ممانعت از ملاقات فرزند

طلاق یکی از روش‌هایی است که باعث حل عقد ازدواج می‌شود.
اما در وقوع طلاق، بهتر است که والدین را تحت تأثیر کمترین اثر قرار دهد.
به همین دلیل، قانون گذار در قانون مدنی، جهت حقوق کودکان در صورتی که والدین از هم جدا شده باشند یا به هر دلیل دیگری جدا از یکدیگر زندگی کنند، مقرراتی را تعیین کرده است.
در این موارد، دادگاه تصمیم‌گیری کرده و به نهایت حضانت کودکان را به یکی از والدین واگذار می‌کند.
این حق شامل ملاقات با فرزند است که در طول این فرآیند به دیگری مربوط خواهد شد.

اما اوقاتی پیش می‌آید که برخی از والدین، توسط دیگری، مانع ملاقات فرزند می‌شوند و این موضوع مشکلاتی را برای فرزند و پدر یا مادری که از حضانت محروم می‌شود، به همراه دارد.
به همین دلیل، در قانون، ضمانت اجراهایی درمورد جلوگیری از ملاقات فرزند پیش‌بینی شده است تا از گسترش این مشکل جلوگیری شود.

بنابراین، با توجه به تأکید ویژه بر اهمیت حضانت بعد از طلاق و مشکلات احتمالی مربوط به مراجعه به فرزند پس از طلاق، در این مقاله قصد داریم در ابتدا، مفهوم مراجعه به فرزند پس از طلاق را توضیح دهیم و سپس به بررسی موضوعاتی مانند مانع شدن از مراجعه به فرزند و همچنین ضمانت اجرای ممنوعیت مراجعه به فرزند بپردازیم.

ملاقات با فرزند پس از طلاق

نیازهای عاطفی کودکان بسیار مهم هستند و باید مانند نیازهای مادی آن‌ها نیز تامین و حمایت شوند.
حضور پدر و مادر برای کودکان ضروریست تا نیازهای عاطفی و روانی خود را برآورده کنند.
طلاق نباید باعث شود که کودکان با مشکلاتی در این زمینه مواجه شوند.
حضانت فرزند توسط یکی از والدین نباید خودش باعث شود که دیگری از دیدار و ملاقات با فرزند محروم شود.
جلوگیری از هماهنگی و دیدارها، احساسات کودکان را آسیب می‌رساند و این تأکیداً در مصلحت هیچکدام از طرفین نیست.

به همین دلیل، قانونگذار در ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، درباره حق ملاقات با فرزند، تصریح می‌کند که "در صورتی که به علت طلاق یا به هر علت دیگر، والدین در یک منزل سکونت نداشته باشند، هر کدام از والدین که فرزند تحت حضانت خود نیست، حق ملاقات با فرزند خود را دارند".
همچنین، در قانون حمایت از خانواده که در سال ۱۳۹۱ تصویب شده است، سیاست‌هایی در رابطه با حضانت فرزند در نظر گرفته شده و فصل پنجم این قانون به نام حضانت و نگهداری اطفال می‌باشد.

ممانعت از ملاقات با فرزند

وفقاً به ماده ۱۱۷۴ از قانون مدنی، هرگاه در خصوص تعیین زمان، مکان دیدار و سایر جزئیات آن، توافقی بین والدین متمایز شود، بر اساس آن توافق عمل خواهد شد و در صورت بروز نزاع بین آن‌ها، دادگاه مکان و زمان دیدار را مشخص خواهد کرد.
در این صورت، با در نظر گرفتن شرایط و منافع کودک، دادگاه زمان دیدار را به نحوی تعیین می‌نماید که در دوره آخر هفته واقع شود (معمولاً یک یا دو روز).

براساس این مفهوم و به منظور پیشگیری از مشکلاتی که درباره دیدار با فرزند ممکن است برای والدین پیش بیاید، قوانین متعددی تدوین شده است تا به واسطه آن‌ها حقوق دوستی با فرزند برای طرف مقابل حفظ شود.
عناصر قوانین برای ملاقات می‌تواند مانند مثال‌های زیر باشد:- استفاده از تگ جهت تاکید و اهمیت بخشیدن به موارد مهم.
- استفاده از تگ برای تاکید و برجسته سازی یک کلمه یا عبارت.
- استفاده از تگ‌های HTML به منظور استفاده از قوانین برای محافظت از حقوق دوستی بین والدین و فرزندان.

