عزل وکیل

عقد وکالت، به معنای نمایندگی افراد توسط وکیل در امور حقوقی است.
با این قرارداد، شخصی که در امور حقوقی دانش یا وقت کافی ندارد می‌تواند وکیلی را به عنوان نماینده‌ای برای خود انتخاب کند.
اما گاهی اوقات موکلان نارضایتی از عملکرد وکیل خود یا موانع دیگری ممکن است داشته باشند و قصد داشته باشند وکیل خود را تعویض کنند.
برای انتقال وکالت به شخص دیگر و جلوگیری از مشکلات قانونی، لازم است شرایط قانونی برکناری از وکیل را رعایت کنید.
در این مقاله، به بررسی شرایط و مدارک مورد نیاز برای عزل وکیل، هزینه‌ها و تأثیرات آن پرداخته می‌شود.
در نهایت، نحوه ارائه درخواست عزل وکیل از طریق سامانه ثنا و دفاتر خدمات قضایی توضیح داده خواهد شد.

عزل وکیل توسط موکل یعنی چه

ودگووتکت، یکی از قراردادهای معمول در قانون مدنی است که همانند سایر قراردادها، در شرایط خاص، به پایان می رسد و منحل می شود.
یکی از راه های پایان دادن به این قرارداد، عزل وکیل توسط موکل است.
بنابراین، ممکن است سوالی پیش آید که عزل وکیل توسط موکل به چه معناست؟ در ادامه، به این سوال پاسخ داده خواهد شد، اما قبل از آن، به توضیحی مختصر درباره قرارداد وکالت خواهیم پرداخت و تشریح خواهیم کرد که این قرارداد به چه روش هایی به پایان می رسد.

وکالت یعنی وضع کردن یا بستن یک قرارداد که در این قرارداد، یک شخص به نام موکل، یک فرد دیگر به نام وکیل را می‌انتخابد تا به نمایندگی و از سوی او، اقدامات حقوقی مانند خرید و فروش، اجاره و تقدیر در دادگاه را انجام دهد.
به همین دلیل، وکالت کارهای مادی مانند رنگ آمیزی خانه را پوشش نمی‌دهد و برای انجام این کارها، قراردادهای دیگری مانند اجاره یا تعهد از افراد و جعاله نیاز است.

عقد وکالت، به عنوان یک قرارداد معتبر، قابلیت پیوستن به شیوه‌ها و روش‌هایی برای پایان یافتن دارد.
این پایان می‌تواند به صورت ارادی یا غیر ارادی صورت گیرد.
در ادامه به توضیحاتی درباره روش‌ها و راه‌های پایان یافتن عقد وکالت می‌پردازیم:1.
انقضاء مهلت قرارداد: در صورتی که در قرارداد وکالت، مهلتی برای انجام تعهدات تعیین شده باشد، در پایان این مهلت، عقد وکالت به پایان می‌رسد.
2.
وقوع شرایط فسخ: در صورت وقوع شرایط مشخص شده در قرارداد برای فسخ عقد، قرارداد وکالت منحل می‌شود.
3.
خاتمه همکاری طرفین: اگر طرفین قصد پایان همکاری را داشته باشند و به توافق درباره خاتمه قرارداد برسند، عقد وکالت به پایان می‌رسد.
4.
اجرای کامل وظایف وکیل: در صورتی که وکیل وظایف خود را به طور کامل انجام داده و تعهدات را به اندازه کافی اجرا کند، قرارداد به پایان می‌رسد.
5.
انقضاء قانونی: ممکن است بر اساس مقررات قانونی، عقد وکالت در موارد خاصی منقضی شود.
در نهایت، عقد وکالت می‌تواند به صورت منحل باشد و به پایان برسد، اما باید توجه داشت که برای هر یک از این روش‌ها، شرایط و قوانین قابل اعمال بوده و بر اساس آن‌ها می‌بایست عمل شود.

از بین رفتن همدلی، دیوانگی و سفاهت وکیل یا موکل، از بین بردن موضوع وکالت می‌تواند به شکل‌های مختلفی رخ دهد؛ مانند اینکه موکل خود را به وکیل بسپارد تا خودرو را بفروشد و اتومبیل در آتش بسوزد.
به طور مشابه، وکیل می‌تواند از وکالت استعفا دهد؛ به این معنی که وکیل انصراف خود را از ادامه وکالت اعلام کند، یا در نتیجه‌ی عملیاتی که توسط وکیل انجام می‌گیرد، موکل می‌تواند وکیل را اخراج کند.

