فوت اصحاب دعوا در دعاوی حقوقی

روشی بهتر و سریع تر برای حل و فصل اختلاف گفت و گوی مسالمت آمیز بین طرفین است.
اگر اختلاف از طریق سازش و مذاکره قابل حل نباشد، طرفین می توانند به مراجع قضایی مراجعه کنند تا حق خود را به دست آورند.
مراجع قضایی بسته به نوع اختلاف، دعوی و روش بررسی متفاوتی دارند.
یکی از انواع دعاوی، دعوی حقوقی است که هدف این دعوی ها دریافت حق یا اثبات حقی است.
افراد یا طرفین دعوای حقوقی خواهان یا خوانده نامیده می شوند.
مثلاً دعاوی خانوادگی مانند طلاق، نفقه و دعاوی مربوط به ارث و دعاوی مالی ناشی از قرارداد مانند قرارداد اجاره، رهن، هبه و غیره مربوط به مسائل حقوقی هستند که باید در دادگاه های حقوقی مورد بررسی قرار گیرند.
روش بررسی موضوعات حقوقی بر اساس قانون آیین دادرسی انجام می شود.
برای طرح دعوی حقوقی، ابتدا با ارائه دادخواست به دادگاه، رسیدگی به موضوع شروع می شود.
اما در برخی موارد، اگر یکی از طرفین در حین رسیدگی به دعوا فوت کند، دعوا چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا دعوا منسوخ می شود یا به ورثه شاکی می رسد؟ قانونگذار در قانون آیین دادرسی مدنی مواردی را در خصوص فوت یا جنون خواهان و مواردی را در خصوص فوت یا جنون خوانده و تاثیر آن در دعوا بیان کرده است.
در این مقاله، به بررسی فوت خواهان در دعاوی حقوقی و فوت خوانده در دعاوی حقوقی پرداخته می شود.

فوت خواهان و خوانده در دعاوی حقوقی

در حالتی که در یک دعوی حقوقی یا کیفری، یکی از طرفین فوت نماید، متوجه می‌شویم که امکان ادامه دعوی برقرار است.
در دعوی حقوقی که به منظور تأیید حق ارتقاع مطرح می‌شود، اصحاب دعوا به داوری بر علیه خوانده تغییر می‌کنند.
به عبارت دیگر، در دعوی حقوقی، اصحاب دعوا شامل خواهان و خوانده می‌شوند که باید در سری جلسات دادگاه حضور داشته باشند.
اگرچه معمولاً دعوی‌های حقوقی طولانی‌تر از دعوی‌های کیفری هستند، اما باید توجه داشت که در صورتی که یکی از اصحاب دعوا (خواهان یا خوانده) به علت فوت یا دچار جنون شود، حضور در جلسات ممکن نباشد.
به طور خاص، ماده ۱۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی، در مورد فوت یکی از طرفین دعوا بیان می‌کند که اگر یکی از طرفین دعوی، یعنی خواهان یا خوانده، فوت نماید، دعوا متوقف نمی‌شود.
در این صورت، قاضی دادگاه رسیدگی به پرونده را به طور موقت متوقف کرده و به طرف دیگر (کسی که فوت نکرده است) اعلام می‌کند که شخصی باید برای فوت شده جانشینی انجام دهد.
سپس، پس از درخواست ذینفعان برای ادامه دعوا، رسیدگی به پرونده ادامه می‌یابد.
این موضوع استثنائی است و تأثیری بر سایر افراد دعوا ندارد.
در نتیجه، اگر خواهان یک نفر باشد و خوانده‌ها چند نفر باشند، اگر یکی از خوانده‌ها در طول دادگاه فوت شود، دیگر دعوی توسط قاضی متوقف نخواهد شد.