با توجه به ماده 42 قانون حمایت از خانواده، اجازه نمی‌دهند که فردی مانند صغیر و مجنون بدون رضایت "قیم"، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است، از محل اقامت مشخص شده بین طرفین یا محل اقامت قبل از طلاق، به مکان دیگر یا خارج از کشور منتقل شود.
البته، به استثنای مواردی که دادگاه به مصلحت صغیر و مجنون بخشیده و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق، این امر را اجازه دهد.
در صورت موافقت دادگاه با خروج صغیر و مجنون از کشور، بر اساس درخواست ذی نفع، تضمینی مناسب برای بازگرداندن صغیر و مجنون اخذ خواهد شد.

براساس متن فوق، والدین که حضانت فرزند را بر عهده دارند، نمی‌توانند بدون اجازه دادگاه، او را از محل حضانت خارج کنند.
به عنوان مثال، اگر والدین در تهران سکونت داشته باشند، فردی که حضانت را بر عهده دارد نمی‌تواند فرزند را به اصفهان ببرد؛ زیرا در این صورت، حق ملاقات برای طرف دیگر دشوار خواهد شد.

ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات با فرزند

محیط شاد و آرام، شرط لازم برای رشد سالم و ایمنی روحی فرزندان ماست.
باید همچنین غافلگیری از ملاقات با فرزندان را جدی بگیریم، زیرا می‌تواند آسیب روحی و معنوی جدی برای آنها و همچنین والدینشان به همراه داشته باشد.
در نتیجه، قانون حمایت از خانواده حقوق و تضمین‌هایی را درباره ضمانت از جلوگیری از ملاقات فرزندان در نظر گرفته است.
می‌توانیم از طریق ارائه یک نمونه متن شکایت کیفری درباره ممانعت از ملاقات فرزندان به این موضوع شکایت کنیم.
ضمانت اجرا این قانون، شامل موارد زیر است:- تأمین محیطی آرام و امن برای رشد فرزندان- جلوگیری از ملاقات‌های مضر و غیرسازنده با فرزندان- حفظ سلامت روحی و روانی فرزندان در برابر هرگونه آسیب روحی- حق فرزند برای دیدار والدینش و ارتباط داشتن با آن‌ها- تعیین تأمین‌کننده ملاقات با فرزندان در صورت جدایی یا طلاق والدین- تقویت روابط خانوادگی و ارتباطات سالم بین والدین و فرزندان.

با توجه به ماده ۴۱ قانون حمایت از قانون مصوب ۱۳۹۱، در صورتی که دادگاه به این نتیجه برسد که توافقات مربوط به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر مسائل مربوط به فرزند، بر خلاف منافع فرزند است یا درصورتی که فرد مسئول حضانت از انجام وظایف مقرر خودداری کند و یا با مانع‌شدن از ملاقات فرزند تحت حضانت با اشخاص ذی‌حق، دادگاه می‌تواند تصمیم متناسبی اتخاذ نماید؛ مانند واگذاری حضانت به شخص دیگر یا تعیین یک ناظر با تعیین محدوده نظارت او و با توجه به منافع فرزند.

با توجه به ماده 54 قانون تأیید و حمایت از خانواده، درصورتی که فرد مسئول نسبت به انجام تعهدات خود اختلاف نظر نماید یا مانع از دیدار کودک با افراد مجاز شود، در صورت تخطی اول، مجازات نقدی در رده هشت اعمال می شود و در صورت تکرار تا حداکثر مجازات مذکور محکوم خواهد شد.

براساس ماده 40 قانون حمایت از خانواده، هر فردی که از اجرای حکم دادگاه درباره حضانت کودک استنکاف کند یا از آن عملی جلوگیری کند و یا از تحویل کودک صرف نظر نماید، دستگیر می شود.
به عبارت دیگر، ناترسیدن از تحویل فرزند و مانع شدن از دیدار با او می تواند باعث اجرای حکم بازداشت شود.