خلاصه مقاله
در این مقاله به توضیح قوانین مربوط به ارثبردن در حقوق مدنی پرداخته میشود.
برخی از این قوانین شامل تقسیم اموال فقید بین وراثتداران است که بسته به داشتن فرزند متفاوت است.
همچنین، درجات و طبقات ارث بر اساس قانون مدنی و اصول دین اسلام تعیین شده است.
افرادی که به عنوان خویشاوند نسبی تعریف میشوند، قادر به بهرهبرداری از ارث هستند.
در برخی از موارد، اگر زن فوت کند و هیچ وراثتداری در طبقه دوم نباشد، افرادی که در طبقه سوم قرار دارند ارث را به ارث میبرند.
مسائل مربوط به اشخاصی که از مرحوم به عنوان "زنی که از دست رفته" بهرهبرداری میکنند و تقسیم ارث، در این مقاله بیان شده است.
همچنین، در صورتی که زن فوت کند و فشردهای از وراثت در طبقه دوم نباشد، ترکه او به عنوان یک ترکه بلاوارث شناخته میشود.
هر شخصی که در هنگام فوت، مایوس و داراییهایی را پشت سر گذاشته باشد، وراثت او می توانند با تقسیم این دارایی ها، سهم خود را دریافت کنند.
البته، قبل از اینکه مال وارث از بین وراثت تقسیم شود، باید هزینههای ضروری برای کفن و دفن متوفی از دارایی های باقیمانده پرداخت شود.
سپس، در صورتی که متوفی به اموالی وصیت کرده باشد، باید به این وصیت عمل کنند.
پس از انجام مراحل فوق، نوبت به تقسیم ارث کیفری میرسد.
البته، تقسیم ارث بین وراث بر اساس قواعد مندرج در قانون مدنی و تنسیب از اصول دین اسلام است.
به عنوان نمونه، وقتی یک زن فوت میکند، تقسیم ارث بین وراثهها بسته به داشتن یا نداشتن فرزند متفاوت است.
همچنین، سهم الارث در صورت داشتن فرزند و عدم داشتن فرزند تفاوت دارد.
با توجه به این موضوع، در ادامه این مقاله، ابتدا به سؤالی میپردازیم که به طور کلی، چه اشخاصی در صورت فوت یک زن، از وی ارث میبرند.
در ادامه، به بررسی حالاتی میپردازیم که در صورت فوت یک زن دارای فرزند باشد و همچنین، در صورت فوت یک زن بدون فرزند، چه اشخاصی از وی به عنوان ورثه میشوند؟
در صورت فوت زن چه کسانی ارث می برند
قوانین مربوط به ارثبردن از فقیدان ، در حقوق مدنی به طور کامل و دقیق تشریح شده است.
ارثبردن به این معناست که اموال فقید پس از پرداخت بدهیها و برآورده کردن وصیتنامهاش، به عنوان قسمت خالصی (ترکه) تقسیم میان وراثتداران میشود.
تقسیم اموال فقید بسته به اینکه او چه خویشاوندانی داشته باشد، در بین آنها اجرا میشود.
بنابراین، مسائلی در این رابطه مطرح میشود که میتوان آنها را به صورت زیر بیان کرد: - در صورت فوت بانو، چه اشخاصی از او میراث میبرند؟ - در صورت فوت آقا، چه کسانی به ارثبری از او مشمول میشوند؟ از اینرو، در این مقاله بهسوال اول پاسخهایی ارائه خواهیم کرد و در یک مقاله جداگانه نیز به سوالی که در ابتدای متن مطرح شده، یعنی "در صورت فوت آقا چه کسانی ارث میبرند"، پاسخ خواهیم داد.
برای پاسخ به این سوال که "در صورتی که همسر فوت کند، چه کسانی ارث میبرند؟" چند نکته باید مورد توجه قرار بگیرد.
در قوانین مدنی، دو نوع توارث بر اساس خویشاوندی وجود دارد؛ توارث بر اساس خویشاوندی سببی و توارث بر اساس خویشاوندی نسبی.
