مجمع تشخیص مصلحت نظام کجاست و رئیس آن کیست

مجمع تشخیص مصلحت نظام یک نهاد اساسی است که در آغاز انقلاب اسلامی درخواست ریاست مجلس شورای اسلامی را بر ایجاد خود داشت.
این نهاد در سال 1360 توسط رهبر انقلاب به وجود آمد.
تشکل این نهاد به دنبال وجود اختلافاتی بود که بین مجلس و شورای نگهبان درباره تطبیق مصوبات مجلس با شرع به وجود آمده بود.

با توجه به قانون اساسی و شرعی که شورای نگهبان مسئول بررسی مصوبات مجلس است، وقتی یک مصوبه توسط مجلس تصویب می‌شود، این شورا ممکن است آن را با خلاف شرع تشخیص دهد.
اما مجلس در برخی موارد تصمیم خود را به این نظر شورا نمی‌رساند و به این ترتیب منجر به اختلافاتی بین این دو نهاد می‌گردد.
به همین دلیل آیت الله خمینی در سال ۱۳۶۶ اجازه تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام را به مردم داد.

در این مقاله، به بررسی مسئولیت‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام، اعضای آن و رئیس مجمع در سال ۱۴۰۲ می‌پردازیم.

وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام

وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲ در قانون اساسی به صورت واضح و مشخص آمده است.
این وظایف را می توان به 8 دسته تقسیم کرد، 4 دسته از آنها وظایف عمومی و 4 دسته دیگر نیز مربوط به شرایط و موقعیت های خاصی هستند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲ با استفاده از تگ های قوی و تگ های تاکید در متن، وظایف خود را انجام می دهد.

وظایف عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۴۰۲:

- تشخیص مصلحت میان نظرات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به عنوان دو نهاد مستقل در حوزه تصمیم‌گیری سیاسی، بسیار حائز اهمیت است.
در این تشخیص مصلحت، توانایی تحلیل و ارزیابی نظرات مختلف اعضای مجلس و شورای نگهبان درباره مسائل مختلف از جمله قوانین و سیاست‌های کلی نظام، بر عهده دارد.
- تهیه و ارائه پیشنهادهای قابل قبول و قابل اجرا برای سیاست‌های کلی نظام در جمهوری اسلامی از طریق تدوین و ارائه پیش‌نویس‌ها، مسئولیتی است که به عهده دارند.
این پیشنهادها باید با رعایت بند ۱ اصل ۱۱۰ قانون اساسی کشور طراحی شده و به شورای نگهبان ارائه شوند.
- حل معضلات و مشکلات نظام، گاهی نیازمند تصمیم‌گیری‌های دقیق و کارآمد است.
در این باره، ارجاع و رهنمود از سوی مقام رهبری که دارای توانایی و حکمت لازم برای اتخاذ تصمیمات استراتژیک است، می‌تواند به حل مسائل کمک کند.
- سازمان مجمع تشخیص مصلحت نظام، به منظور ارائه پاسخگویی به سؤالات و ابهامات مربوط به تصمیمات و عملکرد نظام، مسئولیت اعلام نظر دارد.
این نظرها باید در قالب استفساریه‌های مربوطه اعلام شده و به صورت رسمی و معتبر مورد ارزیابی قرار بگیرند.

وظایف موقتی مجمع تشخیص مصلحت نظام:

در حالی که مصلحت نظام یک مفهوم گسترده است و وابسته به وضعیت کنونی کشور و شرایط فراگیر است، برخی وظایف موقتی به عهده مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار دارد:

• تعیین الزامات و اهداف کلی نظام: مجمع تشخیص مصلحت نظام مسئولیت تعیین الزامات و اهداف عمومی کشور را به عهده دارد تا به بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میان مردم بپردازد.
  
• تصویب و تعیین سیاست‌های عمومی: مجمع مصلحت نظام باید سیاست‌ها و خط‌مشی‌های عمومی کشور را تصویب و تعیین کند تا ساختاری پایدار و همسو در جهت تحقق مطالبات ملی و تعالی سطح زندگی مردم فراهم شود.
  
• ارزیابی عملکرد نهادهای دولتی: مجمع تشخیص مصلحت نظام مسئولیت ارزیابی و نظارت بر عملکرد نهادهای دولتی را دارد تا در صورت نیاز، تغییرات لازم در نهادها اعمال شود و به بهبود عملکرد آنها کمک شود.
  
• تعیین اولویت‌ها و برنامه‌ریزی نظامی: مجمع باید اولویت‌ها و برنامه‌های نظامی را مشخص کرده و در کنار تطبیق با منافع ملی، از امکانات نظامی بهره‌برداری صحیح و مؤثری را فراهم کند.
  
• تصمیم‌گیری بر سر مسائل حیاتی: مجمع تشخیص مصلحت نظام مسئولیت تصمیم‌گیری درباره مسائل حیاتی برای کشور را بر عهده دارد تا جهت دهی صحیحی در مواجهه با چالش‌ها و راهبردهای کلان کشور داشته باشیم.
  

نقش وظیفه‌های موقتی مجمع تشخیص مصلحت نظام در تضمین پیشرفت و تعادل سامان جامعه و مصلحت کشور بسیار حائز اهمیت است.

«مشاوره در مواردی که رهبر ایران به اجرای اصل ۱۱۲ قانون اساسی با مرجعیت به مجمع مربوطه اشاره داشته باشد.
»«در صورت فوت یا استعفای رهبر ایران یا عزل او توسط مجلس خبرگان رهبری، یک شورای سه نفره باید تشکیل شود تا امور زیر نظر رهبر بررسی و رسیدگی نماید.
»«تصویب مصوبات شورای رهبری ایران در صورت عزل، استعفا یا فوت رهبر به عهده شورای مذکور است؛ اما در صورت حضور رهبر، این اختیار به او تعلق دارد.
»«مشارکت در شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مطابق اصل ۱۷۷ قانون اساسی، میسر خواهد بود.
»

برای دریافت اطلاعات کامل درباره وظایف دیوان عالی کشور و وظایف دیوان عدالت اداری، لطفاً روی لینک های زیر کلیک کنید:- وظایف دیوان عالی کشور- وظایف دیوان عدالت اداری

اعضا مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲

مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۴۰۲ تشکیل شده است و اعضای آن دارای ترکیب خاصی هستند.
ترکیب اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲ بین اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی تقسیم می‌شود.
اعضای این مجمع می‌توانند شامل فردی باشند که عضویت حقوقی دارد یا فردی که ذاتاً عضوی از این مجمع است.

اعضای واقعی مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲ عبارتند از: ۲۲ نفر از علمای دین و سایر صاحبنظران در امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و.
.
.
که به مدت ۵ سال به عنوان نماینده رهبری برای این مقام منصوب می‌شوند.
اعضای حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۴۰۲ شامل رؤسای سه قوه، فقها در شورای نگهبان، وزیر یا رئیس دستگاهی که موضوع جلسه به او مرتبط است، هستند.