در معنایی دیگر، عزل وکیل توسط موکل به معنای برکناری وکیل از انجام وظایف حقوقی مربوط به موضوع وکالت است.
عزل وکیل ممکن است به صورت صریح صورت گیرد؛ به این معنی که موکل در یک نامه به وکیل پایه یک دادگستری که با وکالت در یک دعوا مشغول بود، اعلام کند که وکیل را عزل کرده است.
همچنین، عزل وکیل می تواند به صورت ضمنی رخ دهد؛ به عنوان مثال، اگر موکل به وکیل وکالت بدهد تا یک ملک را به فروش برساند، اما خودش نیز فعالیتی در جهت فروش انجام دهد، این عمل به معنای عزل ضمنی وکیل می‌باشد.

برخلاف آنچه که قبلاً بیان شد، وکیل می‌تواند به دو صورت مختلف در حوزه‌های وکالت مدنی و وکالت قضایی فعالیت نماید.
در وکالت مدنی، وکیل در دفاتر اسناد رسمی و معمولاً در دادگاه‌ها نیز به عنوان وکیل دادگستری حضور دارد.
اما در این مقاله قصد داریم درباره وکالت قضایی سخن بگوییم.
در وکالت قضایی، موکل توانایی عزل وکیل خود را دارد.
این موضوع را باید مورد توجه قرار داد.


به ما خبر دهید که چه نظری دارید!

پس از پاسخ به این پرسش که عزل وکیل توسط موکل چه معنایی دارد، در بخش‌های بعد، شرایط و تأثیرات این عمل را مورد بررسی قرار خواهیم داد و توضیح خواهیم داد که موکل برای انجام عملیات عزل وکیل از طریق سامانه ثنا و دفاتر خدمات قضایی، باید به چه صورت عمل کند.

شرایط عزل وکیل

در بخش قبل، به سؤال "عزل وکیل توسط موکل به چه معناست" پاسخ دادیم و گفتیم که عزل وکیل توسط موکل به معنای اخراج یک‌طرفهٔ وکیل توسط موکل است و این یکی از راه‌های پایان دادن به عقد وکالت است.
البته عزل وکیل یک عمل حقوقی است که می‌تواند از طریق اظهار شفاهی یا ارسال اظهارنامه انجام شود و همچنین سامانهٔ ثنا نیز می‌تواند برای آن استفاده شود.
در هر صورت برای انجام عزل وکیل باید برخی شرایط را داشته باشیم.
این شرایط عبارتند از:

از آنجا که عملی به نام عزل وکیل توسط موکل، یک فرآیند حقوقی و قانونی است، باید موکل برای انجام این فرآیند، قصد و رضایت لازم را داشته باشد و اهلیت مورد نیاز، از جمله توانایی انجام عملیات ذهنی و رشد فکری، را داشته باشد.
همچنین، برخی شرایط دیگر نیز برای اهلیت لازم در نظر گرفته می‌شود، مانند اتمام سن قانونی (بلوغ) و عدم داشتن مشکلات ذهنی یا روانی.
در مواردی که وکالت متعلق به امور مالی باشد، عدم داشتن تاریخ عسر و رسیدگی به امور مالی نیز از جمله شرایط لازم است.

مطابق ماده ۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که موکل تصمیم به لغو قرار وکالت بگیرد، باید این اقدام را به وکیل خود و همچنین دادگاه اعلام کند.
این در حالی است که این اقدام از نظر قانونی موانعی برای ادامه رسیدگی به پرونده ایجاد نمی کند و عملا منجر به تجدید جلسه نمی شود.

با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری، امکان استعفای وکیل تعیینی یا عزل وکیل پس از تشکیل جلسه رسیدگی وجود ندارد (ماده 385).
به همین دلیل، موکل در دادگاه کیفری در مورد یک دعوای جزایی، تنها قبل از تشکیل جلسه رسیدگی در دادگاه، حق عزل وکیل را دارد.
این امکان می‌تواند از طریق سامانه ثنا یا روش‌های دیگر فراهم شود.