در توارث خویشاوندی سببی، همسر در صورت فوت همسرش، حتماً ارث میبرد.
بنابراین، اگر زنی فوت کند و شوهری داشته باشد، شوهر بر اساس قانون و شرایطی که در آن تعیین شده است (بسته به داشتن یا نداشتن فرزند)، از زن فوت کرده ارث میبرد.
به علاوه، افرادی که با متوفی به عنوان خویشاوند نسبی (بر اساس رابطه خونی) صلف دارند، میتوانند به طور قطعی بهرهبرداریکنند.
در قانون مدنی، درجات و طبقات ارث به طور دقیق تعیین شدهاست که مطابق آن، خویشاوندان نسبی که از مرحوم به عنوان "زنی که از دست رفته" بهرهبرداری میکنند، شامل سه طبقه هستند.
هر طبقه به طبقه بعدی اولویت دارد، به این معنی که اگر ورثهای در طبقه اول وجود داشته باشد، وراثان طبقه دوم بهرهبرداری نمیکنند و به همین ترتیب تا طبقه سوم.
"طبقه اول شامل افراد وراثتدار است که شامل پدر و مادری است که درگذشتهاند، فرزندان و نوههایی که نیز درگذشتهاند.
طبقه دوم شامل پدربزرگ و مادربزرگی است که درگذشتهاند، خواهر و برادری که درگذشتهاند و فرزندان آنها که در صورت نبود ورثهداران طبقه اول، از متوفی ارث میبرند.
طبقه سوم شامل دایی، خاله، عمو و عمههایی است که درگذشتهاند و نیز فرزندان آنها که در صورت نبود ورثهداران طبقه اول و دوم، از متوفی ارث میبرند.
"
"بنابراین، برای پاسخ به این پرسش که در صورت فوت زن، چه کسانی ارث میبرند، باید بگوییم برای تقسیم ارث زنی که فوت میکند، نیز باید با توجه به درجات و طبقات مرتبط، اقدام به تقسیم ارث کرد.
اما یک نکته مهم درباره تقسیم ارث زن فوت شده وجود دارد، آن این است که علاوه بر خویشاوندان نسبی زن فوت شده، در صورتی که زن همسر داشته باشد، همسر نیز حتماً حق ارثبری دارد.
البته شرط ارث زوج و زوجه، این است که رابطه زناشویی آنها از نوع ازدواج دائم باشد.
"
قانون وراثت درباره حقوق زنان و شوهران
در صورتی که زن دارای فرزند یا بیفرزند باشد، سهم الارث شوهر وی تفاوت خواهد داشت.
به عبارت دیگر، اگر زن شوهر داشته باشد ولی فرزند نداشته باشد، شوهر وی یک دوم از ترکه زن را به ارث میبرد، اما اگر زن علاوه بر شوهر، دارای فرزند نیز باشد، یک چهارم ترکه به شوهر تعلق میگیرد و بقیه آن میان سایر ورثه زن تقسیم میشود.
البته، لازم به ذکر است که اگر زنی صرفاً شوهر داشته و خویشاوند سببی دیگری نداشته باشد، تمام ترکه به شوهر تعلق میگیرد.
در صورت فوت زن بدون فرزند چه کسانی ارث می برند
در بخش قبل، به پاسخ این سؤال پرداختیم که کیفر ارث در صورت فوت زن، به که میرسد.
مطابق آنچه اشاره شد، پس از فوت زن، همسر و خویشاوندان نسبی میتوانند، در صورت داشتن شرایط قانونی، ترک خواهر استفاده کنند.
اما هدف ما در اینجا پاسخ دادن به این سؤال به صورت دقیق است: در صورت فوت زن بدون فرزند، کی به ارث میرسد؟
در پاسخ به این پرسش که "در صورت فوت زن، چه افرادی به عنوان وراثت ارث برده میشوند؟"، باید ذکر کرد که در صورت فوت زن بدون فرزند، ابتدا باید مشاهده کرد که آیا او یک همسر دائمی داشته یا نه.
