مسئولیت امور مرتبط با اشخاصی که محبوس هستند را به عهده بگیرند تا از تضییع حقوق این افراد جلوگیری نموده و وظایف قانونی مرتبط با آن‌ها را انجام دهند.
"

معنای محجوران به افرادی اشاره دارد که به دلیل داشتن یک اشیای سنگی، مجبور به عدم انجام تمام یا برخی از اعمال قانونی می‌باشند.
در صورتی که توسط این افراد یک عمل قانونی منع گردد، آن عمل لازماً بی‌اعتبار و بی‌اثر قانونی خواهد بود.
علاقمندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، اقدام به مطالعه مقاله‌ای درباره قهر و اولیای قهری نمایند.

ولایت قهری پدر و جد پدری

پس از توضیح در این باره که ولایت قهری چیست، در این بخش از مقاله، برنامه داریم تا در خصوص ولایت قهری پدر و جد پدری، صحبت کنیم که برای این امر، باید، به ماده 1181 قانون مدنی، مراجعه کرد.
ماده مذکور، مقرر می دارد: ' هر یک از پدر و جد پدری، نسبت به اولاد خود، ولایت دارند '.

بنابراین، طبق ماده فوق، نه فقط پدر و جد پدری، بلکه هر فرد دیگری نیز می‌تواند به عنوان "محجور" در نظر گرفته شود، اما این حق تنها برای پدربزرگ پدری فرد صدق می‌کند و امکان اعمال این حق برای فردی دیگر (به عنوان مثال مادر) وجود ندارد.
برای ولایت قهری پدر و جد پدری، عامل‌هایی همچون فهم، رشد و بلوغ نیز الزامی هستند.

ماده ۱۱۸۲ قانون مدنی تعیین می‌کند: زمانی که یک کودک همچنان همراه با فرزند طبیعی و همچنین فرزند جدی باشد و یکی از آنان به دلایلی ممنوع یا محجوب شده باشد و قادر به مدیریت دارایی مولی علیه نباشد، ولایت قانونی او لغو می‌شود.

علاقه‌مندان به کسب اطلاعات درباره شرایط و موارد ولی قهری در حالت‌هایی مانند پدر و جد پدری، می‌توانند با مطالعهٔ مقاله‌ای که در قسمت زیر آمده است، اطلاعات بیشتری در این مورد کسب نمایند.
می‌توانید مقاله را در زیر بخوانید:مقالهٔ مورد نظر

ولایت ولی قهری تا چه سنی است

برای پاسخ به این سؤال که تا چه سنی ولایت قهری پدر یا جد پدری بر کسی ادامه دارد، باید به ماده 1180 قانون مدنی مراجعه کرد.
این ماده مقرر می‌کند که "طفل صغیر، تحت ولایت قهری پدر و جد پدری خود می‌باشد" و همچنین "طفل غیر رشید یا مجنون در صورتی که عدم رشد یا جنون او، متصل به صغر باشد" است.

بنابراین، تا زمانی که به سن رشد نرسد، ولایت قهری همچنان باقی خواهد ماند.
در قوانین ما، سن رشد ویژه‌ای تعیین نشده است، اما با توجه به اینکه سن بلوغ برای دختران 9 سال و برای پسران 15 سال است، می‌توان فرض کرد که سن رشد همان سن بلوغ است، مگر اینکه بتوان ثابت کرد که فرد تاکنون رشد نکرده است.

بطور معمول، زمانی که افراد جوان هستند و تحت 18 سالگی قرار دارند، نیاز دارند که با اجازه قهری خود (پدر یا جد پدری) بتوانند امور مختلفی را انجام دهند، به خصوص مسائل مالی و اداری.
همچنین، دخترانی که هنوز باکره هستند، برابر قوانین مربوطه با توجه به وضعیت تازه آن‌ها در صدد ازدواج هستند، نیاز دارند که با اجازه ولی قهری (پدر یا جد پدری) خود این اقدام را انجام دهند.