اگرچه وکالت بلاعزل وکیل، امکان عزل وکیل را از سوی موکل محدود می‌کند، اما به علت اینکه وکالت قضایی بلاعزل نیست، این محدودیت قابل اعمال به عزل وکیل قضایی توسط موکل نیست.
موکل می‌تواند در هر زمانی، با رعایت محدودیت‌های مقرر، وکیل خود را عزل کند.

آثار عزل وکیل

هنگامی که یک شخص که در امور حقوقی با وکیلی همکاری می‌کند، تصمیم می‌گیرد وکیل خود را از کار بگیرد، این تصمیم تأثیراتی برای وکیل و خود شخص را به همراه دارد.
در اینجا قصد داریم تا تأثیرات "اخراج وکیل توسط موکل" را بررسی کنیم و به خصوص با توجه به قوانین آیین دادرسی مدنی، آن‌ها را شناسایی کنیم.

نخستین مرحله از فرآیند اخراج وکیل، می‌تواند به صورت شفاهی یا از طریق ارسال اظهارنامه اتفاق بیفتد.
در صورتی که از سامانه ثنا استفاده شود، قرارداد وکالت لغو و به پایان می‌رسد.
به همین دلیل، از آنجایی که نیابت وکیل دیگر ممکن نیست، او دیگر مجوز و حق برای ادامه و انجام وکالت ندارد.

توجه فرمایید که طبق ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی، تا زمانی که ابلاغ عزل وکیل به وی انجام نشده باشد، اقدامات او با رعایت وکالت تفویضی، اعتبار قانونی خود را حفظ می‌کند.
بنابراین، برای مثال، اگر وکیل قبل از آگاهی از عزل خود، دادخواست تجدیدنظر را ثبت کند، این اقدام همچنان تأثیر قانونی دارد.

بر اساس بند 43 قانون آیین دادرسی مدنی، وقتی که عزل وکیل دادگستری صورت می‌گیرد، موکل می‌بایست به گونه‌ای عمل کند که این عمل، منجر به تجدید جلسه دادرسی نشود.
بنابراین، دادگاه تأیید نخواهد داد تا بر اساس عزل وکیل، وقت رسیدگی را تجدید کند.

"عزل وکیل توسط موکل: عزل یک وکیل توسط موکل می‌تواند به چند روش صورت گیرد، هم از طریق اظهارنامه و اظهار شفاهی و هم از طریق سامانه ثنا.
این اقدامات می‌توانند به لغو حق الوکاله وکیل منجر شوند، حتی اگر وکیل پایه یک دادگستری یا وکیل کارآموز باشد.
با این حال، در برخی شرایط، حق الوکاله همچنان قابل استفاده است.
در بخش بعد، بیشتر درباره این مسئله توضیح داده خواهد شد.
"

عزل وکیل و استرداد حق الوکاله

گاهی اوقات، بعضی از مشتریان، با توجه به مشاهده روند کار و نتیجه نسبی آن، تشویق به جلوگیری از پرداخت هزینه وکالت می‌شوند و تصمیم می‌گیرند وکیل خود را از پرونده برکنار کنند.
البته، در برخی موارد، برکناری وکیل به دلیل رضایت نداشتن مشتری از عملکرد وکیل انجام می‌شود.
در این صورت، سوال به وجود می‌آید که آیا مشتری حق استرداد هزینه وکالت را دریافت خواهد کرد؟ برای پاسخ به این سوال باید به دو نکته توجه کنیم:

اگر وکیل توسط موکل خود از مسئولیت معاف شود و اگر در قرارداد وکالت هیچ شرط خاصی گنجانده نشده باشد، وکیل بر اساس اقداماتی که انجام داده است، حق الوکاله را به اندازه‌ای که لازم است، مستحق است و به همین دلیل، تا این میزان حق الوکاله، موکل قادر به دریافت مبلغ مستحق نمی‌باشد.

معمولاً در قراردادهای حق الوکاله، شرطی وجود دارد که در صورتی که موکل بدون عذر موجه، وکیل را از مسئولیت خود عزل کند، وکیل استحقاق حق الوکاله را در آن مرحله به طور کامل خواهد داشت.
این معناست که با درج وامضای این شرط در قرارداد وکالت، حق الوکاله تا مقداری که در شرط درج شده است، قابل برگشت نخواهد بود.