در صورت داشتن همسر دائمی، یک دوم از ترکه زن برای همسر وارث میشود و مابقی ترکه او باید بین خویشاوندان نسبی او که در طبقات و درجات وراثت ذکر شده تقسیم شود.
در این سناریو، یک سوم از موجودیت باقیمانده زن فوت شده نیز به وراثت پدر و مادر میرسد.
پدر و مادر این میراث را بین خود به این طریق تقسیم میکنند: سهم وراثت مادر از فرزند، یعنی یک سوم و سهم الارث پدر از دختر فوت شده، یعنی دو سوم خواهد بود.
گاهی اوقات، وقتی یک زن فوت میکند، همسر دائمی نداشته باشد و یا همسرش نیز درگذشت کرده باشد؛ همچنین فرزندی هم نداشته باشد.
در این حالت، سهم الارث کامل زن فوت شده به پدر و مادر او خواهد رسید و پدر و مادر، با نسبت دو به یک آن را بین خود تقسیم خواهند کرد.
اگر زن فوتشده فقط پدر یا فقط مادر داشته باشد، سهم الارث او تمام املاک و اموال زن فوت شده خواهد بود.
لطفاً توجه داشته باشید که زن فوت شده اگر همسر و فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر او نیز فوت کرده باشند، برای تقسیم ارث او، وراثت به آنانی میرسد که در طبقه دوم وراثت قرار دارند، یعنی پدربزرگ و مادربزرگ و همچنین خواهران و برادران زن فوت شده و یا فرزندان ایشان.
در صورتی که زن فوت شده هم وراثت کنندهای در طبقه دوم نداشته باشد، افرادی که در طبقه سوم وراثت قرار دارند، ارث را به ارث میبرند.
در غیر این صورت، ترکه زن فوت شده به عنوان یک ترکه بلاوارث شناخته میشود.
در صورت فوت زن فرزند دار چه کسانی ارث می برند
در بخش قبلی، به سؤالی پاسخ داده شد که "در صورت فوت زن، کی ارث میبرد؟" و همچنین، به این سؤال که "در صورت فوت زن بدون فرزند، کی ارث میبرند؟".
همانطور که بیان شد، علاوه بر همسر فوت شده، اگر زن فوت کند و خویشاوندان نسبی در طبقههای ارث داشته باشد، ارث برای آنها نیز قائل میشود که معمولاً شامل پدر و مادر و فرزندان متوفی است.
اما در این قسمت، به موضوع دیگری میپردازیم که "در صورت فوت زن دارای فرزند، کی از آن ارث میبرند؟"
برای پاسخ به این پرسش که در صورت درگذشت زن دارای فرزند، کدام افراد به ارث میبرند، باید بگوییم که اگر زن فرزندی داشته باشد، سهم الارث شوهر وی از میراث، کمتر از حالتی که زن بیفرزند باشد، خواهد بود.
به این معناست که در صورت فوت زن دارای فرزند، سهم الارث شوهر، یک چهارم از ترکه زن خواهد بود.
پس بعد از اختصاص سهم الارث به شوهر، نوبت به وراثت سایر ورثه، از جمله فرزندان و همچنین ارائه سهم ارث پدر از فرزند و سهم ارث مادر از فرزند رسیده؛ اما اگر زن فوت کرده باشد و شوهری نداشته باشد، ترکه میان سایر خویشاوندان زن تقسیم میشود.
اگر یک زن فوت کند و فقط یک فرزند داشته باشد، ترکه باقی مانده به فرزندان تعلق میگیرد.
اگر مرحوم چندین فرزند داشته باشد، تقسیم ارث مادر به شکلی صورت میگیرد که پسر دو برابر دختر از میراث برده میشود.
