فوت اصحاب دعوی در دعاوی کیفری

زمانی که مشاجره‌ای بین دو طرف به وجود می‌آید، آنها می‌توانند از طریق توافق و صلح سعی کنند آن را حل کنند یا به صورت قضایی دعوای حقوقی یا کیفری را در دادگاه مطرح کنند.
دعوای حقوقی، دعوایی است که طرف دعوا، قصد اثبات حق و دریافت آن را دارد و با ارائه دادخواست در مراجع قضایی آغاز می‌شود.
اما دعوای کیفری، دعوایی است که شاکی آن را برای اعلام جرم و تعقیب جنایتکار مطرح می‌کند.
دعوای کیفری، در دادسرا و مراجع کیفری توسط شاکی یا مدعی مثبت مطرح می‌شود و نیازمند تحقیقاتی درباره جرم و متهم و غیره است.
در طول دادرسی ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که منجر به لغو یا لغو دعوا شود، از جمله شاکی از ترک دعوا به هر دلیلی یا صرف نظر از دعوا توسط خواهان یا شاکی، و یا فوت یکی از طرفین دعوا.
در این مورد، سوال پیش می‌آید که آیا با فوت یکی از طرفین، دعوا به طور کلی لغو می‌شود و یا تأثیر آن در دعوا چیست؟قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری در مورد فوت شاکی و همچنین درباره فوت متهم و تأثیر آن در دعوایی که در محاکم مطرح شده است، مقرراتی را بیان کرده است.
به همین دلیل، در این مقاله به بررسی تأثیر فوت شاکی و متهم در دعاوی کیفری می‌پردازیم.

فوت شاکی در دعاوی کیفری

«همانطور که از قبل توضیح داده شده، دعاوی کیفری به دعواهایی اطلاق می‌شود که توسط شاکی در مراجع قضایی کیفری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
امور کیفری شامل جرم‌هایی است که در طول آنها جرم مرتکب می‌شود و شاکی خصوصی که نسبت به جرم از طرف متهم شاکایی مطلب شکایت دارد، این شکایت را به مرجع قضایی ارائه می‌دهد.
به طور مختصر، در دعوای کیفری، یک طرف دعوا شاکی و طرف دیگر متهم حضور دارند و دادسرا و دادگاه‌های کیفری پرونده را بررسی کرده و متهم را تعقیب می‌کنند و در نهایت رای صادر می‌کنند.
اما در برخی موارد، قبل از صدور رای مقتضی توسط مرجع قضایی، امکان دارد که شاکی فوت کند.
طبق قانون، با فوت شاکی، تمام حقوق مترتبه از این دعوا به ورثه شاکی منتقل می‌شود.
به عبارت دیگر، فوت شاکی در دعاوی کیفری، باعث لغو دعوا نمی‌شود، بلکه ورثه متوفی می‌توانند پیگیری شکایت متوفی را در مراجع قضایی ادامه دهند تا رای صادر شود.
»

در اینجا دقت کنید که در صورتی که پس از وقوع اصابت شوک دهنده تمام وارثان شوک دهنده فوت کنند، دعوا منحل می‌شود.
به عنوان مثال: اگر فردی به دلیل آسیب جسمی که به او در یک تصادف وارد شده است، شکایت کند و متهم در معرض تعقیب قرار داشته باشد و پیش از اجرای حکم مجازات متهم شوک دهنده فوت کند، وارثان متوفی می‌توانند به جای متوفی، دعوا را ادامه دهند یا از آن انصراف دهند.

فوت متهم در دعوای کیفری

برای آشنایی با تأثیر فوت متهم در دعوای کیفری، ابتدا باید به طرفین اختلاف یا دعوا در مراجع کیفری و امور کیفری اشاره کنیم.
شخص دارای اتهام در این موارد به عنوان "شاکی" یا "متهم" شناخته می‌شود.
همانطور که پیشتر به آن اشاره شد، به‌دنبال فوت شاکی، کلیه حقوق دعوا به وراث متوفی منتقل می‌شود.
این حقوق می‌تواند شامل ثبوت و پیگیری جرم و همچنین محکومیت مجرم باشد.
اما گاهی اوقات، در طول دادرسی، ممکن است متهم در حالتیکه فوت کند.
در این صورت، به دلیل اینکه هر فرد مسئول عمل خودش است و دیگران یا وراث وی قابل مجازات نیستند، مجازات متوقف می‌شود.
با این حال، اگر متهم محکوم به پرداخت دیه بود، طبق ماده 476 قانون مجازات اسلامی، دیه از ارث وی تأمین می‌شود.
به عبارت دیگر، دیه تابع احکام دیون متوفی می‌شود.
برای مثال، اگر فردی دیگر را مورد ضرب و شتم قرار داده و به طور ناشیانه باعث کبودی یا خونریزی در بدن وی شود، شاکی می‌تواند در دادگاه شکایت کرده و درخواست دیه کند.
با این حال، در صورتی که متهم در مراحل تحقیق، تعقیب یا سایر مراحل دادرسی و قبل از اجرای حکم فوت کند، باید دیه یا مقدار ارشی که قاضی تعیین می‌کند، از ارث، اموال و دارایی متوفی کسر گردد.