تعدد اولیای دم

قصاص یکی از پرموردترین مجازات‌ها در قانون است.
زمانی که به قصاص نفس اشاره می‌کنیم، منظور از آن کسی است که با قصد قتل کسی دیگر را به قتل برساند.
در این صورت، مجازات قاصد قتل، قصاص نفس یا به عبارت دیگر اعدام است.
اولیای دم یا صاحبان حق قصاص می‌توانند از مرجع قضایی درخواست اجرای حکم قصاص را بکنند.
همه کسانی که از مقتول ارث می‌برند، به عنوان اولیای دم محسوب می‌شوند و می‌توانند از مرجع قضایی درخواست قصاص قاتل را بکنند یا به آن صرف نظر کنند.
با این حال، همسر مقتول این حق را ندارد زیرا جزء اولیای دم تلقی نمی‌شود.
در صورتی که مقتول دارای اولیای دم متعدد باشد و شاکیان مقتول به توافق نرسند یا اختلاف نظر درباره اعدام یا تسامح با قاتل وجود داشته باشد، قوانینی در قانون بیان شده است که مرجع قضایی می‌تواند حکم متناسب را اعمال کند.
به همین دلیل، در این مقاله به بررسی تعدد اولیای دم و توافق یا عدم توافق اولیای دم می‌پردازیم.

تعدد اولیای دم

مفهوم "تعدد اولیای دم" به این معناست که فردی که به قتل رسیده است، چندین وارث دم (اولیا دم) دارد.
به عنوان مثال، اگر فردی کشته شود و پدر، مادر و فرزند داشته باشد، هرکدام از آنها به صورت جداگانه حق قصاص دارند.
این قضیه در ماده 350 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که هر یک از "اولیای دم" می‌توانند به طور جداگانه از قاتل عبور کنند یا درخواست قصاص او را داشته باشند.
به عبارت دیگر، در صورت وجود "تعدد اولیای دم" یا "صاحبان حق قصاص"، احتمالاً نظرات آنها با یکدیگر تفاوت دارد و می‌توان انواع وضعیت‌های مختلف را متصور شد.

توافق یا عدم توافق اولیای دم

اولیای دم می‌توانند در هر مرحله از روند دادرسی، از جمله تعقیب، رسیدگی یا اجرای حکم، به صورت رایگان شرکت کنند.
همچنین می‌توانند با دریافت دیه یا مال، با قاتل مصالحه کنند.
در هر صورت، مواردی ممکن است پیش بیاید که درباره قصاص یا عدم قصاص قاتل بحث شود.

با توجه به توافق اولیای دم، هنگامی که اولیای دم درباره قصاص یا اعدام قاتل توافق کنند، تصمیمی که می‌گیرند، اجرا خواهد شد.
به عنوان مثال، اگر همه افراد حق قصاص را یا دیه را بخواهند، آن انجام خواهد شد.