با ورود فناوری‌های اینترنتی و رایانه‌ای، نیاز به تعیین قوانین و مقررات به عنوان ضرورتی برای ساماندهی این فناوری‌ها در دستگاه کاری انسان‌ها احساس شد. این تدابیر برای جلوگیری از سوءاستفاده افراد از این امکانات و تضمین حقوق دیگران صورت می‌گیرد. بنابراین، قانون‌گذاران قوانین جرائم رایانه‌ای را تعریف کردند؛ جرائمی مانند تقلب رایانه‌ای، کلاهبرداری رایانه‌ای، هک تلگرام، انتشار عکس‌های شخصی دیگران و غیره.

اما، با این حال، دامنه این جنایات هرگز ثابت نخواهد ماند؛ زیرا به روزرسانی مداوم این امکانات، منجر به ایجاد جنایات جدیدی می‌شود که نیازمند بررسی و قوانین جدید هستند. یکی از این موارد، فیشینگ است که اکثر افرادی که عاشق خرید اینترنتی هستند، حداقل یک بار با این کلمه آشنا شده‌اند و می‌دانند که مجازات خیلی سنگینی دارد و شیوه‌ی خاصی برای پیگیری و شکایت از آن وجود دارد.

در این مقاله، به تشریح مفهوم فیشینگ و حکم مجازات آن، ارتکاب این جرم در قبال کارت‌های بانکی و نحوه شکایت و رسیدگی به آن می‌پردازیم. برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، با ما همراه باشید.

فیشینگ چیست

فیشینگ ، به عبارتی گفته می شود که یک فرد با استفاده از روش هایی مثل ارسال پیامک یا ایمیل های جعلی، طراحی درگاه های پرداخت جعلی و... سعی می کند اطلاعات شخصی افراد دیگری را مانند اطلاعات حساب بانکی آنها به دست آورد و با استفاده از کلاهبرداری اینترنتی از حساب بانکی آنها سود ببرد.

در یک نوع رایج از تقلب الکترونیکی که با عنوان "فیشینگ" شناخته می‌شود، افراد سعی می‌کنند با ساختن یک صفحه وب جعلی که ظاهراً به وبسایت‌های معروف و قابل اطمینان شبیه است، قربانیان را فریب دهند. زمانی که قربانیان با نمونه‌های جعلی ارسال شده از طریق ایمیل یا پیامکی تبلیغ شده مقابله کرده و با ورود به صفحه جعلی، اطلاعات شخصی و مالی خود را وارد می‌کنند، اطلاعاتشان همچنین اطلاعات حساب بانکی شامل میشود.

بعد از دستیابی به اطلاعات فردی، یک هنرمند، با استفاده از اطلاعات موردنظر، در تلاش است تا با جعل یا کلاهبرداری از حساب شخص موردنظر، سود به دست آورد. این عمل به عملیات نفوذ الکترونیکی یا "فیشینگ" معروف است. در قوانین جرایم رایانه‌ای، این کار عمل خلاف قانون تلقی می‌شود و مجازاتی برای آن تعیین شده است. در ادامه، جزئیات حکم مجازات فیشینگ را بررسی خواهیم کرد.

مجازات فیشینگ

زمانی که یک فرد سعی در انجام فیشینگ می‌کند، او عمل خلاف قوانین رایانه‌ای را انجام داده و جرایم متعددی را مرتکب می‌شود. در نهایت، قاضی با توجه به شرایط و وضعیت جرم و مجرم، تصمیم به تعیین مجازات می‌گیرد. اما، براساس مواد 12 و 13 قانون جرایم رایانه‌ای، می‌توان مجازات فیشینگ را تعیین کرد و به سوال بررسی کرد که چه مجازاتی برای فیشینگ تعیین می‌شود.

بر اساس دو عامل مذکور، در پاسخ به این سؤال که "چه مجازاتی برای جرم فیشینگ تعیین شده است؟" باید گفت، مجازات جرم فیشینگ شامل حبس، جریمه نقدی یا هردو است و میزان آن بستگی به خصوصیات جرمی فرد و میزان مالی که سرقت شده است، دارد.

جرم فیشینگ کارت بانکی

همان طور که بیان شد، هکرها می‌توانند به اطلاعات حساب بانکی و کارت‌های افراد دسترسی پیدا کنند و در نتیجه، به شخص آسیب بزنند. به همین خاطر در این بخش از مقاله درباره فیشینگ کارت بانکی صحبت خواهیم کرد.

جنایت فیشینگ بانکی، به صورت زیر توضیح داده می‌شود. شخص متجاوز، با طراحی و ساخت یک درگاه پرداخت جعلی یا دستگاهی که شباهتی به دستگاه پوز دارد ولی دقیقاً متفاوت است، به اطلاعات کارت و رمز عبور فرد دسترسی پیدا می‌کند. همچنین، از طریق ارسال ایمیل‌ها و پیامک‌ها، شخص متجاوز مدعی نیازمندی به دسترسی به اطلاعات بانکی فرد می‌شود و با این روش به اطلاعات کارت شخص دسترسی پیدا کرده و در نتیجه، اقدام به سرقت از حساب بانکی فرد یا کلاهبرداری با استفاده از اطلاعات کارت او می‌نماید.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم فیشینگ

قبل از ایجاد دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی، شاکیان می‌توانستند شکایت خود را درباره جرم فیشینگ، جهت رسیدگی و صدور حکم مجازات مربوطه، به دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای در تهران (برای ساکنین تهران)، یا به دادسرای عمومی و انقلاب (برای ساکنین شهرستان‌ها) ارائه دهند. شاکی یا زیان‌دیده از جرم، با مراجعه به این مراجع، می‌توانست طرح شکایت خود را ارائه داده و درخواست رسیدگی را مطرح کند.