اما اگر یک زن فوت کند و علاوه بر شوهر و فرزندان، پدر و مادر نیز داشته باشد، پس از اختصاص سهم الارث همسر، هرکدام از پدر و مادر یک ششم از ترکه را میبرند و مابقی ترکه به فرزند یا فرزندان تعلق میگیرد که پسران دو برابر دختران از ارث برمیآیند.
سوالات پر تکرار
- علاوه بر وجود شرایط اسناد قراردادی مانند قصد، رضایت، اهلیت طرفین و مشروعیت، در تنظیم قرارداد تقلبی نیاز است که شرطی وجود داشته باشد.
طبق ماده 563 قانون مدنی، اجرت یا پاداش مشخص و دقیق برای قرارداد تقلبی معین شده نیست.
مشغول به: متخصص یا کارآفرینی که به قرارداد مشغولیت متعهد میشود که در صورتی که کسی وظیفه مورد نظر او را انجام دهد، مبلغی به عنوان پاداش یا حق الزحمه به او پرداخت کند.
به عبارت دیگر، مشغول به شخصی است که کسی را به عنوان ماموریت کاری استخدام میکند.
در قانون مدنی ماده ۱۰ آمده است که اصل آزادی قراردادها و عقود را تأیید میکند.
بر اساس این ماده، قراردادهای منعقده بین افراد رسمی و قانونی هستند، مگر اینکه قوانین صریحاً مخالف آنها باشند.
در قانون مدنی از عقود خاص نیز یاد شده است که شامل عقد جعاله میشوند.
جعاله به معنای تعهد شخصی برای انجام یک عمل و پرداخت مبلغ مشخص به طرف دیگری که عمل را انجام میدهد، اطلاق میشود.
قرارداد جعاله نوعی قرارداد است که در آن یک طرف تعهد میکند که اگر طرف دیگری عملی را برایش انجام دهد، مبلغ مشخصی را به او پرداخت کند.
در قرارداد جعاله، امکان وجود طرف جعلی یا ناشناخته نیز وجود دارد.
طرفین قرارداد جعاله میتوانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند.
این اشخاص ممکن است شرکتها، سازمانها و موسسات مختلف باشند یا افراد حقیقی عادی که در انجام خدمات به عنوان طرف قرارداد جعاله وارد میشوند.
در قانون مدنی ماده ۵۶۴ آمده است که علاوه بر وجود طرف جعلی، ممکن است مشخص نباشد که عمل مربوط به آن با چه کیفیت و شرایطی خواهد بود.
عقد جعاله یکی از انواع عقود معین است که شرایط آن در قوانین دقیقاً تعریف شده است و تحت این شروط انعقاد میشود.
این عقود با عقود خاص دیگری مانند عقد خرید و فروش، عقد هبه و عقد اجاره متفاوت هستند.
همچنین عقد جعاله میتواند در حوزههای مختلفی اعمال شود.
نتیجه گیری
به طور کلی، قوانین مربوط به ارثبردن از فقیدان و تقسیم اموال مدفون، در حقوق مدنی به طور کامل و دقیق تشریح شده است.
تقسیم اموال فقید بسته به نسبت خویشاوندی و درجات و طبقات ارث، از جمله اصولی است که باید رعایت شود.
همچنین، توجه به وصیتنامه آنها و هزینههای ضروری نیز جزء مراحل مهم تقسیم ارث است.
در نهایت، خویشاوندان نسبی (بر اساس رابطه خونی) که درجات و طبقات ارث را تعیین میکنند، بر اساس قوانین مدنی میتوانند بهرهبرداری از ارث را بدست آورند.
اما در صورتی که زن فوت میکند و همسر و فرزندی ندارد، وراثت به طبقه دوم ویداژ میکند، و در صورت عدم وجود وراثه در طبقه دوم، زن فوت شده به عنوان یک ترکه بلاوارث شناخته میشود.
بررسی این مسائل نشان میدهد که تقسیم ارث کیفری یک فرایند پیچیده است و کشورهای مختلف قوانین مختلفی در این زمینه دارند.