عزل وکیل از طریق سامانه ثنا

در دوران اخیر، قوه قضاییه در تاسیس و راه‌اندازی بسیاری از سامانه‌ها به کار گرفته است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به سامانه عدل ایران و سامانه احراز هویت ثنا اشاره کرد.
سامانه ثنا یکی از این سامانه‌ها است که در واقع برای ثبت نام و بهره‌برداری از خدمات قوه قضاییه از طریق اینترنت استفاده می‌شود.
متأسفانه در جامعه عمومی، هنگام اشاره به فهرست سامانه‌ها، معمولا منظور سامانه عدل ایران با آدرس adlirn.
ir است که به عنوان سامانه اصلی خدمات دستگاه قضایی محسوب می‌شود.

این سامانه، به ویژه، از طریق بخش خدمات قضایی من، امکانات متنوعی نظیر دریافت ابلاغیه الکترونیکی، مشاهده روند پرونده، ثبت دادخواست دیوان عدالت اداری و تایید قرارداد الکترونیکی وکالت را برای متقاضیان فراهم کرده است.
اما، باید دید که آیا عزل وکیل نیز از طریق سامانه ثنا، برای موکلان، امکان پذیر می باشد یا خیر؟تمام موارد فوق، از طریق این سامانه در دسترس می‌باشد.

برای پاسخ به این سوال، باید به سامانه ثنا مراجعه کنید.
با ورود به این سامانه و بررسی خدمات و امکانات آن، به ویژه پس از ورود به بخش خدمات قضایی من، متوجه می‌شوید که امکانی برای ثبت درخواست عزل وکیل از طریق این سامانه وجود ندارد.
لذا، در حال حاضر، امکان عزل کردن وکیل از طریق سامانه ثنا امکان پذیر نیست.

عزل وکیل از طریق دفاتر خدمات قضایی

در گذشته، وقتی شخصی قصد داشت وکیل خود را عزل کند، بایستی این کار را اعلام کلامی کند یا در صورت جلسه یا ارسال اظهارنامه، یک نسخه کاغذی از لایحه را به دادگاه ارائه کند.
اما با احداث و راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، این رویه به طور قابل توجهی تغییر کرده است.

با توجه به اینکه در صورت تمایل موکل برای لغو قرارداد وکیل قصد دارد، بایستی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و لایحه لغو وکالت را تحت نظر دفتر ثبت کرده و آن را به شعبه دادگاه ارسال کند.
البته، به منظور اطلاع رسانی به وکیل، توصیه می‌شود موکل با ارسال یک نامه قضایی به وکیل خود، او را از لغو مطلع نماید.

لازم به ذکر است که در گذشته، امکان ثبت لایحه عزل وکیل به صورت خودکار از طریق وبسایت remission.
adliran.
ir/PetitionEdit.
aspx فراهم بود.
این سیستم به متقاضیان، بدون نیاز به مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی الکترونیک، اجازه می‌داد تا لایحه خود را ثبت کنند.
اما در حال حاضر، این وبسایت غیرفعال شده است و متقاضیان برای ثبت لایحه خود، باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنند.

مدارک مورد نیاز برای عزل وکیل

علاوه بر شرایط و آثار برکناری وکیل توسط موکل، یکی از مسائل مهمی که درباره عزل وکیل مطرح می‌شود، موردنیاز بودن مدارک و اسناد لازم برای این اقدام است.
در این بخش، قصد داریم به بررسی این مدارک بپردازیم و بیشتر در مورد آنها مطلع شویم.

برای عزل وکیل و ثبت لایحه آن، موکل باید با در اختیار داشتن کارت شناسایی و شماره پرونده به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه کند و درخواست خود را برای شعبه دادگاه ارسال کند.
در این فرایند، نیازی به ارائه شماره وکالت نامه نیست، زیرا با جستجوی شماره پرونده در سیستم توسط دفاتر خدمات، شماره وکالت به واسطه سیستم نمایش داده می‌شود.

بعد از توضیح مدارک لازم برای عزل وکیل توسط موکل، در قسمت بعد درباره هزینه های برکناری وکیل، میخواهیم توضیح دهیم که آیا عزل وکیل به صورت رایگان انجام میشود یا نیاز به پرداخت هزینه توسط موکل است؟